9
Ik vind
het veel
te ver
gaan het
hele
sociale
verkeer
aan
banden
te leggen
Huijer: ,,Het valt me op dat in Dene
marken altijd heel veel gedelibereerd
(volgens Van Dale: langdurig beraad
slagen, overleggen, red.) wordt. Ik
kan me voorstellen dat die traditie -
de samenleving betrekken bij actuele
problemen - ertoe leidt dat mensen
veel meer geneigd zijn om ook vanuit
de ander te denken in plaats van
alleen aan zichzelf. In Nederland
hebben we een individualistische,
neoliberale, meer competitieve cul
tuur. Dat is gunstig voor onze presta
ties met bijvoorbeeld sport of cul
tuur, maar in het geval van een geza
menlijk probleem als een virus is het
helemaal niet zo gunstig. Als je niet
gewend bent om je te verplaatsen in
het standpunt of denken van een
ander, ben je waarschijnlijk ook niet
zo bereid om die ander te bescher
men.''
Westendorp en Huijer constateren
dat in Nederland - nu het aanspreken
van het individu op zijn verantwoor
delijkheid steeds minder goed blijkt
te werken - de neiging bestaat om
over te schakelen op meer autoritair
beleid. Wie niet horen wil moet maar
voelen. Huijer vindt het een 'zwakte
bod'.
Zij en Westendorp stellen dat een
belangrijke stap wordt overgeslagen:
de bevolking in gesprek laten gaan
over de weg die het land in moet
slaan. ,,Ik denk dat er een corona
akkoord moet komen", zegt Westen
dorp. „Jongeren hebben een pro-
bleem, ouderen hebben een pro
bleem. Waarom zou je ze dan niet
met elkaar in gesprek laten gaan?"
Huijer: ,,,Zet de dansleraar, de direc
teur van het Concertgebouw, Famke
Louise, Klaas Knot van de Neder-
landsche Bank en anderen met elkaar
om de tafel. In Nederland zie je
voortdurend peilingen en meningen.
Maar een mening is iets heel anders
dan de breed gedragen uitkomst van
een goed gesprek.''
Die breed gedragen uitkomst, het
Nationaal Corona-akkoord dus, moet
vervolgens nog wél uitgevoerd wor
den. Westendorp: „Typisch Neder
lands, dat het daar dan weer misgaat.
De inkt is nog niet droog, of iemand
roept weer van: ja, jullie hebben dat
dan wel besloten, maar ^k was het er
niet mee eens. Dan kom je weer uit
bij ons doorgeschoten zelfbeschik
kingsrecht. We moeten echt leren
om meer vanuit het wij te denken.''
Zo'n corona-akkoord zal ook moe
ten gaan over hoe de generaties
meer uit elkaar gehouden kunnen
worden. In Nederland passen veel
meer grootouders op hun kleinkin
deren dan in Denemarken, dat uit
stekende kinderopvang heeft.
Huijer: „Kleine kinderen zijn niet
dusdanig besmettelijk dat zij een
grote risicofactor zijn. Bij 15- tot 30-
jarigen ligt dat anders, daar gaat het
virus heel erg rond. Ingenieurs, kun
stenaars en studenten kunnen aller-
lei creatieve ideeën bedenken om die
groep te scheiden van ouderen. Denk
aan concerten en bioscoopvoorstel
lingen voor mensen onder de 40 jaar.
Ouderen zijn heel bang dat zij de pa
ria's worden, maar je kunt het ook
omkeren: iedereen die heeft gefeest
krijgt een stickertje op: blijf even bij
mij uit de buurt.''
Westendorp: ,,In december was ik
bij collega's in Londen, een smelt
kroes. Een dame met een hoofd
doekje weigerde me een hand te ge
ven. Ik was boos! Tot ik me reali
seerde dat deze afwijzing ooit ont
staan is in een cultuur waar het
schudden van handen vaak tot be
smettingen leidde. Waarom zouden
wij als nieuw begroetingsritueel
voortaan niet samen onze handen
wassen?''
Westendorp: ,,De tijd dat duizend
artsen op een congres in Milaan bij
elkaar komen om de volgende dag
weer aan het werk te gaan in hun
eigen ziekenhuis is voorbij. Gaan
shoppen in Parijs, doorvliegen naar
Ischgl voor een weekje wintersport
en van de après-skibar meteen door
naar het carnaval in Brabant: dat zijn
de patronen waardoor het virus toe
slaat. Corona is een soa: een sociaal
overdraagbare aandoening. Als je het
sociaal verkeer helemaal stillegt, ver
menigvuldigt het virus zich niet
meer. Maar dat is ontzettend ingrij
pend, dat wil niemand.''
Dus moeten we onszelf matigen,
vindt Westendorp. Zoals aids in de
jaren 80 een einde maakte aan de
vrije seks, zo zal corona volgens hem
een einde maken aan onze 'sociale
promiscuïteit'. Het vrije sociale ver
keer, waarin we in hoog tempo in
wisselende groepen samenkomen, is
volgens hem voorgoed voorbij.
Huijer: ,,Daar ben ik het niet mee
eens. In een stad als Amsterdam
wordt - zelfs ondanks corona - nog
altijd ongelooflijk veel gevreeën.
Mensen zijn totaal niet monogaam.
Maar ze doen het vaak met condoom.
Die kleine ingreep zorgt voor minder
verspreiding, aan het gedrag is niet
veel veranderd. Ik vind het veel te ver
gaan om het hele sociale verkeer aan
banden te leggen. Laat mensen die ri
sico hebben genomen een maskertje
opzetten om te voorkomen dat zij
anderen besmetten.''
Westendorp: ,,Akkoord, maar dan
moeten we wel gaan nadenken over
een 'sociaal condoom'. In Japan waag
je het niet om geen mondkapje te
dragen als je snotterig bent. Denen
blijven thuis om anderen niet te be
smetten. Naar zulke gebruiken moe
ten we in Nederland ook toe. Corona
zal niet verdwijnen. Net als aids, dat
is er ook nog steeds. Maar met kleine
ingrepen in de sociale omgang zou
den we de risico's beheersbaar kun
nen maken.''
zaterdag 24 oktober 2020
GO
Knuffelgordij
nen In Brazilië
(links) en Neder
land (rechts).
FOTO'S EPA, EVELINE VAN
ELK, GETTY IMAGES
- Marli Huijer
Gaat corona onze samenleving
structureel veranderen?
