De beste rozenbotteljam
komt van de rimpelroos
Lees verder
Eigen tuin eerst Romke van de Kaa
23
Nu, op het randje van
oktober, is het tijd voor
rozenbotteljam. Kies
voor de roos met de
grootste bottel.
DIGITAAL
8 Maak van de techniek
een bondgenoot
Schermen houden kinderen en
volwassenen af van lezen, maar je
kunt techniek ook juist tot een bond
genoot maken. Voor jonge kinderen
zijn er bijvoorbeeld tal van digitale
prenten- en kinderboeken met beeld
en geluid verkrijgbaar. Of kijk met
iets oudere kinderen samen naar een
boekverfilming en lees vervolgens
(samen) het boek. Tieners vinden het
misschien fijn om te luisteren,
suggereert Aendekerk: ,,Lezen in een
fysiek boek doet iets anders met je
dan een luisterboek, maar als je kind
liever wil luisteren, laat het dat dan
lekker doen. De leesvaardigheid van
je kind wordt er weliswaar niet gro
ter van, maar wel z'n woordenschat
en het plezier in verhalen beleven.''
9 Wel de Donald Duck in
huis? Dat is ook goed,
het gaat om plezier, de rest
komt (hopelijk) later
,,Laat je kind vooral iets lezen waar
het zelf zin in heeft'', zegt Van
Duijvenboden. ,,Mijn zoon leest vaak
de Donald Duck en dat is prima'', zegt
Aendekerk. „Kinderen lezen vaak van
alles door elkaar. Het gaat erom dat ze
het leuk beginnen te vinden, de rest
komt later wel.''
7 Laat je kind eens
luisteren naar spoken
word of poetryslam
Houdt je kind wel van rap of andere
podiumkunsten? Laat hem of haar
dan op een andere manier verhalen
beleven. Laat ze kennismaken met
poetryslam of spoken word of bezoek
de theaterbewerking van een roman.
Spokenwordperformer Gershwin
Bonevacia merkt dat een toffe voor
dracht van poëzie of proza, vaak in
combinatie met muziek, bij jongeren
goed aanslaat. ,,Het is moderner en
brengt taal en verhalen veel meer tot
leven dan een spreekbeurt of het
voorlezen van een gedicht.''
In deze tijd van kroegsluitingen en
quarantaine zoekt onze energie een
uitweg. Nog nooit zijn er zo veel
pruimen, mispels en kweeperen in
gevroren of tot jam en gelei verwerkt.
Nu is dit geen kookrubriek, dus houd
ik het slechts bij dit advies: als je jam
van rozenbottels maakt, zeef dan de
(bittere) pitten eruit. Handig om te
weten als je dit voor het eerst doet.
Alle rozenbottels zijn geschikt voor
het maken van jam. In de praktijk
kies je uiteraard voor de roos met de
grootste bottel. En die tref je bij de
rimpelroos, Rosa rugosa. Dat is niet
alleen een van de weinige rozen met
mooi blad, de tomaatrode bottels zijn
ook nog eens veel groter dan die van
andere rozen.
En het wordt nog mooier: iedereen
die rozen in zijn tuin heeft maar niet
op de klei woont, kijkt met een
jaloers oog naar de gelukkigen wier
tuin wel op zee- of rivierklei ligt.
Want kleituinieren mag dan slecht
voor de rug zijn, kleigrond is ideaal
voor rozen. Tuinier je op
zand, dan moet je eigen
lijk helemaal geen rozen
willen. Maar ja, voor som
migen is een tuin zonder
rozen niet compleet. Laat
Rosa rugosa nu een uit
zondering zijn en van
zand houden. In Japan en
Korea, waar deze roos
vandaan komt, groeit
zij in de duinen. Hier
trouwens ook, want de
rimpelroos is op veel
plaatsen verwilderd.
is de meest geschikte
variëteit 'Frau Dagmar
Hastrup'. Frau Hastrup
groeit uit tot een
struik van 1 meter
hoog en minstens
dezelfde breedte. Het
blad is gezond en
aantrekkelijk geplooid -
vandaar rimpelroos.
De licht geurende bloemen van de
rimpelroos zijn snoepjesroze, met
een grote bos gele meeldraden. Ze
trekken veel bijen en hommels in de
bloeitijd, die duurt van juni tot eind
oktober. Dan rijpen ook de grote
rozenbottels, die mooi afsteken bij
het blad dat in de herfst naar boter
geel verkleurt. Een soort schaap met
vijf poten, deze roos: geur, gezond
heid, bloemen en bottels, met daarbij
nog de fauna - in de zomer insecten
en in de winter vogels, vooral groen-
lingen. Dat wil zeggen: als niet alle
bottels in de jam zitten.
Wie de ruimte heeft, zou ik Rosa
rugosa 'Alba' aanraden; tot 2 meter
hoog en met enorme hagelwitte
bloemen van wel 10 centimeter
doorsnede. Alba geurt sterker dan
Frau Hastrup en de bottels zijn groot
en helderrood. Doorbloeiend tot aan
het invallen van de
winter.
Wie van plan is zich
op grote schaal op de
jamproductie te wer
pen, zou de rimpel
roos als haag kunnen
planten. Bijkomend
voordeel: de kat van
de buren komt er niet
doorheen.
Rozen hebben vaak
welluidende en aan
tuinsnobs appelle
rende namen, zoals
Rosa rugosa 'Blanc
Double de Cou-
bert'. Een mooie
roos met
gevulde
bloemen en
een overwel
digende geur,
maar geen
bottels. Dat
dan weer niet.
GO ZATERDAG 31 OKTOBER 2020
Bereslim.nl:
op hun favo-
digitale (pren
riete boeken
tenboeken
(jongejury.nl).
en taalspellen
Uitgeverijen
voor kinderen
hebben tal van
van 2 t/m 7
apps van kin-
jaar.
derboeken. Uit
BoekStart
geverij Gottmer
Voorleesapp:
bijvoorbeeld
de nieuwste
heeft apps van
boekjes,
Aadje Piraatje,
voorleestips
Dikkie Dik en
en een wekker
Boer Boris, en
waarmee je
geeft het ma
een voorlees-
gazine Digi uit,
moment in je
met nieuws en
agenda kunt
tips over digi-
zetten.
tale uitgaven
De Grote
voor kinderen.
Vriendelijke
De Voor
Podcast, waar
leeshoek:
kinderboeken-
honderden
recensenten
filmpjes waarbij
Jaap Friso en
de leukste ver
Bas Maliepaard
halen worden
nieuwe
voorgelezen.
kinderboeken
De Waanzin
bespreken en
nige Podcast:
praten met
podcast over
schrijvers.
boeken, ge-
Jeugdbiblio-
maakt voor en
theek.nl: voor
door kinderen.
elke leeftijds-
De Wedden-
categorie de
schap: via
nieuwste boe-
dewedden-
ken en leukste
schap.nl
leestips.
kunnen jonge-
De Jonge
ren zich door
Jury: nodigt
bekende lees-
tieners uit om
coaches laten
mee te lezen
uitdagen boe-
en te stemmen
ken te lezen.
Voor de kleinere tuin
Snoeien, stekken,
planten, verpotten,
zaaien en schoffelen.
Tuingoeroe Romke
van de Kaa helpt een
handje.
