Er ligt op ieder moment van de dag wel een kleine of grotere
16
De lockdown in de
lente had soms
nog iets vredigs
en rustgevends,
inmiddels zijn
woede en
wanhoop alom
tegenwoordig.
Hoe worstelen
we ons door de
herfst en de
winter? Sjoerd
Mossou ging
op zoek naar
lichtpuntjes.
Lichtpuntjes zie je nu eenmaal
het best als het eerst goed
donker is, als het stormt en
hevig regent
Op de radio was laatst een man die
twee vaatwassers had geïnstal
leerd in zijn keuken. Briljant be
dacht, vond ik, want zo hoefde hij
nooit meer een vaatwasser uit te
ruimen.
Het systeem werkt feilloos. Je
pakt gewoon je spullen uit de
schone afwasmachine, en zet ze na
gebruik terug in de vieze. Die vaat
wasser zet je vervolgens aan zodra
hij vol is, waarna je de Andere ma
chine juist weer vol zet met de
vuile vaat - enzovoort.
Ik was meteen dolenthousiast.
Er is geen object dat de sleur van
ons coronabestaan treffender ver
beeldt dan juist de vaatwasser:
eindeloos sta je tegenwoordig kop
jes naar keukenkastjes te verplaat
sen, en bestek naar de besteklade.
Je wordt er horendol van. Iedereen
is continu thuis, uit eten gaan is er
ook niet meer bij, dus je hoeft je
kont maar te keren, of de afwas
machine heeft zich in een buiten
aards tempo alweer gevuld.
Iedereen die ik ken, herkent
deze vaatwasserfrustratie. Dat
heeft iets tragikomisch, want het
is een typisch eerstewereldpro-
bleem natuurlijk. Niet alleen heb
ben we in dit land vrijwel allemaal
een vaatwasser, we verslijten op
een dag blijkbaar zo veel boter
hamborden, borrelplanken, kaas
schaven en drinkglazen, dat er on
mogelijk tegenaan valt te vaatwas-
sen.
Het hielp ons in de lentelock-
down, althans enigszins: relative
ren. Lachen om je eigen beschei
den probleempjes. Vooral niet te
veel somberen, want we hebben
het fantastisch in Nederland, en
binnenkort is het allemaal weer
voorbij. Even doorbijten, dus. Sa
men de schouders eronder. Genie
ten van de spelende kinderen in
de achtertuin. Tijd om een boek te
lezen.
Maar terwijl ik dit verhaal tik,
piept er alweer een pushbericht
binnen op mijn scherm: 8764 po
sitieve tests. Een nieuw dagrecord
- en het aantal sterfgevallen is ook
weer toegenomen. Aan deze onge
kende herfstdepressie valt niet te
ontkomen. Vanochtend liep ik in
de stromende regen van de super
markt weer naar huis, onverrich
ter zake: mondkapje vergeten.
Eenmaal terug had ik prompt een
snotneus.
Je moet wel een heel hardnek
kige optimist zijn om in oktober
2020 nog vrolijk je schouders op te
halen - en de hele dag uitsluitend
je zegeningen te tellen. In de lente
scheen de zon tenminste nog. Te
genwoordig ligt er op ieder mo
ment van de dag wel een kleine of
grote depressie op de loer, soms
heel onschuldig en kort, soms
allesverlammend.
In een verhaal dat ik in april
schreef tijdens de eerste lock-
down, weerklonk nog goede
moed, maar ook solidariteit en
verdraagzaamheid. Ook toen was
er veel wanhoop en verdriet, maar
we luisterden braaf naar Jaap van
Dissel en Mark Rutte, we klapten
braaf voor de zorg, we wisten nog
niks over dat hele virus, dus wat
moesten we anders?
De tweewekelijkse persconfe
rentie werd een ritueeltje dat ook
iets huiselijks had: gezellig, lekker
een blauw kaasje erbij. Een digi
tale borrel met vrienden op vrij
dagavond, via Zoom of Google
Meet? Best geinig. Die grappige
doventolk met haar hamsterge
baartjes? Lachen!
Maar wie nu uit het raam kijkt,
desnoods via het venster van soci
ale media, ziet overal woede. De
monstraties. Opstootjes. Complot
denkers. Politici of politiemensen
die belaagd worden. Wanhopige,
withete horecabazen. Uitzicht
loosheid. De lol is er al lang en
breed af. Het chagrijn is overal. Al
les, werkelijk alles staat voortdu
rend ter discussie.
Het is haast onmogelijk gewor
den je daarvan los te maken. Je
kunt de voordeur wel op slot doen,
en de gordijnen dicht, maar de we
reld sluipt nog steeds je huiskamer
binnen. Een pushmelding, een
WhatsAppje, een YouTube-film-
pje of een Facebookbericht: de im
pact van deze sombere tijd is er al
tijd en overal.
In de Netflix-documentaire The
Social Dilemma wordt beangsti
gend goed uitgelegd hoe we ons
hebben laten gijzelen door techbe-
drijven, hoe we worstelen tussen
de digitale werkelijkheid en de
echte, omdat we stilaan verslaafd
zijn gemaakt aan ons schermpje.
Arjen Lubach deed dat zondag
avond nog eens dunnetjes over:
wie niet oppast, wordt door een
leger algoritmes meegesleurd in
een tunnel van angst.
(Maar wacht even: dit verhaal was
toch een zoektocht naar lichtpunt
jes? Klopt, maar lichtpuntjes zie je
nu eenmaal het best als het eerst
goed donker is, als het stormt en
hevig regent. Ik zal nu meteen
even een kaarsje aansteken.)
Afgelopen week werd in Vlaar-
dingen een tentoonstelling ge
opend over Bassie Adriaan. Een
verslaggever van Powned vroeg of
Adriaan nog een advies had voor
de mensen, juist in deze sombere
tijden.
,,Ja'', zei Aad van Toor resoluut.
Aad begon te vertellen over de
kanker in zijn mond, zestien jaar
geleden. Hoe hij al zijn smaak ver
loor door de bestralingen. Hoe hij
ZATERDAG 24 OKTOBER 2020 GO
Lachen in
het donker
