O
\^m
IRENE VAN DEN BERG
16 ECONOMIE
Om in aanmerking te komen voor
een miljardeninjectie van de
overheid, moet er pijn geleden
worden bij KLM. Grondpersoneel,
piloten en stewardessen bekvechten
via hun vakbonden over de verdeling.
KLM met vakbonden bijeen voor
De keuze voor wel of geen
strenge lockdown is er één
uit twee kwaden. De argu
menten van de voorstanders zien
we iedere avond bij Opi. Bij ons
thuis CoronaOpi genoemd. Maar er
zijn ook tegenargumenten, bijvoor
beeld dat een slot op de maatschap
pij net zo goed dood en verderf zaait.
Arme mensen leven 6 tot 9 jaar kor
ter en het aantal zelfdodingen
neemt waarschijnlijk fors toe. Bo
vendien houdt onze economie niet
op bij de grens. Elders in de wereld
sterven mensen van de honger wan
neer wij hier de hele boel dicht
gooien.
Wat ik maar wil zeggen, het is niet
per definitie sociaal en opofferings
gezind om voor een algehele lock-
down te zijn. Zeker niet omdat we
inmiddels uit ervaring weten dat
een lockdown de kloof tussen arm
en rijk vergroot en de meest kwets
bare mensen het hardst raakt. Tij
dens de eerste lockdown verloren
veel daklozen hun slaapplaats. Sei
zoensarbeiders en schoonmakers,
die vaak niet bij de Belastingdienst
staan geregistreerd, raakten aan de
bedelstaf. Ook voor mensen met een
klein sociaal netwerk en psychische
problemen was de lockdown ver
woestend.
Voor veel mensen onder de 50 uit
de lagere sociaal-economische
klassen zijn de coronamaatregelen
gevaarlijker dan het virus. Ooit kon
den deze kwetsbare groepen terecht
bij traditioneel linkse partijen als de
PvdA en de SP. Maar zij hebben het
voeren van oppositie verengd tot de
roep om een nog strenger coronabe-
leid. Links laat haar oren vooral han
gen naar een veel mondiger deel van
de achterban: het zorgpersoneel, de
leraren en de vakbonden. De armste
kiezers staan duidelijk niet op één.
Alle aandacht gaat nu uit naar de
fysiek kwetsbaren. Voor mensen die
sociaal of economisch fragiel zijn, is
weinig oog. Terwijl ook hun welzijn,
gezondheid en zelfs hun leven op
het spel staan. Opvallend genoeg is
dat besef er nog meer bij het cen
trumrechtse kabinet - Rutte
noemde dinsdag eenzame ouderen
en jongeren met psychische proble
men als reden om de regels (nog)
niet te aan te scherpen - dan bij de
linkse oppositie.
Hoogleraren Marli Huijer en Rudi
Westendorp pleitten er afgelopen
zaterdag in deze krant voor om met
het virus te leren leven, zonder de
samenleving kapot te maken. In de
politiek is die opvatting nog taboe.
Politiek redacteur Aukje van Roessel
schreef vorige week in de Groene
Amsterdammer dat ze wel geluiden
hoort in de Tweede Kamer hierover.
Maar: 'Niet openlijk of tijdens een
Kiezers die ervaren
dat het medicijn erger
is dan de kwaal, blijven
vertwijfeld achter
debat. Dan koersen de critici niet
aan op 'ermee leren leven', nee, zij
willen eerder én harder met de ha
mer slaan.'
Ik vrees dat links te weinig lef
heeft om openlijk kritisch te zijn
ten opzichte van het luidruchtige
deel van haar achterban. En dus
wordt een strenge lockdown gepre
senteerd als de enige sociale optie.
Kwetsbare kiezers die ervaren dat
het medicijn erger is dan de kwaal,
blijven vertwijfeld achter. Het zou
mij niet verbazen als populistisch
rechts, die een deel van deze groep
beter weet aan te spreken, een flinke
winst boekt bij de komende verkie
zingen. Het gevaarlijke is dat binnen
hun achterban ook de besmettelijke
mening rondwaart dat de kwaal he
lemaal niet bestaat.
Shell
Prosus
Basic-Fit
Adyen
KLM heeft de vakbonden gister
middag ten einde raad voor crisis
overleg bijeengeroepen. De par
tijen begonnen om exact half twee
's middags met (her)onderhande-
len op het KLM-hoofdkantoor in
Amstelveen over aanpassingen
van de arbeidsvoorwaarden om
zich te verzekeren van noodsteun
van de Nederlandse overheid van
in totaal 3,4 miljard euro.
Minister Wopke Hoekstra (Fi
nanciën) had kort daarvoor zijn
handen afgetrokken van een eer
der bereikt loonakkoord. Hoekstra
zou vooral moeite hebben met de
in zijn ogen te korte looptijd van
de afspraken over loonmatiging.
De minister vindt dat het loonak-
koord minstens van kracht moet
zijn zolang het steunpakket loopt,
namelijk tot 2025. Hoekstra bena-
drukte onverkort vast te houden
aan de besparingsopdracht die hij
aan de KLM-directie heeft meege
geven. Daar kan volgens hem 'geen
onsje vanaf'.
Komt de 'KLM-familie' niet met
een ander (gezamenlijk) plan dan
wordt het voortbestaan van de on
derneming bedreigd en komen
belangrijke internationale lucht
vaartverbindingen in gevaar. Het
luchtvaartbedrijf en de vakbonden
hebben nog een dag om met een
nieuwe loonmatigingsvoorstel te
komen.
Reisrestricties
KLM staat het water tot aan de lip
pen. Eergisteren werd bekend dat
de moedermaatschappij Air
France-KLM in het derde kwartaal
1,7 miljard euro verlies heeft gele
den, en dat er wellicht nog veel
dieper in het personeelsbestand
zal moeten worden gesneden. Het
overheidsgeld is hard nodig.
De onderneming gaat net als
branchegenoten zwaar gebukt on
der de gevolgen van de coronacri
sis in de zomermaanden. De pan-
demie drukt op de reislust wereld
wijd, ook door opgelegde restric
ties, en de luchtvaart is als gevolg
daarvan een van de zwaarst getrof
fen sectoren.
Air France-KLM heeft naar eigen
zeggen al verscheidene maatrege
len genomen om de kosten omlaag
te krijgen. Daarvoor werden ak
koorden bereikt met verschillende
vakbonden. De luchtvaartmaat
schappij heeft voor de aanpassin-
^0 @ivandenberg
.inks vergee
de meest
kwetsbaren
Irene van den Berg is journalist
en columnist, gespecialiseerd
in financiële psychologie.
Zij probeert ons economische
gedrag te verklaren.
O
zaterdag 31 oktober 2020
GO
Het olie-en gas-
concern was
weer volop in
trek op het
Damrak.
De techinves-
teerder gaat voor
5 miljard dollar
eigen aandelen
inkopen.
De sportscholen
keten eindigde in
de min nu de co
ronamaatregelen
weer worden
aangetrokken.
Het betaalplat-
form was de
grootste daler in
de AEX.
o
Economieredactie
Amsterdam
A KLM-topman Pieter Elbers.
FOTO ANP
