II
Geluk in bange tijden
10 ZEELAND
JUBILEUMEXPOSITIE GALERIE VAN DEN BERGE
De tweede
tentoonstelling
in de jubileumreeks
'30 jaar Galerie Van
den Berge' is in
drie woorden te
karakteriseren:
verstild, subtiel
geconcentreerd.
Monnikenwerk
perfect uitgevoerde composities
bestaan uit een groot aantal vier
kanten of rechthoeken. Zij scheidt
ze soms met lijnen van elkaar en
legt er ook wel lijnen overheen.
Dat laatste versterkt de dynamiek
van de composities. De zinde
rende oppervlakken belichamen
zowel de ongebreidelde fantasie
van Ketting als de ondoorgronde
lijke complexiteit van de werke
lijkheid.
Vakmanschap
Deze tentoonstelling ademt vak
manschap, oog voor het zien,
liefde voor de nuance. Dat zijn
kwaliteiten die verder gaan dan de
kunst. Zulke kwaliteiten geven het
bestaan waarde en een extra di
mensie aan de titel van de ten
toonstelling Reasons to be cheerful.
De tentoonstelling oogt
uitgewogen. De in
valshoek en werk
wijze verschillen,
maar uit elk werk
spreekt geconcentreerde aandacht
en een heldere visie. Neem de
sculpturen van Cor van Dijk
(1952). Hij snijdt strakke rechthoe
ken uit gewalst staal en haalt daar
weer delen uit weg. De combinatie
van open en gesloten delen leidt
tot sculpturen die ondanks hun
eenvoud niet in één keer te vatten
zijn. Het werk van Van Dijk is voor
mij verwant met dat van Shawn
Stipling (1967), die kleine mono
chrome schilderijen maakt. Hij
spaart één of meer uiterst dunne
lijnen uit in een verfoppervlak dat
is opgebouwd uit talloze lagen
acrylverf. Verhoudingen, precisie
en beheersing leveren steeds weer
een beeld op dat boeit. Juist als er
relatief weinig is te zien, word je
uitgenodigd om echt goed te kij
ken.
Landschap en stad
Het werk van Mirjam Hagoort
(1961) en Stijn Kriele (1972) wortelt
in de zichtbare werkelijkheid.
Voor Kriele is dat het landschap,
voor Hagoort de stad. Maar het
gaat beiden minstens zo sterk om
het beeld zelf. Kriele bouwt met
verf en geplakt papier aan inge
houden, sobere composities die
binnen de kaders van het vlak
spanning oproepen. Bij Kriele zit
de kracht in de onregelmatigheid:
de omtrek van de vorm is strak,
maar daarbinnen kan van alles ge
beuren. In Hagoorts collages van
textiel en in haar geweven compo
sities herken je de geometrische
vormen van de stad. De tinten
grijs, zwart en wit hebben iets af
standelijks, de verfijnde textuur,
de tinten en de manier waarop
combinaties van materialen wor
den ingezet nemen me mee in de
melancholieke wereld die zij op
roept. Zoals ook het werk van
Kriele me het gevoel geeft alleen
in een stil, onbekend landschap te
zijn.
Uit elk werk spreekt
geconcentreerde
aandacht en een
heldere visie
De beelden van Ingrid van der
Hoeven (1962) staan nog dichter
bij de herkenbare werkelijkheid
dan het werk van haar collega's.
Haar vrouwengestalten en bustes
zijn opgebouwd uit lagen hout en
zorgvuldig gemodelleerd. Details
ontbreken, zelfs ogen geeft Van
der Hoeven niet aan. Door de mate
van abstractie kun je het beeld als
het ware zelf verder invullen. Van
der Hoeven laat zien dat wij altijd
interpreteren, ons eigen beeld pro
jecteren op wat en wie wij zien.
Daarom vind ik het enige beeld
waarin ze expliciet kleur gebruikt
minder sterk.
Hoogtepunt
Als het over kleur gaat, zijn de
schilderijen van Ditty Ketting
(1952) het sprankelend hoogte
punt van de tentoonstelling. Haar
Volgende week 4 november
is de start op Schouwen-
Duiveland, dan wordt het
stokje doorgegeven aan Tholen (18
november), de Bevelanden en
Walcheren (25 november) en tot
slot Zeeuws-Vlaanderen (26 no
vember). Het lijkt in Zeeland wel
een estafette. Hoe wonderlijk is
het om dankdag, want daar gaat
het over, met een sportevenement
te vergelijken?
Sport is mede leuk door de com
petitie. Een competitie op het ge
bied van dankbaarheid is bijzon
der, maar misschien wel aardig.
Misschien worden we er - als de
PZC wekelijks verslag gaat doen
van dankdag in Zeeland - wel erg
vrolijk van. Of wanneer Omroep
Zeeland op onderzoek uit gaat om
te ontdekken: Wie is het meest
dankbaar? Maar, vraag ik mij af,
waar zou dat uit moeten blijken en
hoe meet je dat? Sportief zijn, dat
betekent ook 'tegen je verlies kun
nen'. Dankbaar zijn ondanks alles?
Ook als je tegenslag ondervindt?
Dat is een kunst! In godsdienstige
kring zijn biddag en dankdag met
elkaar verweven. Maar wat, als je
nu niet gelooft dat je in gebed iets
van een God, geest, macht of
kracht kunt vragen? Of als je niet
weet 'wie' je dankbaar zou moeten
zijn? Je kunt tenslotte dankbaar
zijn voor 'iets'. Gewoon solo als
mens.
In eigen hand
Maar spreek je dan niet eerder over
'geluk'? Heeft een mens geluk in
eigen hand? Kort geleden kocht ik
een boek Geluk - the world book of
happiness 2.0. Het gaat over acade
misch onderzoek. Maar, het is be
slist een vrolijkmakend boek.
Want, uit al die onderzoeken blijkt
keer op keer dat je als mens best
iets kunt doen aan je geluk. ,,Vaak
weten we wel wat we het best
zouden doen om gelukkig te zijn,
maar we doen niet wat we weten",
schrijft Leo Bormans in de inlei
ding. ,,Een deel van ons geluk is
maakbaar. Het hangt niet enkel af
van ons karakter of van de om
standigheden. We kunnen het
beïnvloeden." Bij het doornemen
van deze prachtig geïllustreerde
'pil' over positieve psychologie
lijkt er een plezierig stofje in mijn
hersens vrij te komen.
Spirituele zelf
Opvallend vind ik dat in dit boek
over geluk religie en dankbaarheid
best een plek innemen. Een eer
dere versie van het boek Geluk is
zelfs langs adviezen uit religieuze
geschriften gelegd. Uit die vergelij
king blijkt dat adviezen om geluk
kiger te worden ook daarin al wa
ren opgenomen. In een andere bij
drage met de titel 'tien geboden
van geluk' neemt sociaalpsycho
loog David G. Myers de volgende
twee geboden op: 'Verzorg je spiri
tuele zelf' en 'Houd een 'dankbaar-
heidsdagboek' bij'. Bij het eerste
merkt hij op ,,Voor veel mensen
biedt het geloof een ondersteu
nende gemeenschap, is het een re
den om voorbij zichzelf te kijken,
iets wat hoop en zin geeft. Uit tal
rijke studies is gebleken dat wie
actief religieus is, gelukkiger is en
tegenslagen beter het hoofd kan
bieden."
En over het 'dankbaarheidsdag
boek': ,,Wie elke dag even stilstaat
bij een positief aspect in zijn leven
(gezondheid, vrienden, gezin, vrij
heid, onderwijs, zintuigen, omge
ving enz.) ervaart een hoger wel
bevinden."
Moraal
Moraal van dit verhaal. Bezig zijn
met religie en dankbaarheid is met
het oog op je eigen welzijn zo gek
nog niet.
zaterdag 31 oktober 2020
Oog voor zien, liefde voor nuance
Overzicht van de tweede ten-
toonsteling in de jubileumreeks
van Galerie Van den Berge.
Het schilderij van Ditty Ket
ting toont perfect uitgevoerde
composities.
FOTO'S NICO OUT
T/m 14/11. Galerie Van den
Berge. Albert Joachimikade 5,
Goes. Vrijdag en zaterdag 13.00
- 17.00 uur en op afspraak.
Nico Out
Recensie
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
