8 NIEUWS
RECHTEN VAN DE MENS UITSPRAAK
Het College voor de Rechten van de
Mens zal in een zaak die jurist Fleur Terpstra
aanspant, beoordelen of hoogbegaafdheid
een handicap is. Zij wil de kinderen hiermee
een speciale plek in het onderwijs geven.
groep 3 zit, gaat
het niet goed.
,,Ik had het idee
dat er meer in
haar moest zit
ten. Maar ja, ik
k was zwanger en
vond het wel goed'', vertelt haar
moeder Renske. In groep 4 gaat het
écht niet meer. Belle gedraagt zich
onhandelbaar thuis. Haar ouders be
sluiten een kindertherapeut in te
schakelen. Na een paar sessies komt
het hoge woord eruit: Renske is
hoogbegaafd. ,,De juf verzuchtte: ja,
ze zijn tegenwoordig allemaal hoog
begaafd. Dat was al geen fijn begin.''
Op school laat Belle niet zien wat
ze in haar mars heeft. Haar Cito-sco-
res zijn laag en ze zit in een groepje
voor kinderen die moeite hebben
met lezen. Maar een IQ-test wijst uit
dat het meisje uitzonderlijk intelli
gent is. „School wilde niets. We heb
ben aangeboden zelf iemand in te
schakelen om de leraar te helpen. Dat
hoefde allemaal niet. De school heeft
haar vervolgens helemaal doorge-
toetst om te bewijzen dat ze hele
maal niet goed kan leren. Onze doch
ter lag thuis op de bank, zonder ener
gie, met een toetstrauma'', zegt
Renske.
In overleg met specialisten beslui
ten haar ouders om Belle thuis te
houden. Het meisje is uitgeblust, kan
niet meer naar school.
Als de school leerplicht op het ge
zin afstuurt, schakelen Belles ouders
de hulp van jurist Fleur Terpstra in.
Het juridische kantoor staat gezin
nen bij die op school vastlopen met
hun hoogbegaafde kinderen. Nu, drie
jaar later, treft ze voorbereidingen
om een zaak bij het College voor de
Rechten van de Mens aan te spannen.
Belemmering
De voorliggende vraag: kan hoogbe
gaafdheid in het onderwijssysteem
als handicap worden aangemerkt?
,,Als je hoogbegaafd bent, is dat een
belemmering om deel te nemen aan
het onderwijs. De Algemene Wet
Gelijke Behandeling spreekt dan van
een handicap. Dan móéten scholen
wel geschikte aanpassingen aan deze
kinderen bieden'', legt Terpstra uit.
Om de zaak sterker te maken, ver
zamelt de jurist klachten van tiental
len gezinnen. Terpstra erkent dat het
beter zou zijn als scholen de kinde
ren passend onderwijs bieden. ,,Maar
in de praktijk gebeurt dat niet." En
daardoor komen te veel hoogbe-
gaafde kinderen in de knel. ,,Iedereen
die te veel afwijkt van het gemid
delde heeft bepaalde aanpassingen
nodig. Voor minder begaafde kinde
ren die wat lastig kunnen meeko
men, is dat heel normaal. Maar voor
hoogbegaafde leerlingen worden
aanpassingen nog te vaak als iets ex
tra's gezien."
Zolang het onderwijssysteem on
veranderd blijft, gebeurt er wat deze
jurist betreft te weinig voor deze kin
deren. Terpstra: ,,Die subsidie voor
hoogbegaafdheid is een goede stap,
maar het zegt niets over wat er daad
werkelijk op de scholen gebeurt. Als
hoogbegaafdheid een handicap
wordt, kunnen ouders aanpassingen
voor hun kinderen afdwingen."
Als je te veel afwijkt
van het gemiddelde
heb je bepaalde
aanpassingen nodig
Ontwikkelingspsycholoog Lianne
Hoogeveen, gespecialiseerd in hoog
begaafdheid, snapt de overweging,
maar vindt het niet 'de juiste weg'.
,,Scholen zouden bij ieder kind de ta
lenten moeten zien en ze moeten
bieden wat nodig is. Dan hoefje deze
groep ook niet te labelen. Want er be
staat geen definitie voor welke kin
deren nu echt hoogbegaafd zijn."
Volgens Hoogeveen zou het beter
zijn als leraren worden getraind om
de leerlingen eruit te pikken en ze
passend onderwijs te bieden. ,,Het
kan moeilijk zijn om deze kinderen
te herkennen. Als een leerling slecht
ziend is, is dat direct duidelijk en kan
er gelijk een aanpassing komen. Maar
dat is bij deze groep kinderen veel
lastiger", stelt Hoogeveen.
Die ervaring heeft Renske ook.
Belle blonk niet uit, maar paste zich
aan aan de leerlingen om haar heen.
,,Als ze een tekening maakte, wist ik
dat die hetzelfde was als die van haar
vriendin.'' Met de zaak bij het Col
lege voor de Rechten van Mens hoopt
Renske andere kinderen en hun ou
ders te helpen. Zodat zij niet meer in
dezelfde situatie terechtkomen.
Want Belle kwam drie jaar thuis te
zitten. In het begin kón ze niet eens
meer leren. Langzaamaan, met spe
cialistische hulp, ging dat iets beter.
Nu zit ze in een tussenjaar op een
gymnasium, in een klas voor kinde
ren die zijn uitgeleerd op de basis
school maar mentaal nog niet toe zijn
aan de middelbare school. En dat gaat
Als je je kind thuis ziet zitten, denk je:
waarom? Binnen het onderwijs is
hoogbegaafdheid een handicap
verrassend goed. ,,We twijfelden over
hoeveel dagen per week we haar
moesten laten gaan'', vertelt Renske.
,,De school zei dat het handig was als
ze de eerste week volledig zou mee
draaien, omdat dan de groepsvor
ming gebeurt. Dat heeft Belle gedaan
en het ging heel goed.''
Vrijwillig
Nu zit ze nog steeds de hele week op
school. ,,Ze doet vrijwillig haar huis
werk, maakt toetsen zonder dicht te
klappen. Een jaar geleden had ik dat
niet durven dromen."
De terugkeer naar een klaslokaal doet
het meisje, inmiddels bijna 11 jaar,
goed. ,,Ik heb haar al jaren niet zo blij
gezien. Dat geeft voor ons adem-
ruimte.''
En over de zaak: ,,Het is dieptreurig
dat we deze stap moeten zetten. Als
je je kind thuis ziet zitten, denk je:
waarom? Binnen het onderwijs is
hoogbegaafdheid een handicap. Ik
vind dat hoogbegaafde kinderen een
andere positie moeten krijgen in het
onderwijs, net als kinderen die moei
lijk leren.''
Volgens Renske hebben kinderen
met een hoog IQ net zoveel extra be
geleiding nodig als kinderen aan de
onderkant van de IQ-curve. Voor die
laatste groep kinderen is er speciaal
onderwijs, maar voor hoogbegaafde
leerlingen moeten scholen zelf extra
hulp betalen. En daar loopt het vol
gens deze moeder spaak, met alle ge
volgen van dien. ,,Deze kinderen ko
men beschadigd uit zo'n situatie.''
maandag 26 oktober 2020
GO
Hoogbegaafd een handicap?
Passend onderwijs ontbreekt
Ellen van Gaaien
Maarn
ls Belle in
—Onderwijsjurist Fleur Terpstra
—Renske, moeder hoogbegaafd kind
