NIEUWS 15
Amerikaans eigenbelang zal boventoon blijven voeren
Rutte gehoord
in toeslagaffaire
Ssr.'
Vluchten voor
brand Californië
Minder CO2
door corona
Den Haag
Premier Mark Rutte zei het al, toen
hij in 2019 zijn tweede bezoek
bracht aan het Witte Huis: je moet
dansen met wie er op de dansvloer
staat. De afgelopen vier jaar was
president Donald Trump zijn dans
partner. Maar misschien wordt hij
na de verkiezingen van volgende
maand afgetikt door Joe Biden. Wat
verandert er dan in de trans-Atlan
tische tango?
,,Het verschil van toon zal het
meest opvallen'', voorziet universi
tair docent trans-Atlantische
betrekkingen Albertine Bloemen
dal. Trump dreigde openlijk met
een handelsoorlog, en twijfelde
hardop aan het bijstandsprincipe -
een aanval op één is een aanval op
allen - van het Navo-bondgenoot-
schap. „Cruciaal is dat Biden over
Artikel 5, het fundament van de
Navo, geen twijfel zal zaaien.''
Waar Trump van de snelle deals
was, zal Biden relaties willen culti
veren. „Volgens Biden heeft Trump
de reputatie van Amerika in de we
reld verkwanseld. Hij zal die willen
repareren'', zegt Bloemendal, die is
verbonden aan de Radboud Uni
versiteit Nijmegen. Maar verwacht
niet van Biden dat hij opeens mild
zal zijn over de achterblijvende
defensie-uitgaven. ,,De discussie
dat de VS in de Navo veel meer bij
draagt dan de Europese landen,
loopt al decennia. Ook Obama was
daar knap chagrijnig over. Landen
die de defensieafspraken niet nako
men noemde hij freeriders."
Politieman
Volgens Kamerlid Bram van Ojik
van GroenLinks moet Nederland
de traditionele gerichtheid op
Amerika heroverwegen. Volgens
hem is de VS allang niet meer de
politieman van de wereld. ,,Ze ko
men niet meer de democratie erin
hameren. Dat zag je al bij Obama's
weifelende optreden rond de oor
log in Syrië.'' Van Ojik vindt het tijd
om te kijken naar andere bondge
nootschappen, tussen de EU en
Afrika bijvoorbeeld. ,,Daar kunnen
we afspraken maken over het ver
lichten van de schuldenlast en het
tegengaan van migratie.''
VVD-Kamerlid Sven Koopmans
hoopt wel dat het traditionele
bondgenootschap tussen Amerika
en Europa wordt hersteld. Toch
denkt hij niet dat Biden - mocht hij
winnen - de blik weer op Europa
richt. Onder Obama was die al ver
schoven richting het oosten van
Azië. ,,Daar zal Biden mee door
gaan'', vermoedt Koopmans.
Toch bemoeide Biden zich als pre
sidentskandidaat al nadrukkelijk
met Europa, zag Bloemendal. Biden
- die Ierse roots heeft - mengde
zich bijvoorbeeld in de brexitdis-
cussie. ,,Trump zei tegen de Britse
premier Johnson: snel weg bij die
Europa zal zijn
eigen broek moeten
ophouden als het om
veiligheid gaat
EU, ik maak wel een goede handels
deal voor je. Maar Biden waar
schuwde Johnson juist: dat hij zo'n
deal met de VS wel kon vergeten als
er weer een harde grens komt tus
sen Ierland en Noord-Ierland.''
Soortgelijke strenge boodschap
pen zullen Nederland en andere
Europese landen ook te horen blij
ven krijgen als het gaat om het
snelle 5G-mobiele netwerk van het
Chinese Huawei en de Russische
gaspijpleiding Nord Stream 2. In
ons land riep de Amerikaanse
ambassadeur Pete Hoekstra in
kranteninterviews op om het Hua-
wei-netwerk links te laten liggen.
Ook bepleitte hij een boycot van
Russisch gas.
Directeur Bram Boxhoorn van de
Atlantische Commissie, die in 1952
werd opgericht om het debat over
trans-Atlantische veiligheidsvraag
stukken te bevorderen, ziet nu dat
de EU - in elk geval op het gebied
van China - wel is bijgedraaid. ,,No
way dat Nederland Huawei nog 5G
laat aanleggen.'' Ook de EU heeft
maatregelen getroffen om te voor
komen dat goedkoop staal en ijzer
uit China, geproduceerd met staats
steun, op de Europese markt wordt
gedumpt. ,,Dat had Trump goed
gezien."
Het is - en blijft - simpelweg niet
in het Amerikaanse belang om een
Europees land afhankelijk te laten
van respectievelijk China of Rus
land, stelt D66-Kamerlid Sjoerd
Sjoerdsma. ,,Daarom maakt het
voor ons ook helemaal niks uit of
Biden of Trump wint. De les is
dezelfde: Europa moet niet afhan
kelijk zijn. Niet van China, niet van
Rusland en ook niet van de VS. We
moeten onze eigen broek ophou
den als het om onze veiligheid
gaat.'' Dat vindt PvdA'er Lilianne
Ploumen ook: ,,Europa blijft in een
onzekere wereld meer op zichzelf
aangewezen en zal regie moeten
pakken.'' Zij verwacht van een
mogelijke regering-Biden 'geen
reset, wel meer fatsoen'.
Bombarie
Wie van de twee kandidaten het
ook wordt, het ministerie van Bui
tenlandse Zaken bereidt zich vol
gens ingewijden op beide scena
rio's voor. Ook op het ministerie
wordt geen rekening gehouden met
een radicale koersverandering met
Biden, wel wordt gehoopt op een
Amerikaanse terugkeer in de
Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO), waar Trump deze zomer
nog met veel bombarie uitstapte -
middenin een wereldwijde
gezondheidscrisis. Ook heeft Biden
al aangegeven zich weer aan te slui
ten bij het klimaatakkoord van Pa
rijs (waar Trump in november 2019
zijn handen van aftrok). VVD'er
Koopmans: ,,Dat zijn ook echt grote
dingen.''
Toch moet Nederland - en de EU
wat dat betreft - zich geen illusies
maken: als Biden president wordt,
zal hij eerst naar het motto van
Trump moeten luisteren: America
First. Koopmans: ,,Er is een corona
crisis, een economische crisis, een
sociale crisis. Daar zal Biden de eer
ste tijd zijn handen vol aan
hebben.''
Mocht Donald Trump niet herko
zen worden bij de Amerikaanse
presidentsverkiezingen, dan
worden de betrekkingen tussen
de VS en Nederland niet com
pleet anders. Verwacht niet dat
Biden ineens liever zal zijn voor
Europa. „Geen reset, wel meer
fatsoen.''
Hanneke Keultjes
woensdag 28 oktober 2020
DEN HAAG Premier Mark
Rutte, PvdA-leider Lode-
wijk Asscher en minister
van Economische Zaken
Eric Wiebes worden onder
ede gehoord over hun rol in
de affaire met de kinder-
opvangtoeslag, meldt de
commissie die de parle
mentaire ondervraging
hierover organiseert. As-
scher was in het vorige
kabinet minister van Soci
ale Zaken en Werkgelegen
heid en Wiebes was tussen
2014 en 2017 als staatsse
cretaris van Financiën ver
antwoordelijk voor de
Belastingdienst.
I
LOS ANGELES Meer dan
90.000 mensen moeten in
de buurt van de Ameri
kaanse stad Los Angeles
hun huis uit vanwege na-
tuurbranden. Honderddui
zenden andere inwoners
van Californië zitten zonder
stroom. Twee brandweer
lieden liepen brandwonden
op. Het vuur heeft een ge
bied van duizenden hecta
ren verwoest, maar voor
zover bekend gingen geen
gebouwen in vlammen op.
Californië kampt al maan
den met natuurbranden.
Sinds het begin van het
jaar is 16.000 vierkante
kilometer land verwoest.
DE BILT De wereldwijde
CO2-uitstoot is in de eerste
zes maanden van dit jaar
met 8,8 procent gedaald
vergeleken met
dezelfde periode in 2019,
meldt het KNMI op basis
van onderzoek gepubli
ceerd in het tijdschrift Na
ture. Een groot deel van de
daling is een direct gevolg
van de coronacrisis. De
belangrijkste factor in de
daling is het verminderde
wegtransport. Dat zorgde
voor 40 procent van de af
name van de uitstoot. De
energiesector, luchtvaart,
scheepvaart en industrie
stootten ook minder CO2
uit. Het grootste verschil
werd gemeten in april, toen
een lockdown van kracht
was in veel landen.
Joe Biden tijdens een bijeenkomst op een school in Dallas, Pennsylvania
- Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Premier Mark Rutte sprak met president Trump in juli 2019 in het
Witte Huis in Washington. foto anp
Met Biden zal VS Europa
niet opeens omhelzen
