Op 't randje
van de
eenzaamheid
NIEUWS 13
CORONA BLINDE VLEK
Overal duiken commerciële
teststraten op die een corona-uitslag
binnen een half uur beloven. Experts
vrezen voor een 'blinde testvlek': ,,We
hebben te weinig zicht op deze groep.''
PCR-test of antigeentest?
De touringcar krijgt nog be-
stickering en dan gaat de grote
testbus rijden, het land door,
naar bedrijven die in korte tijd
veel personeel willen laten tes
ten. „Distributiecentra en pro
ductiefaciliteiten: zij willen graag
duidelijkheid of mensen besmet
zijn en in een keer veel testen'',
vertelt Joost Frijlink, horecaon
dernemer die de Sneltest Express
bedacht. De mobiele testunit
moet zo de vraag naar corona
tests helpen verlichten. De 25
GGD's testen nu samen weke
lijks bijna 300.000 mensen, maar
alleen als die klachten hebben.
Normaal runt Frijlink een eve
nementenlocatie in de Betuwe -
,,maar dit is een dramatisch jaar''
- dus fungeert zijn bedrijf tijde
lijk als commerciële teststraat.
Tussen de zestig en tachtig men
sen per dag betalen daar 125 euro
voor een coronatest. Een klein
half uur later krijgen ze uitslag.
,,Wij testen gewoon iedereen die
dat wil, klachten of niet. Dat
geeft rust bij mensen zelf, en
werkgevers. Er zit een verdien-
model achter ja, je ziet nu steeds
meer bedrijven die tests aanbie
den onder het mom van 'we hel
pen de overbelaste GGD'.''
Al blijven de uitslagen van Frij-
links teststraat buiten de statis
tieken: ,,Ik heb daar meermaals
met de GGD contact over gehad,
maar voor hen is de voorwaar-
denlijst nogal zwart-wit: als je af
wijkt van de strikte eisen mSg
een positieve test niet eens door
gegeven worden.'' Zo moet de ge
teste persoon klachten hebben,
moet de afnemer een zorgverle
ner zijn (met BIG-registratie) en
mogen de gebruikte tests alleen
van door het kabinet gevali
deerde fabrikanten zijn: ,,Als je
afwijkt op een van die drie on
derdelen mag je dus niks doorge
ven, kreeg ik te horen.''
En dat baart virologen en het
RIVM zorgen. Het ministerie van
VWS weet dat dagelijks de resul
taten van 4000 commerciële
tests wel doorkomen, maar de in
dustrie is waarschijnlijk groter
(zie kader). En dus is het de vraag
in hoeverre de dagstaten het hele
verhaal vertellen van de epide
mie.
,,Ik vrees dat de blinde vlek
groot is'', zegt hoogleraar medi
sche microbiologie Bert Niesters
van het UMCG in Groningen.
,,We hebben hier bijvoorbeeld
een snelteststraat voor personeel
in de zorg en daar zie je ook flink
minder toestroom. Raken zoveel
minder mensen nu besmet, of
gaan de mensen met een snot
neus gewoon ergens anders
heen? Het lijkt me van groot be
lang hier beter zicht op te krij
gen.''
Het aantal tests dat de GGD af
neemt daalde de afgelopen week
van 321.000 naar 295.000 - ondui
delijk is of de opkomst van com
merciële mogelijkheden hiertoe
bijdraagt. Eerder zei de landelijke
koepel GGD GHOR al 'signalen'
te krijgen dat niet alle positieve
tests gemeld worden. Ook een
RIVM-woordvoerder zegt: ,,We
willen uiteraard alle testresulta
ten weten. Maar je weet niet wat
je niet weet.'' Wel nuanceert hij
het risico voor het zicht op de
epidemie en het virusbeleid:
,,Voor onze reproductiefactor en
modellen kijken we ook naar de
ziekenhuisopnames.''
Gouden standaard
OMT-lid en viroloog Marion
Koopmans stelt dat er 'veel te
weinig zicht is' op de commer
ciële testtak. Bijkomend risico is
dat de antigeentest - de sneltest-
variant die vaak wordt aangebo
den (zie kader) - een stuk min
der gevoelig is dan de door de
GGD's gehanteerde PCR-test, die
meer tijd en geld kost en nog al
tijd als 'gouden standaard' geldt.
Koopmans: ,,Zo'n sneltest kan
zeker ingezet worden, bijvoor
beeld als snelle scan om de meest
besmettelijke mensen snel eruit
te filteren. Maar mensen die
minder besmettelijk zijn, minder
virus dragen, worden vaker ge
mist door de antigeentests.
Waardoor mensen onterecht het
idee krijgen dat ze safe zijn.''
MELD UITSLAGEN
AFWEGING
IN QUARANTAINE
TWEEDE GOLF, DAG 43
De postbode bracht net twintig
verlate brieven en ansichtkaar
ten, waarin lezers hun 'geluks
momenten' tijdens corona met me
deelden. Echte post heeft het voor
deel dat je er even voor kunt gaan zit
ten. Bij koffie en een boterham met
pindakaas opende ik brieven met
handschriften, geschoold in de jaren
50 of 60 van de vorige eeuw, soms
vooroorlogs zelfs, krullen en uithalen
die herinnerden aan de briefjes van
mijn eigen vader en moeder. Inhou
delijk verschilden ze niet van de hon
derden e-mails die ik kreeg. Vele
schrijvers zijn de 60, 70 of 80 al ge
passeerd. Er is vooral bij hen veel be
hoefte om de kleine geluksmoment-
jes te benadrukken. 'Met al die el
lende in de wereld' (citeer ik 200
brieven in een keer).
Van de twintig brieven waren er
twee waar het opgeschreven 'geluks-
momentje' zo fragiel was dat je er de
dreigende eenzaamheid doorheen
zag schijnen. Zo was de verhouding
ook bij de mails. Los van de vele lieve,
sterke mensen die nog voluit in het
leven staan, met schoolgaande kinde
ren, werkende partners, vrienden; er
zijn veel vooral oudere mensen onder
ons die het maar net redden. Ze wo
nen nog niet in de verzorgingstehui
zen, ze zitten achter hun eigen ra
men, in flatjes en aanleunwoningen.
Lieve mensen die als het hoogtepunt
van de dag een vrolijk columnpje in
hun krant benoemen. Dat is eervol,
maar ook diep droevig. Een oude
dame (84) gaf me haar exacte dag- en
nachtschema, op de minuut nauw
keurig. Gelukkig met haar boeken,
omdat ze graag leest. Onder haar
brief: 'PS Bezoek krijg ik nu niet,
mensen worden banger.' Een andere
mevrouw, midden 70, krijgt af en toe
een pannetje eten voor de deur gezet
door haar dochter, maar ze zijn te
bang voor besmetting om elkaar te
zien. Een mevrouw (79) die helemaal
niemand meer heeft, al acht maan
den alleen in haar huisje woont. Maar
ook stellen balanceren op het randje.
Ik kreeg een lieve brief van twee ou
dere mensen die bestaan bij de gratie
van de telefoontjes uit de andere kant
van het land, maar verder al maanden
niemand gezien hebben. Angst.
Mark Rutte zei het ook deze week,
ik zeg het nog even in mijn eigen
woorden: kijk eens goed om u heen.
Kunt u ergens iets betekenen? De
mensen zijn al blij met een kaartje,
merk ik. Een praatje. De vraag: kan ik
iets voor u doen?
Mail naar: frankpoorthuis@dpgme-
dia.nl
vrijdag 6 november 2020
GO
Snel even testen,
maar niet bij de GGD
Niels Klaassen
Groningen
Het ministerie van Volksge
zondheid, Welzijn en Sport
(VWS) weet van dagelijks
4000 commerciële tests dat
de uitslagen wel doorkomen.
Deze aanbieders delen hun
resultaten met GGD en/of
RIVM. Maar in de praktijk
worden er waarschijnlijk
meer tests uitgevoerd, ant
woordt een woordvoerder
op vragen van deze krant.
VWS wil die complete test
sector in beeld krijgen 'om
zicht te houden op de pan-
demie'. „Juist daarom roe
pen we op om de testuitsla
gen te registreren en door
te geven.''
De in commerciële
teststraten veelge
bruikte supersnel
test is een zogehe
ten antigeentest en
meet in een kwar
tier tijd de aanwe
zigheid van virus
eiwitten. Daarin ver
schilt de methode
van de PCR-variant,
waarbij via kostbaar
en tijdrovend lab-
werk gemeten
wordt hoeveel er
van het daadwerke
lijke virus zelf aan
wezig is in een
monster. Daar gaat
vaak uren over
heen. De antigeen-
test werkt als een
zwangerschaps
test, is klaar in een
kwartier en toont
dus in een oogop
slag of iemand be
smet is. De eiwit
test is minder ge
voelig dan PCR. Het
UMC Utrecht
draaide recent
schaduwtests, de
eitwittest miste
bijna een kwart van
de besmettingen.
Frank Poorthuis schrijft dagelijks
over het gezinsleven tijdens co
rona.
M Er komen
steeds meer
aanbieders van
sneltests.
FOTO ROB ENGELAAR
