Berg
Ellende
II
5
'm
'Ik wist gelijk dat dit het
hele land over zou gaan'
Frank
Poorthuis
IN QUARANTAINE
TWEEDE GOLF, DAG 25
Sommigen van ons proberen naar
Griekenland te vluchten. Ik begrijp
dat wel. Zelf heb ik de laatste weken
het hele oude Europa afgereisd. Rome, Ber
lijn, Parijs. Vandaag was ik zomaar even op
Spitsbergen. Vanuit Rotterdam gaat een
stoomschip, dat doet er 26 dagen over. De
rederij raadt aan warme winterkleding en
goede schoenen mee te nemen. Het kan
zijn dat zware mist een landing op Spits
bergen bemoeilijkt. Zou jammer zijn, want
ik wil graag Mount Misery zien, 536 meter
hoog, Jammerberg in het Duits, Misse-
ryfjellet in het Noors. Ik kon geen Neder
landse vertaling vinden, maar Berg Ellende
lijkt me zeer toepasselijk deze dagen.
U begrijpt, ik zit niet in een regerings
vliegtuig, maar gewoon binnen, de ver
warming loeit. Andere gewone mensen
kijken tijdens de quarantaine Netflix, een
van mijn ondeugden is dat ik af en toe een
oud-Duitse reisgids koop. M'n laatste aan
winst kwam net binnen: Baedeker's Schwe-
den und Norwegen, und ausflügen nach
Spitzbergen und Island. Zeg nou zelf, dat is
toch een opwindende titel. Gedrukt in
1906, maar nog krakend vers. Ik kan zo'n
werkje echt vier, vijf keer op een werkdag
Andere mensen netflixen
tijdens quarantaine, mijn
ondeugd is dat ik soms een
oud-Duitse reisgids koop
even oppakken, in de hand wegen, een
beetje doorbladeren. De Baedekers zijn
prachtig gebonden boekwerkjes, vijfhon
derd pagina's dik, rode hard linnen kaft,
gouden opdruk. Elke gids heeft zeker der
tig plattegronden en een stuk of vijf zes
uitvouwbare kaarten. Het dundrukpapier
is vergeeld maar nog steeds stevig. Van de
zijkant bezien is het gemarmerd. Een won
der van boekdrukkunst, dat kon je Duitsers
wel toevertrouwen. Er zijn freaks die de
kostbare deeltjes sparen: eerste drukken
(reisgids voor het Groot-Duitse Rijk),
kleine oplages (Rusland). Natuurlijk ma
ken die mij ook hebzuchtig, maar ik heb
genoeg aan de gewone uitgaven. Alles
tussen 1850 en 1970.
Laatst kocht ik een gids voor Berlijn, van
voor de muur was gevallen. Je bent met
een beetje fantasie zo in een oude spion-
nenfilm. Baedekers bieden een fantastisch
beeld van de wereld zoals-ie was voor we
'm vernietigden. Tuurlijk, je kunt tegen
woordig alles in 3-D bij elkaar googelen.
Maar het gevoel dat zo'n boek je geeft dat je
de boot van Rotterdam naar Spitsbergen
kunt pakken, of de trein naar Madrid, wat
die kost en waar je goed uit het raam moet
kijken in Zwitserland, welke herberg aan
te bevelen is in Athene. Wim-Lex, met
honderd van die boekjes hoef je echt
maanden het huis niet meer uit.
mensen vragen op. Ik vraag de pre
mier daarover helderheid te verschaf
fen.'
Ook Tweede Kamerlid Bart Smals
van de grootste regeringspartij VVD
ontkomt er niet aan zich te distantië
ren: ,,Het zou niet mijn keuze zijn
geweest'', zegt hij wat omfloerst.
Na de persconferentie voelt Hugo
de Jonge zich zeer ongemakkelijk. De
Rijksvoorlichtingsdienst ziet in dat
er flinke trammelant op komst is.
Aan het einde van de middag is er
telefonisch contact met de koning.
Terugkeren
Het besef daalt in dat hier zich een
enorm publicitair ongeluk voltrekt.
Er zit maar één ding op. Terugkeren.
Waar de laatste vakantie in Grieken
land werd ontsierd door een stommi
teit, een foto met een Griekse restau
ranteigenaar ruim binnen 1,5 meter,
was het excuus snel gemaakt.
Maar excuses kunnen er niet van
af, in dit geval. Koninklijk chagrijn?
Om kwart voor negen stuurt de RVD
een persbericht de wereld in. Geen
excuses, Willem-Alexander en
Maxima kondigen aan huiswaarts te
keren vanwege reacties die 'heftig'
zijn. ,,We zullen onze vakantie afbre
ken'', belooft het paar.
In de coalitie is ergernis over de
fout die Rutte heeft gemaakt. ,,Hoe
kun je de hele week praten over hoe
je met gedragsverandering moet
omgaan omtrent corona, en dan dit
doen?''
Nog voordat het besluit wordt ge
nomen om terug te gaan, is het rege
ringstoestel alweer opgestegen naar
Nederland. Een empty leg, heet dat
in luchtvaartkringen. De Oranjes
leggen het stuk vanaf de luchthaven
in Athene naar hun villa in de Pelo-
ponnesos doorgaans met een heli
kopter af, over de fraaie Golf van
Egina. Amper een etmaal na hun aan
komst in Griekenland, leggen ze de
zelfde route terug naar huis af, in een
geheel andere stemming.
Om meer kritiek voor te zijn, be
sluit de koning een KLM-lijnvlucht
te nemen van Athene naar Schiphol.
Ze stappen zaterdagavond aan het
begin van de avond als laatste aan
boord van vlucht KL1576, passagiers
in economy class krijgen niets mee
van het bijzondere gezelschap. Ze
zien pas als ze op Schiphol naar de
uitgang lopen door alle berichten op
hun telefoon dat de koning en zijn
gezin ook meevlogen.
Voor het gezin staat zaterdagavond
een blauw busje gereed, om zo snel
mogelijk naar paleis Huis ten Bosch
te rijden. Een aantal journalisten bij
de oprijlaan aan de bordeskant van
het paleis heeft daar net na de lan
ding van de KL1576 gezien dat de per
soonlijke standaard van koning Wil-
lem-Alexander in top werd gehesen,
de vlag die boven het paleis wappert
als het staatshoofd in het land is. Drie
kwartier later flitst het koninklijke
gezelschap in het busje voorbij: de
vrouwen met een mondkapje op,
Willem-Alexander niet. Het chagrijn
is op zijn gezicht af te lezen.
Hij is, nog geen 36 uur na zijn ver
trek, thuis - na tot nu toe zijn groot
ste uitglijder in zijn koningschap.
opname post waarop de stem van de
koning als piloot van het regerings
vliegtuig te horen zou zijn, kan Wil-
lem-Alexander zich niet inhouden.
In februari van dit jaar, aan het einde
van zijn staatsbezoek aan Indonesië,
kapittelt hij Swart bij het traditionele
gesprek met meegereisde journalis
ten.
Na de tweet van vrijdag, gepost
door Swart, ontstaat op sociale media
een ongekende volkswoede. De
Oranjes kunnen de nationale toorn
meekrijgen op 10.000 meter hoogte.
Ze hebben aan boord van het rege
ringstoestel beschikking over wifi.
In Den Haag zijn Tweede Kamerle
den ter linkerzijde er snel bij als het
om de Oranjes gaat. PvdA-Kamerlid
Attje Kuiken zegt zich niet voor te
kunnen stellen dat Rutte niet met de
koning heeft gesproken over de va
kantie. SP-Kamerlid Ronald van
Raak zegt dat de koning 'de geest van
de tijd niet aanvoelt'. GroenLinks
leider Jesse Klaver twittert: 'Als de
koning nu op vakantie gaat, is dat
echt een verkeerd signaal. We vragen
mensen zoveel mogelijk thuis te blij
ven, dan helpen dit soort berichten
niet.'
Joost Sneller van D66 wil ophelde
ring, CDA-Kamerlid Harry van der
Molen klust in zijn keuken aan zijn
marmoleumvloer als hij ziet dat zijn
smartphone ontploft. Hij appt jour
nalisten een tekst zonder de koning
te noemen. 'De coronaregels gelden
voor iedereen. Het is onwenselijk als
daar discussie over ontstaat. Het
beeld dat nu ontstaat, roept bij vele
MENNO SWART
maandag 19 oktober 2020
GO
Frank Poorthuis schrijft dagelijks over
het gezinsleven tijdens corona.
royaal formaat
Hij maakt er al jaren
een sport van om
de vliegreizen van
koning Willem-
Alexander tot in de
tail in kaart te bren
gen. De vakantie
blunder die het
koningshuis dit week
end in ernstige verle
genheid bracht, is
voor regeringsvlieg-
tuigspecialist Menno
Swart de kers op de
taart.
,,Ik was de eerste in
Nederland die het re
geringsvliegtuig van
de Oranjes opmerkte.
Daarna ging het bal
letje rollen.'' Swart
zag de jet vrijdag bij
een van de zwaarbe
veiligde hangars van
Schiphol. Hij ver
moedde meteen dat
het om de koning en
zijn gezin ging. ,,Ik
hield in mijn bericht
op Twitter bewust
een slag om de arm.
Maar met het oog op
de herfstvakantie
wist ik bijna zeker dat
de koning zijn meisjes
mee zou nemen op
vakantie.''
,,Je kunt wel zeggen
dat ik het vuurtje heb
opgestookt", grijnst
hij. ,,Ik wist meteen
dat dit bericht het
hele land over zou
gaan. Iedereen voelt
aan dat dit gewoon
heel onhandig is.'' Het
verbaast Swart dat
niemand de koning
heeft gewaarschuwd
voor het negatieve
beeld dat kan ont
staan. ,,Dat valt hun
adviseurs zeker te
verwijten, waar waren
die dan in dit ver
haal?''
