'Leven en
dood zijn
één geheel'
UITVAART 3
'De cyclus van het
leven gaat voort, het
leven van mensen is
geen uitzondering'
hen had een duidelijke herinnering,
82 procent helemaal niet. Waarom de
ene groep wel en de andere groep
geen BDE had, dat weten we niet. De
duur van bewusteloosheid was niet
van invloed, de complexiteit van de
reanimatie niet, eventuele medicatie
was niet van invloed, de ernst van
het zuurstoftekort niet, voorkennis
over wat een BDE is speelde niet
mee, religieuze overtuiging ook niet.
,,We hebben kunnen aantonen dat
mensen een helderder bewustzijn
hebben dan ooit, op het moment dat
hun hersenen volledig zijn uitgeval
len. Dankzij controleerbare waarne
mingen van mensen die een uittre
ding uit hun lichaam ervoeren tij
dens hun hartstilstand. Zo kon een
man een verpleger vertellen in welke
lade deze zijn kunstgebit had opge
borgen tijdens de reanimatie.
,,De aanname dat de hersenen be
wustzijn creëren is niet langer houd
baar, nog afgezien van het gegeven
dat geen enkele wetenschapper ooit
heeft kunnen aantonen hoe dit pro
ces werkt. Het is mijn vaste overtui
ging dat de hersenen een functie
hebben vergelijkbaar met die van
een computer: deze produceert de
website niet die je bekijkt, hij ver
schaft slechts toegang tot de miljar
den sites die beschikbaar zijn. En als
je computer niet meer functioneert,
bestaat het internet nog steeds.
,,Bewustzijn is primair, materie
- de biologie van onze aarde - is
secundair. De dood is een verande
rende staat van het bewustzijn dat
zonder begin en zonder einde is en
buiten tijd en ruimte blijft bestaan.
Met behoud van een zekere persoon
lijke vorm weet je jezelf weer onder
deel van het grotere geheel. Zoals
een golf in een oceaan tegelijkertijd
de oceaan is als ook zichzelf.
,,Veel mensen die een BDE hebben
doorgemaakt, zijn op den duur fun
damenteel anders gaan leven. Vanuit
een diep gevoeld besef waarom het
draait in het leven: liefde, acceptatie
en compassie. Met de mensen om je
heen en de natuur, maar zeker ook
met jezelf en je eigen schaduwkan
ten. Hoe we aankijken tegen de
dood, bepaalt hoe we leven. Ik heb
geen haast om te sterven. Zelf heb ik
ook een heel andere houding dan
dertig jaar geleden. Maar ik ben wel
flink nieuwsgierig geworden.''
LAMA
e dalai lama zegt
dat de dood is als
het wisselen van
kleren wanneer die
oud en versleten
zijn. Na de fase van
het sterven zelf, is
de dood een nieuw hoofdstuk waarin
de perceptie van je bewustzijn veran
dert. Daarna volgt een nieuwe fase
van wording: wedergeboorte. Leven
en dood zijn één geheel.
,,Karma, en hoe dat doorwerkt in
de reïncarnatie na je huidige leven, is
voor veel mensen misschien te ab
stract. Maar hoe karma doorwerkt in
je leven hier en nu, kun je heel mak
kelijk testen. Doe vandaag onaardig
tegen iemand, en ervaar hoe deze
persoon zich tegen jou gedraagt de
volgende keer dat je hem tegenkomt.
,,Je hoeft niets te geloven. Vragen
stellen is veel belangrijker. Ik nodig je
uit om te studeren. Om op zoek te
gaan naar antwoorden binnenin je
zelf. Je kunt alle boeken lezen die er
zijn over verlichting, zonder ooit te
ervaren wat verlichting is.
,,Als 9-jarig jongetje wilde ik al
heel graag weten wie ik was. Ik geloof
dit, ik geloof dat niet. Ik wil gelukkig
zijn, ik wil niet lijden. Maar wie is die
ik? Dus ik begon te studeren. Mijn
meester zei dat ik mijn eigen ant
woord op die vraag moest zoeken.
Zoals een ander je ook niet kan ver
tellen hoe het voelt om verliefd te
zijn. Wat die persoon voelt, zal niet
hetzelfde zijn als wat jij ervaart.
,,Mijn meester gaf me oefeningen,
en als ik tot een conclusie kwam, dis
cussieerden we daarover. Omdat ik
bij hem inwoonde, in de Himalaya in
Tibet, had ik het geluk dat ik altijd in
zijn nabijheid was. Ik studeerde van
's ochtends vroeg tot 's avonds laat.
,,Door meditatie leerde ik hoe ik
mijn gedachten en emoties kan be
heersen. Hoe vaker je dat doet en er
vaart, hoe beter je beseft dat je geest
werkt als een soort filmprojector: wat
je ziet lijkt levensecht, maar het zijn
maar gedachten. Je perceptie van de
werkelijkheid switcht tussen positief
en negatief alsof je een kameleon
bent. Je hebt daar een keuze in, maar
dat moet je trainen. Door te leren be
grijpen wie je bent. Het is zeer be
langrijk om die studie naar zelfken-
nis aan te gaan. Als jij zelf niet weet
wie je bent, dan weet helemaal nie
mand wie jij bent.
,,Negatieve emoties - zorgen, spijt,
schuldgevoel - vertroebelen de puur
heid van je natuur. De negatieve ge
dachten en gevoelens die jou beheer
sen bij het sterven, al dat lijden, zet
ten door in de cyclus die volgt na je
overlijden. Als ik iemand begeleid bij
zijn sterven, dan probeer ik hem te
helpen zoveel mogelijk van dat lijden
los te laten.
,,Maar er is geen quickfix. Leren om
het negatieve te beheersen en te
transformeren naar het positieve is
een diep, ingewikkeld en langdurig
proces. Als je pas op het moment van
overlijden begint met hierover na te
denken, dan ben je te laat. Dat we
sterven, daarin hebben we geen
keuze, dat hoort bij het leven. Hoe we
sterven, of we er klaar voor zijn en
zonder angst ons lichaam en leven
kunnen loslaten, daarop hebben we
wel invloed.
,,Tijdens je leven moet je het ster
ven voorbereiden. Zoals je in de
herfst de zaden plant voor de gewas
sen die in de volgende zomer opko
men. De cyclus van de natuur gaat
voort, het leven van mensen is
daarop geen uitzondering. Alleen als
je het voorbereidende werk doet, zul
je van een mooie oogst kunnen ge
nieten als de volgende zomer zich
aandient.''
GO WOENSDAG 28 OKTOBER 2020
M 'De dood is een
veranderende staat
van het bewustzijn
dat zonder begin en
zonder einde is en
buiten tijd en ruimte
blijft bestaan.'
Pim van Lommel (2007): Eindeloos
bewustzijn: een wetenschappelijke
visie op de bijna-dood ervaring. Ten
Have, 26ste druk.
Lama Jigmé Namgyal heeft veel
ervaring in stervensbegeleiding.
De boeddhistisch leraar stichtte
twee centra in Europa, waaronder
Phuntsok Chö Ling in Rotterdam.
Hij werd in 1973 geboren in het
oosten van Tibet.
Lama Jigmé Namgyal geeft op 27 en
28 november een introductiecursus
over Phowa, een methode om
negatieve emoties of andere
mentale verstoring te transforme
ren. Info: phuntsokcholing.org
EN IS ER LEVEN
