GEZOND
Tien opvoedtips van ervaren mavodocent,
Een overleden mens
kan naast organen
ook wijsheid doneren
1
2
3
4
5
20
René Diekstra
Al tientallen jaren geeft Ans Geleijns les
aan pubers. Mark van der Werf, beter
bekend als 'Meester Mark', schreef een
boek over de docente. Wat kunnen
ouders van haar opsteken?
Vijn moeder was
een zeer gelovige
vrouw en ge
hecht aan de tra
dities en vierin
gen van zon- en hoogtijdagen
in de katholieke kerk. Zij ver
langde dat haar kinderen zo
dra zij ongeveer 8 jaar waren
daaraan deelnamen. Ik ervoer
dat als normaal en met Kerst
mis en Pasen zelfs als leuk.
Maar dat gold niet voor Aller
zielen, jaarlijks op 2 novem
ber, de dag na Allerheiligen.
Allerzielen had voor mij
iets bedreigends, duisters
bijna. Volgens mijn moeder
en de kerkleer was het de dag
om te bidden voor de doden.
'Ons bidden met
Allerzielen kon
de doden net dat
laatste zetje naar
de hemel geven'
Ik had als 8-jarige nog nooit
een overlijden meegemaakt
of een dode gezien en geen
idee hoe me dat bidden voor
de doden voor te stellen. Ze
maakte dat, onbedoeld, alle
maal nog wat dreigender door
te vertellen dat bidden op die
dag beslissend kon zijn voor
degenen die dat jaar gestor
ven waren en in het vagevuur
zaten, een wachtkamer voor
de hemel.
Ons bidden, een soort
smeekbedes ten gunste van
hen aan God, kon hen nét het
laatste zetje geven om aan de
hel te ontsnappen en in de
hemel te komen.
Na het overlijden van
een vriend vraagt René
Diekstra zich af wat hij
van hem leerde. Hij stelt
voor dat we bewuster
levenslessen doorgeven.
Ik voelde daarom op 2 no
vember de zware verantwoor
delijkheid om voor zo veel
mogelijk voor mij onzichtbare
of onbekende doden te bid
den. Dat doe ik al decennia
niet meer, met excuus aan
mijn als gevolg van een dra
matisch ongeval veel te vroeg
overleden moeder. Maar ik
sta op 2 november wel bij haar
stil. Dan fantaseer ik wat we
samen hadden kunnen erva
ren als ze die twintig jaar
meer had gekregen die haar
zussen wel mochten leven.
Er is nog altijd veel dat ik
van haar zou willen weten en
haar wil vertellen. Denkend
aan haar komen die dag ook
andere overleden familie
leden, vrienden en leermees
ters in mijn verbeelding voor
bij. En daarmee het besef, dik
wijls een verdrietig gemis, dat
relaties niet alleen nooit af
zijn maar ook na de dood nog
een bron van inspiratie zijn.
gemaakt me regelmatig af te
vragen wat ik van overleden
dierbaren heb geleerd dat ik
graag vasthoud. Want het is
eigenlijk gek dat wij overlede
nen wel zien als potentiële
orgaandonoren maar nooit
als wijsheidsdonoren.
Daar werd ik me weer eens
bewust van toen onlangs een
buurman en goede vriend
overleed. Hij heeft zijn nabe
staanden deze wijsheid ge
schonken: 'Het gaat in je leven
voor alles om je antwoord op
deze drie vragen: Waar geloof
je in? Waar moet je voor vech
ten? En waar moet je tegen
vechten?' Maandag, met
Allerzielen, wil ik daar dank
zij hem bij stilstaan.
De broodnuchtere Bra
bantse Ans Geleijns is
verknocht aan haar mavo
leerlingen. Stuiterende
ADHD'ers en bedeesde
dromers, ze zijn de 64-jarige lerares
Nederlands van scholengemeen
schap De Nassau in Breda allemaal
even lief. Voor mijn nieuwe boek Juf
Ans liep ik een jaar met haar mee.
Iedereen kan iets leren van deze
lerares, zéker puberouders. Daarom
speciaal voor hen: tien tips van een
'oude rot', die met één opgetrokken
wenkbrauw zelfs de beruchtste lum
melaars wakker schudt.
Luister naar ze
Ans' leerlingen vertrouwen haar
van alles toe. Over hun kat die is
ingeslapen, liefdesverdriet, of een
nieuwe winterjas. ,,Ik luister altijd
naar ze.'' De docente neemt leerlin
gen serieus. „Smalend zeggen: 'Joh,
dat is de leeftijd, je bent in de puber
tijd', dat doe ik nooit.''
Ans vindt niks gek. ,,Of ze nou
vertellen dat ze lesbisch zijn, of een
nieuwe hond hebben: kinderen voe
len dat ik hen serieus neem.''
Stel jezelf
kwetsbaar op
Ans is net zo openhartig als haar
leerlingen. ,,Na mijn scheiding was ik
een tijdje van slag.'' Dat hield de lera
res niet verborgen, ze vertelde het
ook in de klas. ,,Een van de meiden
reageerde bloedserieus. 'Als u man
nen zat bent, waarom probeert u het
dan niet eens met een vrouw?' Zó
aandoenlijk, vond ik dat.''
'Mijn leerlingen weten
dat ik geen machine
ben. Zo creëer je juist
een goede band.'
Toen haar tweede man, René, mid
den in een les opbelde, zagen de kin
deren Ans wit wegtrekken. Hij moest
met spoed aan zijn rug worden ge
opereerd. ,,Mijn leerlingen mogen
best weten dat ik geen machine ben.
Zo creëer je juist een goede band.''
Laat ze vrij
Veel ouders zitten hun kinderen op
de huid. Ze zien op hun telefoon
meteen hoe een toets gemaakt is en
kunnen hen via volg-apps altijd tra
ceren. ,,Ongezond'', vindt Ans het,
,,om kinderen in hun nek te hijgen.''
Ze slaat onvoldoendes bewust een
paar dagen later op in haar computer,
zodat leerlingen zelf het slechte
nieuws kunnen vertellen.
,,Laat pubers lekker rommelen in
de marge.'' Net zoals Ans zelf vroe
ger. ,,Ik héb wat af gespijbeld. Gren
zen opzoeken, soms iets doen wat
eigenlijk niet mag, daar word je vol
wassen van.''
Wees geen
curlingouder
Ans: ,,Zodra het regent, ziet het
rond onze school zwart van de auto's.
Dan worden de leerlingen massaal
gebracht. Alsof ze van suiker zijn!''
'Curlingouders' noemt Ans zulke
vaders en moeders, net als juf Ank uit
de tv-serie De Luizenmoeder.
Ans houdt niet van hun 'getuttel'.
Zij bond vroeger een transistor
radiootje aan haar Gazelle en trapte
met haar vrienden naar 'de middel
bare'. 10, 11 kilometer, weer of geen
weer. ,,Daar ben ik niet slechter van
geworden.''
Stel duidelijke
grenzen
Ans gunt haar leerlingen vrijheid,
maar houdt ook van heldere regels. In
haar lokaal geldt: stil zijn als ik praat,
geen telefoons, geen kauwgom.
,,Mijn leerlingen weten waar ze aan
dinsdag 27 oktober 2020
GO
Ik heb er een gewoonte van
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
'Begin elke
dag met een
schone lei'
MARK VAN DER WERF
-ANS GELEIJNS
„Laat pubers lek
ker rommelen in de
marge'', zegt Ans
Geleijns. Dat deed
ze vroeger zelf
ook. FOTO JEAN-PIERRE
Juf Ans - Koningin in
de klas. Een school
jaar op stap met
Meester Mark van
Mark van der Werf
is verschenen bij
Scriptum Books
17).
