Zeeuwse Amerikanen
tussen hoop en vrees
-
II
II
Brutale roof haalt hart uit
10 ZEELAND
Voor niemand is er nog
reden tot juichen. Vol
spanning wachten de in
Zeeland woonachtige
Amerikanen Sara de Haan,
Shane Mann en Katherine
To-Hauser op de
definitieve uitslag van de
presidentsverkiezingen. Ze
hopen en ze vrezen. ,,Het is
een dubbeltje op zijn kant."
De leegte is zichtbaar op de plek
ken waar dieven medio oktober
voor tonnen aan Duitse topstukken
stalen. Maar vooral voelbaar bij ei
genaar Jan de Jonge, die met zijn
vrouw bij het museum woont.
,,Janneke is nog angstig, barst soms
in snikken uit", vertelt de oud-on
derwijzer. ,,Zelf heb ik ook tranen
weggepinkt, zeker inwendig."
Het stel werd bedolven onder
bloemen, kaartjes en telefoontjes.
,,Het leek wel een sterfgeval", zegt
De Jonge. ,,Zo erg is het niet, maar
toch, mijn levenswerk is kapot. De
zeldzaamste, onvervangbare stuk
ken die in de loop der jaren veel
waard zijn geworden, zie ik nooit
meer terug, vrees ik."
De brutale inbraak haalde zelfs
de internationale media. „Vorige
week belde er nog een Canadees
tv-station, uit Toronto. Voor een
interview in mijn beste Engels. Dat
is net zo goed als mijn Nederlands",
verwijst hij naar zijn Zeeuwse
tongval.
De Jonge groeide op in 's-Heer
Abtskerke. ,,Als kleuter verzamelde
ik al oorlogsspullen, zeer tegen de
zin van mijn vader. Die was als
timmerman geruïneerd door de
oorlog. Amper materiaal en werk,
veel angst. De Duitsers schoten de
voorgevel uit ons huis en namen
zijn werkplaats in beslag."
Toch werd De Jonge in 1963 bij de
oprichting lid van de Documenta-
tiegroep '40-'45. ,,Een club van ver
zamelaars. Zo rolde ik in dat we
reldje", vertelt hij. ,,Op ruilbeurzen
wisselde ik bijvoorbeeld een tas die
ik dubbel had voor een bijpassende
riem." Ruilen werd later handelen.
Duitse camouflagejas
,,Zo kocht ik ooit een Duitse ca
mouflagejas uit 1940 van de strijd
bij Moerdijk voor 450 gulden. Dat
was verrekte veel. Mijn vrouw was
boos dat we die week de kinderen
niet goed te eten konden geven. Nu
staat zo'n jas in een veilingcatalo
gus voor 8000 a 10.000 euro. Maar
die is gestolen en zo'n zeldzaam
heid vind ik nooit meer in de paar
Ik denk dat ik in staat
zou zijn hen te
vergeven als ze alles
terugbrengen, maar
dat zal wel niet
- Jan de Jonge
Shane Mann.
ben voor Trump, maar ik begrijp
niet waarom hij probeert om gel
dige poststemmen tegen te hou
den. Als ze op tijd zijn afgestem
peld, moeten ze gewoon meetel
len, al duurt het misschien nog
dagen voor ze binnenkomen."
Mann is blij met de hoge op
komst. In het verleden gaf die de
verkozen president een stevig
mandaat, maar nu betwijfelt hij
dat. ,,Het land is verdeeld en wie
er ook wint, zo blijft dat. De
nieuwe president heeft bijna de
helft van de bevolking tegen zich.
We moeten ook letten op de Se
naat en het Huis van Afgevaardig
den. Welke partij krijgt daar de
meerderheid? Dat is bepalend
voor wat de nieuwe president
voor elkaar krijgt. Politiek gezien
ben ik blij als het Trump wordt.
Dan wordt een aantal goede be
slissingen van hem niet terugge
draaid. Maar vanwege de ver
deeldheid maken deze verkiezin
gen me niet blij."
Dat wordt nog een
week nagelbijten,
ben ik bang
Mocht Donald Trump uit het
Witte Huis worden gestemd, zo
als Katherine To-Hauser graag
wil, dan is het niet dankzij
haar stem. Die heeft de stu
dente van het University
College Roosevelt na
melijk opgestuurd naar
Texas en daar heeft
Trump gewonnen.
„Heel teleurstellend",
zegt ze, „al had ik daar wel
rekening mee gehouden.
Trump doet het beter dan
verwacht."
Ze heeft slecht geslapen en
was gisteren vroeg wakker.
„Ik weet niet wat ik van de si
tuatie moet vinden. Of ik er
vertrouwen in heb? Ik kan alleen
maar zeggen dat ik hoop dat Bi-
den wint. Ik denk niet dat we dat
snel te weten komen. Er zijn sta
ten die nog stemmen accepteren
die via de post binnenkomen. Het
tellen gaat dus nog wel een paar
dagen duren. Misschien moeten
we wel een week wachten op de
definitieve uitslag. Dat wordt nog
een week nagelbijten, ben ik
bang."
Tot vijf uur gisterochtend
was ze er gerust op, maar
nu is Sara de Haan bang
dat het '2016 all over
again' wordt. ,,Destijds hielp ik
als vrijwilliger met het tellen van
de stemmen. Op ons stembureau
telden we er meer dan 500 voor
Hillary en ongeveer 100 voor
Trump. 'Wow', dacht ik, 'Texas
wordt blauw.' Een half uur later
kwam het bericht dat Trump
Texas had gewonnen." Inmiddels
woont ze in Middelburg, waar
vandaan ze per post haar stem op
Joe Biden heeft uitgebracht in
Texas. Die staat, met veel kies
mannen, is opnieuw gewonnen
door Trump. ,,Ik hoopte er echt
op dat de Democraten Texas zou
den winnen. Ik ben ontzettend
teleurgesteld."
Geschokt
Sara de Haan is geschokt
door de toespraak van
Trump gisterochtend.
Niet alleen claimde hij de
overwinning, hij dreigde
ook naar het hoogge
rechtshof te stappen
om het tellen van de
poststemmen te
stoppen. „Hij speelt
het niet eerlijk. Hoe
kun je de overwin
ning claimen als je
zelf op dat moment
213 kiesmannen
hebt en Biden voor
ligt met 220 kies
mannen? Dat is
een president on
waardig. Hij pro
beert chaos te
creëren. Ik hoop
dat hij bluft met
zijn dreigement
over het hoog
gerechtshof."
Toch blijft
De Haan ho
pen dat Bi-
den aan
het langste
eind trekt.
„Je moet
nooit de hoop
verliezen. Ik
heb er alles
aan gedaan.
Mijn stem op tijd uitgebracht,
campagne gevoerd voor Biden.
Nu kijk ik televisie, ik wacht af en
ik hoop er het beste van. Mijn
emoties schieten alle kanten op.
Ik ben bang, maar ik heb er nog
steeds vertrouwen in."
Niet te voorspellen
,,Het is een dubbeltje op zijn
kant", zegt Shane Mann. ,,Ik durf
eerlijk gezegd niet te voorspellen
hoe het gaat uitpakken." De in
Goes woonachtige Amerikaan die
bij Dow in Terneuzen werkt,
volgt de verkiezingen vol span
ning. In zijn eigen staat Michigan
was de uitslag gisteravond nog
niet bekend. Net als vier jaar gele
den lijkt het aantal stemmen op
Biden en Trump elkaar daar wei
nig te gaan ontlopen, dus zijn ei
gen stem op de zittende presi
dent kan de doorslag geven. Hij
heeft bericht gekregen dat het
stembiljet in goede orde
is aangekomen en
wordt meegeteld. „De
poststemmen zijn
een hot item. Onge
veer 100 miljoen
stemmen zijn via
de post binnenge
komen, dat is
meer dan
ooit. Ik
donderdag 5 november 2020
Ernst Jan Rozendaal
'Alles was
Katherine To-Hauser.
FOTO DIRK-JAN GJELTEMA
Leerlingen van basisschool Sainte Marie uit Huijbergen op bezoek
in Oorlogsmuseum Ossendrecht. foto gerard van offeren
De recente roof uit het Oorlogs
museum Ossendrecht rukte het
hart uit de collectie die Jan de
Jonge (77) als kleuter begon.
Vooral dure en zeldzame Duitse
uniformen werden ontvreemd.
Hoe nu verder?
Peter de Brie
Ossendrecht
Jan de Jonge van het deels
leeggeroofde Oorlogsmuseum
Ossendrecht treurt om het ver
lies van zijn duurste en zeld
zaamste topstukken. ,,Ik weet
nog niet of en hoe we ooit weer
open gaan." foto marcel otterspeer
FOTO JOHAN VAN DER HEIJDEN
FOTO
DIRK-JAN
GJELTEMA
- Katherine To-Hauser
Middelburg
Sara
de Haan.
