Dit doet arbeidsongeschiktheid met je relatie
Bij arbeidsongeschiktheid is er vaak weinig oog en oor
voor de gevolgen voor de partner. Terwijl geliefden
vaak allebei door een rouwproces gaan als een van
hen niet meer kan werken.
'Berusting is deel
van de oplossing'
24
'Ik veranderde van zijn
partner in zijn coach.
Ik was alleen nog
maar bezig met
zorgen voor hem.
Ik verloor mezelf
compleet uit het oog'
fan een energieke en
doortastende man
veranderde hij in een
bang vogeltje'', vertelt
Nienke van Bezooijen
(53). Haar vriend raakte op 58-jarige
leeftij d arbeidsongeschikt vanwege
een burn-out en zware depressie.
Er waren veel irritaties en ruzies in
zijn baan als facilitair manager in de
gehandicaptenzorg. Van Bezooijen
zag haar vriend langzaam somberder
worden. Tot de dag waarop hij
vermoeid naar huis ging en niet meer
van de bank af kwam. De twee
hadden op dat moment een latrelatie,
maar Van Bezooijen besloot hem in
huis te nemen, zij was toen 44 jaar.
„Ineens was er de hele dag een zieke
man in huis.''
Arbeidsongeschiktheid zet niet al
leen het leven op de kop van degene
die niet meer kan werken, maar ook
dat van de partner. ,,Beiden moeten
afscheid nemen van de vertrouwde
situatie en het toekomstbeeld dat ze
hadden'', stelt arbeidspsycholoog en
relatietherapeut Marjan de Jong.
Vanuit de omgeving gaat er
meestal veel aandacht uit naar de
arbeidsongeschikte, vaak krijgt die
professionele ondersteuning. ,,Maar
voor partners is het net zo goed
zwaar'', weet De Jong. ,,Die hebben
vaak het gevoel dat het hele gezin op
hen steunt en dat zij zich staande
moeten houden.''
Gelijkwaardigheid
verdwijnt
Arbeidsongeschiktheid heeft vaak
een grote invloed op de relatie. De
Jong: ,,Het risico bestaat dat de gelijk
waardigheid uit de relatie verdwijnt.
De partner die niet arbeidsonge
schikt is, gaat in zijn of haar eentje de
kar trekken en de ander verzorgen.''
Heel herkenbaar voor Van Bezooijen.
,,Ik veranderde van zij n partner in
zijn coach. Ik was alleen nog maar
bezig met zorgen voor hem en mijn
twee kinderen, op dat moment jonge
pubers. Ik verloor mezelf compleet
uit het oog.''
Ook bij andere dingen, zoals werk
of huishouden, kon haar vriend niet
meer de steun zijn die hij daarvoor
wel was. Toen hij twee jaar thuis was,
besloot Van Bezooijen zelf professio
nele hulp te zoeken. ,,Toen de
psycholoog vroeg hoe het met mij
ging, begon ik te huilen. Die vraag
was me al zo lang niet gesteld.''
Blijf praten met elkaar
Ruim tien jaar later zijn ze nog steeds
bij elkaar. Haar vriend werd volledig
afgekeurd en is inmiddels gepensio
neerd. Volgens Van Bezooijen heeft
goede communicatie hun relatie
gered. ,,We hebben lang een latrelatie
gehad, waarbij we twee keer per dag
belden. Dus praten konden we wel.''
Zo bespraken ze dat zij meer
ruimte nodig had voor haar werk als
mentor en spreker, en voor haar
sociale contacten. ,,Ik vond het zelf
lastig om van huis te gaan als hij
somber was, maar hij begreep mijn
behoefte goed.'' Volgens De Jong is
samen praten de beste manier om de
relatie in balans te houden. ,,Het is
belangrijk dat je als partner aandacht
vraagt voor j ouw zorgen en verha
len.''
Clara Overes (64) vond het moei
lijk om met haar arbeidsongeschikte
partner te praten over de zorgen over
hun huis, dat al een tijd te koop staat.
Haar man werd arbeidsongeschikt
verklaard vanwege parkinson.
,,Ik wilde hem eerst niet belasten
met mijn zorgen. Toen ik dat toch
deed, was dat zo'n fijn gesprek. Hij
TIPS
ZATERDAG 31 OKTOBER 2020 GO
Wat als je
partner niet
meer kan
werken?
IRENE VAN DEN BERG
Tips van arbeids
psycholoog en
relatietherapeut
Marjan de Jong.
Communiceer
op een gelijk
waardig niveau.
Probeer je in
te leven in de
gevoelens van je
partner, maar
bemoeder hem
of haar niet.
Blijf delen hoe
het met jou
gaat. Als je dat
niet doet, wordt
de communicatie
al snel eenrich
tingsverkeer en
blijf je minder bij
elkaar betrok
ken.
Accepteer dat
niet alles valt op
te lossen. Bij
arbeidsonge
schiktheid is be
rusting een deel
van de oplos
sing, ook voor de
partner. Iemand
kan niet meer
werken en daar
is vaak niets aan
te doen. Bij
andere vormen
van werkloos
heid is dat soms
anders; dan
kun je je partner
bijvoorbeeld
ondersteunen
met solliciteren.
Concentreer je
op de dingen
die nog wel
kunnen, in
plaats van je te
richten op alles
wat niet meer
kan. De ver
trouwde situatie
die er was, komt
niet meer terug.
Bij arbeidsonge
schiktheid hoort
afscheid nemen.
1 Houd een leven
naast je partner.
Een uurtje spor
ten of afspreken
met vrienden
geeft nieuwe
energie om er
voor je partner
te zijn.
1 Zorg goed voor
jezelf: blijf goed
eten, slapen en
bewegen. Alleen
als je goed voor
jezelf zorgt, kun
je dat ook voor
een ander doen.
