Eeuwig gaat voor ogenblik, luidt het spreekwoord. Maar niet als het om grafrechten gaat. 'Elk graf kan geruimd worden', zegt Willem van der Putten (64). Hij is dé Nederlandse specialist in grafrechten. 'Een grafrecht loopt in principe door tot het middelpunt van de aarde' 8 UITVAART Misverstanden over grafrechten 5 En als er geen recht hebbenden meer in leven zijn? ,,Dat gebeurt natuurlijk heel vaak. Rechthebbenden moeten de graf rechten overdragen aan een andere rechthebbende, anders vervallen ze. Is er geen rechthebbende, dan kan de begraafplaatseigenaar het graf rui men. Tegenwoordig komt ruimen wel minder vaak voor dan een jaar of twintig geleden, omdat begraafplaat sen eerder ruimte over hebben dan ruimte tekortkomen. Dat komt door dat steeds meer mensen zich laten cremeren. Daarom laten eigenaren een graf meestal liggen als het niet heel erg vervallen is.'' 6 En hoe zit dat met graven voor bepaalde tijd? ,,Dat hangt af van wat voor soort graf het is: een algemeen graf of een par ticulier graf. In een algemeen graf komt de overledene samen met vreemden te liggen. Als je dat niet erg vindt, is dat een prima oplossing. Het is in ieder geval goedkoper dan een particulier graf. Een nadeel kan zijn dat een algemeen graf altijd na tien jaar wordt geruimd en dat ver lenging meestal niet mogelijk is. ,,Algemene graven vind je lang niet overal. In het zuiden van het land zijn ze vrij zeldzaam, maar bijvoor beeld in Dordrecht en Leiden zijn er veel. Dat is waarschijnlijk een kwes tie van plaatselijke gewoontes, er is geen echte verklaring voor. In een particulier graf liggen overledenen alleen met mensen van hun keuze. Meestal gaat het om man en vrouw en andere familieleden. Veel mensen vinden dat prettiger. Een particulier graf is in de regel duurder dan een al gemeen graf. Je huurt het voor een periode van tien, twintig of dertig jaar of langer. Hoe langer de huurpe- riode, hoe hoger de grafrechten. Na het verstrijken van de huurperiode kunnen de grafrechten meestal tot in het oneindige worden verlengd. Als er maar betaald wordt. De houder lichaam die tijd nodig heeft om te vergaan. Je kunt ook een graf huren voor onbepaalde tijd. Dat noemen mensen een eeuwig graf, maar eeu wig bestaat niet. Een graf kan altijd worden geruimd.'' 3 Wanneer kan een graf worden geruimd? ,,Dat hangt af van de reglementen van de betreffende begraafplaats. Die schrijven meestal voor dat een graf en het bijbehorende grafmonument in goede staat moeten verkeren. Als een graf kennelijk in vervallen staat verkeert en er geen rechthebbenden zijn die voor de kosten van het her stel en het beheer willen of kunnen opdraaien, kan de eigenaar van de begraafplaats het graf ruimen. Ook als de begraafplaats wordt opgeheven of zodanig is vervallen dat de volks gezondheid erdoor in gevaar komt, kunnen graven worden geruimd.'' 4 Kan de begraafplaats houder daar zomaar toe besluiten? ,,Nee, hij moet eerst de rechtheb bende daarover informeren. Ieder graf heeft in principe een persoon die als rechthebbende staat geregis treerd, meestal een nabestaande. Hij of zij krijgt een brief van de beheerder met het verzoek om óf het graf zelf op te knappen óf de kosten van de opknapbeurt te beta len. Het opknappen van graven kan flink in de papieren lopen en vaak zien nabestaanden er daarom vanaf. Dan kan de eigenaar ruimen, omdat het graf niet meer aan de reglemen ten voldoet.'' van de begraafplaats is verplicht de rechthebbenden een jaar tevoren schriftelijk te informeren over het verstrijken van de termijn.'' 7 Je betaalt gemiddeld al gauw een paar duizend euro aan grafrechten. Waarom is een graf zo duur? ,,Dat komt niet door de grondprijzen, wat mensen weleens denken, maar door de hoge onderhoudskosten van het terrein. Vooral gemeentelijke begraafplaatsen hebben te maken met hoge personeelskosten voor het tuinonderhoud. Omdat steeds min der mensen zich laten begraven, gaan de onderhoudskosten per graf omhoog. Overigens rekent vrijwel geen enkele gemeente alle kosten door. Op hun begraafplaatsen leg gen gemeenten jaarlijks gemiddeld een tot twee ton toe. Het loont ove rigens de moeite de hoogte van graf rechten te vergelijken. Er kunnen per regio, stad of dorp namelijk enorme prijsverschillen zijn. Als je isverstanden en gebrek aan kennis over grafrechten: Willem van der Putten dankt er een bloeiende juri dische praktijk aan. Hij schreef er boeken over en wordt als deskundige en jurist vaak geconsulteerd door nabestaanden, gemeenten en beheerders van be graafplaatsen. IZijn grafrechten zo ingewikkeld? ,,Dat zijn ze zeker. Alleen al het woord grafrechten schept verwar ring. Grafrechten zijn de juridische rechten die je hebt als je een graf huurt op een begraafplaats. Maar het is ook de vergoeding die je betaalt voor het graf en het onderhoud daarvan. Heel onhandig, maar we moeten het ermee doen. ,,Grafrechten zijn juridisch be hoorlijk complex. Om maar een voorbeeld te noemen: een grafrecht heeft geen fysieke ondergrens. Het loopt in principe door tot het mid delpunt van de aarde. Dus als een ge meente voor een nieuwbouwproject kabels en leidingen onder een be graafplaats wil leggen, zoals op de Amsterdamse Zuidas, zou de ge meente met iedere rechthebbende moeten onderhandelen. Dat is on doenlijk. In Amsterdam hebben ze er daarom destijds voor gekozen geen leidingen onder de begraafplaats te plaatsen.'' 2 Wat is het grootste misverstand over grafrechten? ,,Dat zijn er eigenlijk twee: dat je een graf kóópt én dat er eeuwige graven zijn. Een enkele uitzondering daar gelaten koop je geen graf, maar huur je voor een bepaalde, vooraf afge sproken periode een plekje op een begraafplaats. Meestal tien, twintig of dertig jaar. Tien jaar is altijd de minimale huurperiode, omdat een WOENSDAG 28 OKTOBER 2020 GO 13 vragen over het graf GAZENBEEK TEKST JOHAN NEBBELING ILLUSTRATIE JULIA 'Ruimen komt minder vaak voor dan een jaar of twintig geleden', zegt Willem van der Putten. 'Begraaf plaatsen hebben ruimte over omdat steeds meer men sen zich laten cremeren.' FOTO PRIVÉCOLLECTIE

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2020 | | pagina 56