Zo kiest Amerika
I
Eindsprint Trump in vier staten
9
Si
Uitleg van het Amerikaanse kiessysteem
Het volk
Trias
politica
2016 2020
macht te blijven'', zegt de aan In
stituut Clingendael verbonden
Amerikakenner Willem Post. In
Michigan ging een gewapende
rechtse militie al over dat randje.
Ze bestormde het parlementsge
bouw en er waren plannen de De
mocratische gouverneur te ont
voeren - dat dan uit protest tegen
haar coronabeleid.
Donald Trump zit natuurlijk ook
niet te wachten op zo'n escalatie.
Welke president wil met straatge
vechten de geschiedenis ingaan?
Volgens Post speelt Trump in zijn
jacht op een tweede termijn wel
met vuur. Toch al heftige gevoe
lens van onrecht bij een deel van
zijn achterban kan hij als de beste
aanwakkeren. ,,Maar ik geloof niet
dat hij van een mogelijk verlies
echt iets heel groots zal maken. Als
hij flink verliest, zal hij de schuld
geven aan de fake media en aan de
Chinezen. Hij zal zeggen dat hij
erin is geluisd en uiteindelijk ver
ongelijkt vertrekken. Het alterna
tief is dat hij een burgeroorlog
ontketent.''
Het laatste woord
is aan de rechters
Dan gaat het lang duren eer we
weten wie er heeft gewonnen. Een
niet onwaarschijnlijk scenario,
want in sommige gespleten staten,
bijvoorbeeld Pennsylvania waar
poststemmen tot drie dagen na de
stemming worden geaccepteerd, is
er traditioneel al veel gedoe over
de uitslag. Nu ligt dat dus nog veel
gevoeliger met recordaantallen
poststemmen door corona. De Re
publikeinen kunnen bijvoorbeeld
breken met de traditie dat de win
naar van een staat dan ook alle
kiesmannen krijgt en hun kies
mannen instrueren toch voor
Trump te stemmen, 'omdat de
uitslag niet deugt'. Misschien
krijgt de wereld een remake te zien
van het jaar 2000 toen George W.
Bush (Republikein) en Al Gore
(Democraat) er samen in de sleu-
telstaat Florida ook niet uitkwa
men. Er kwam hertelling na her
telling en Republikeinse demon
stranten probeerden dat ook te
verhinderen. Trumps zeer haas
tige benoeming van Amy Coney
Barrett, een zeer conservatieve
rechter, heeft hier uiteraard mee te
maken. ,,Biden zou heus hetzelfde
hebben gedaan. Maar ik begrijp
het gevoel van urgentie van
Trump want uiteindelijk kan het
neerkomen op een uitspraak van
het Hooggerechtshof'', aldus Van
de Linde.
Tot 20 januari, wanneer de presi
dent moet worden ingezworen,
kan het dus donderen in de VS.
Zou Biden bij ernstige rellen en
erger wellicht terugtreden in het
landsbelang, net als Gore destijds
deed? „Nooit", roept Hillary Clin
ton nu al met instemming van de
radicale linkervleugel van de De
mocraten.
Finishlijn ligt net als in 2016 in Michigan
Vier jaar geleden won Trump (74)
verrassend alle vier deze staten
van een zelfverzekerde Hillary
Clinton. Nu dreigt haar opvolger
Joe Biden ze toch weer te herove
ren voor de Democraten. Tenmin
ste, dat zeggen de meeste peilin
gen.
Biden (77) concentreerde zich
daarom op het twijfelende Penn
sylvania en het minstens zo be
langrijke Ohio. Hij voerde onder
meer gesprekken met vakbonds
vertegenwoordigers, een groep die
Hillary Clinton minder serieus
nam en daarvoor een prijs be
taalde.
Mede door de coronapandemie
is er meer dan ooit vroegtijdig ge
stemd. Er zijn alleen al 60 miljoen
stembiljetten over de post ver-
stuurd. Nog eens 30 miljoen men
sen hebben in levenden lijve
vooraf gestemd. Omdat zoveel
meer mensen per post hebben ge
stemd, kan het nu wel dagen du
ren eer al die stemmen zijn geteld.
Trumps favoriete communicatie
kanaal, Twitter, meldde daarom
gisteren dat het een waarschu-
wingslabel gaat hechten aan
tweets, inclusief die van de presi
dent, die voortijdig claimen dat
een staat is gewonnen. Dus nog
voordat verkiezingsfunctionaris
sen van die staat of de nationale
nieuwsuitzendingen dat hebben
bevestigd.
De vrees voor fake news en
vooral mogelijke extreme reacties
daarop is groot. Uit voorzorg voor
mogelijke ongeregeldheden wer
den gisteren winkels en over
heidsgebouwen in verschillende
steden dichtgetimmerd. Prestigi
euze zaken als Macy's in New York
Openbare aanklagers
in acht staten lieten
weten geen
intimidaties te
zullen tolereren
en de fameuze Rodeo Drive in Be
verly Hills blijven vandaag geslo
ten. Ook rond het Witte Huis zijn
extra hekken geplaatst.
Ondertussen doet de FBI onder
zoek naar een spraakmakend inci
dent in Texas toen een pro-
Trump-konvooi van voertuigen
een tourbus met de campagnestaf
van Joe Biden omsingelde. De pre
sident zelf zag daar geen kwaad in,
maar de Biden-campagne besloot
veiligheidshalve twee evenemen
ten in Texas te annuleren.
Bijgelovig
Tekenend voor de sfeer is dat
openbare aanklagers in de staten
Illinois, Michigan, Minnesota, Ne
vada, New Mexico, North Caro
lina, Pennsylvania en Wisconsin
allemaal hebben laten weten dat
ze vandaag geen enkele intimida
tie van kiezers zullen tolereren.
Ook als dat vanuit een auto ge
beurt, aldus de openbare aanklager
van North Carolina.
De bijgelovige Trump sloot zijn
verkiezingscampagne af in Grand
Rapids in de staat Michigan waar
hij ook vier jaar geleden afsloot en
vervolgens won. Biden en running
mate Kamala Harris bleven voor
hun laatste bijeenkomsten in
Pennsylvania.
dinsdag 3 november 2020
GO
Stemlokalen
openenvandaag
om 06 00u NL-tijd.
□e laatste
sluiten morgen
om 06.00 uur
Om inzicht te geven in het kiesstelsel nemen we de uitslag van 2016 erbij:
In 2016 waren er 323 min Amerikanen
Daarvan:
92 min (28,5%)
Niet-kiesgerechtigd
Reden o.a.:
•jonger dan 18 jr
•veroordeling
99 min (30,7%)
Niet gestemd
Reden o.a.:
heeft zich niet geregistreerd
desinteresse
Tijdsverschil
t o.v. Nederland: -11
Vandaag wordt niet alleen de president gekozen maar ook het congres:
3 min
-6 uur Ongeldig
Kiest om
de 2jaar
IGest om
de 4jaar
538 kiesmannen
die kiezen
uitvoerende
macht
Wetgevende
macht
De VS kent
drie organen om de
scheiding der macht
te waarborgen
Rechterlijke
macht
I Democraten
Republikeinen Hiasvan
Afgevaardigden
435 leden uit alle staten,
naar aantal inwoners.
Senaat
100 leden, 2 uit elke staat,
Eenderde gekozen:
5 vacant
1 libertair
9 rechters, benoemd
door de president met
goedkeuring Senaat.
Op de valreep heeft
Trump een rechter
benoemd. De stand
is nu 6-3 voor de
republikeinen.
63 mln (19,5%)
Trump
66 mln (20,4%)
Clinton
Deze verkiezingen lijkt
de opkomst hoger.
Al 62 mln hebben
gestemd per post en
36 mln via early voting.
Dit zou in het voordeel
van Biden kunnen zijn.
58 mln
98 mln
o
o
<\i
T3
Met minder kiezers won Trump
toch de verkiezingen. Dat kan door het kiessysteem:
Winner takes all
Elke staat is een aantal kiesmannen toebedeeld.
Die gaan naar de kandidaat met de meeste stemmen.
Het maakt dus niet uit of een kandidaat 51% of 100% van de
stemmen wint om alle kiesmannen van een staat te krijgen.
Mensen staan in de
rij om vervroegd
hun stem uit te
kunnen brengen.
Naast het kiezen van de president en het congres zijn morgen ook verkiezingen voor:
Gouverneurs in 11 staten) Lokale verkiezingen (o.a. rechters, burgemeesters,)
Staatsparlementen (in 43 stat.) Diverse referenda in 32 staten o.a. belastingen en marihuana)
Donald Trump zette nog een
tandje bij in zijn race met uitda
ger Joe Biden. De Amerikaanse
president hield gisteren liefst
vijf bijeenkomsten in North Ca
rolina, Pennsylvania, Wisconsin
en Michigan (twee keer).
Swingstaten die van cruciaal
belang zijn om zijn Democrati
sche rivaal af te troeven.
Bob van Huët
Rotterdam
in totaal zijn er
538 kiesmannen.
Bij 270 is er een
meerderheid
Zo won Trump met minder stemmen de meeste kiesmannen
(304 Trump, 207 Clinton)*
Californië
is met 55
kiesmannen een
belangrijke
staat.
7 kiesmannen stemden niet voor Clinton of Trump
031120 Thijs Unger
