Rusland wil niet meer praten over rol bij vliegramp MH17
Nederland
hoeft vrouw
niet uit kamp
te halen
NIEUWS 13
Oud-officier van justitie ondervraagd in zaak Holleeder
Chadia B., een 31-jarige Amster
damse, ligt al meer dan een jaar op
een matras in een tent in detentie
kamp Al Hol in Syrië. Ze is een van
de ruim dertig Nederlandse vrou
welijke Syriëgangers die tijdens de
val van het IS-kalifaat in die kam
pen terechtkwamen. Chadia is er
slecht aan toe: ze heeft psychoses
die worden verergerd door gebrek
aan medicijnen en is verminkt, er
moest een voet worden afgezet.
De advocaat van de vrouw
spande een kort geding aan om de
staat te dwingen mee te werken aan
terugkeer. De overheid staat op het
standpunt dat de vrouwen zich zelf
moeten melden bij een consulaat in
Turkije of Irak voordat Nederland
kan helpen. Een eerder kort geding
van 23 vrouwen en hun kinderen
werd door de rechter in het voor
deel van de staat beslist. Onder
meer omdat de vrouwen 'willens
en wetens' naar Syrië reisden.
Dat laatste is bij Chadia waar
schijnlijk niet zo, oordeelt de rech
ter. Haar zware psychische proble
men waren er in Nederland al. Ook
stelt de rechtbank dat haar situatie
nu 'zeer schrijnend' is en dat 'het
niet erg aannemelijk is dat zij bij te
rugkeer een groot gevaar voor de sa
menleving zal vormen'.
Toch hoeft Nederland zich niet in
te spannen om Chadia terug te ha
len. De situatie in Noord-Syrië is
gevaarlijk, waardoor een terughaal-
actie Nederlandse ambtenaren in
gevaar kan brengen. Ook zou Ne
derland ervoor moeten onderhan
delen met de Koerden. De Koerden
vertegenwoordigen geen officiële
staat, waardoor 'schade kan ont
staan aan de internationale betrek
kingen van Nederland'.
Misschien aanklager Koos Plooij,
mogelijk Willem Holleeder zelf.
Verder zal gisteren in de zwaarbe
veiligde rechtszaal van Schiphol
niemand aanwezig zijn geweest
met meer kennis van 'de Hol
landse Netwerken' uit het crimi
nele milieu dan Fred Teeven.
De man die als officier van
justitie zo lang vooropging in de
strijd tegen zware criminelen zo
als Holleeder, en later staatssecre
taris was van Veiligheid en Justi
tie, trad nu aan als getuige in Hol-
leeders hoger beroep tegen zijn
levenslange celstraf voor het ge
ven van moordopdrachten.
Vooral advocaat Sander Janssen
had een lange lijst vragen, want
Teeven was als aanklager én als
leider van de Criminele Inlichtin
geneenheid (CIE) van de recher
che bij uitstek op de hoogte van
de verhoudingen in de Amster
damse onderwereld toen daarin
de vijf moordopdrachten werden
uitgevaardigd waarvan Holleeder
wordt verdacht - waardoor zes
slachtoffers vielen.
Holleeder en Janssen willen het
gerechtshof ervan overtuigen dat
andere zware criminelen dan
Holleeder die opdrachten moeten
hebben gegeven, dus als Teeven
iets kon vertellen dat in hun
straatje past, zou dat zeer welkom
zijn. Dat deed Teeven niet.
Hij gaf keurig en beleefd ant
woord, maar zei details niet te
kunnen noemen, temeer omdat
gebeurtenissen en onderzoeken
waarover hij werd bevraagd 15 jaar
dan wel 25 jaar geleden waren.
Soms beriep hij zich op zijn ge
heimhoudingsplicht als gewezen
leider van de geheime dienst,
waarvan de bronnen strikt afge
schermd moeten blijven
Zijn kennis over Holleeder en
zijn criminele vrienden gaat terug
tot de jaren 70, waarin ze volgens
de recherche overvallen pleegden
waarbij ze snelle speedboten ge-
Ik heb u ook gezien
hardlopend op het
Leidseplein!
bruikten, hetgeen nooit is bewe
zen. Maar na doorvragen over het
door de groep in raambordelen en
een Spaanse villa belegde geld lie
pen de antwoorden weg.
Teeven beantwoordde vragen
over leider van de 'Joegomaffia',
Sreten 'Jotsa' Jocic, - vanwege zijn
krullen ook wel als 'de poedel'
aangeduid -, over onderwereld
kopstukken zoals Sam Klepper en
John Mieremet, Stanley Hillis, Jo-
han Verhoek en Dino Soerel, maar
een stevige onderbouwing voor
Holleeders theorie dat z^' wellicht
lieten moorden in plaats van hij
zelf, gaf Teeven nergens.
Rooie Ron
De sfeer werd geregeld losjes, zo
als Holleeder én Teeven die graag
hebben. Kende Teeven 'Rooie'
Bob B., een contact van de in 2005
vermoorde Kees Houtman? ,,Nee,
ik ken wél Rooie Ron (sleutelspe
ler in de IRT-affaire die bijdroeg
aan zijn aftreden als staatssecreta
ris in 2015)'', grapte Teeven.
Een getuige loog ooit dat Tee-
ven en Holleeder een ontmoeting
hadden in een café in Zandvoort,
zei de getuige. Holleeder: ,,Ik heb
het ook ontkend hoor!" Eindelijk
waren ze het eens, na al die jaren.
Teeven vertelde dat hij ooit één
keer, per ongeluk, in dezelfde
ruimte was als Holleeder. ,,Dat
was in een café aan de Willems
parkweg in Amsterdam-Zuid, ik
was daar privé."
Holleeder: ,,Ik heb u ook gezien
hardlopend op het Leidseplein!"
Teeven: ,,Daar heb ik u niet ge
zien, maar wel in dat café aan de
Willemsparkweg. Volgens mij is
de heer Holleeder daar nog eens
op zijn gezicht geslagen."
Holleeder: ,,De Joffers dus?!"
(Ex-topvechter en crimineel Dick
Vrij brak daar zijn kaak.)
Teeven: ,,Nee, dat café aan de
Willemsparkweg."
Holleeder imiteerde Teeven, die
hetzelfde antwoord gaf op vele
vragen: ,,Weet ik allemaal niet
meer hoor, het is alweer 15 jaar ge
leden!" Teeven: ,,Dit is zelfs 25 jaar
geleden."
Zo werd het een onderhou
dende bijeenkomst, maar geen
waarover veel terug te lezen zal
zijn in het arrest dat het hof ooit
zal moeten schrijven.
Volgens het Russische ministerie
van Buitenlandse Zaken is het on
derzoek 'niet gericht op het achter
halen van de waarheid'. Russische
diplomaten beschuldigen Neder
land en Australië ervan dat zij enkel
Rusland de schuld geven, en dat de
uitkomst van het onderzoek bij
voorbaat al vaststaat. Volgens het
ministerie willen Nederland en
Australië alleen maar dat 'Rusland
schuldig wordt verklaard en com
pensatie moet betalen aan de nabe
staanden van de ramp'.
Het afbreken van de gesprekken
lijkt geen grote gevolgen te hebben
voor het onderzoek zelf. De ver
houdingen tussen Rusland en de
andere landen zijn al jaren moei
lijk. Nederland betreurt het besluit
van Rusland 'ten zeerste', zegt mi
nister Blok (Buitenlandse Zaken).
Premier Rutte noemt het 'pijnlijk
voor de nabestaanden'.
Volgens bestuurslid Piet Ploeg
van de Stichting Vliegramp MH17 is
het besluit 'zeer consistent'. ,,Rus-
land weigert elke vorm van mede
werking aan de oplossing van de
MH17-problematiek. Die tegenwer-
king houdt nooit op. We merken
dat bij het strafproces, bij de proce
dure bij het Europees Hof voor de
Rusland blijft
tegenwerken en dat is
om moedeloos en
boos van te worden
Rechten van de Mens. Rusland
blijft tegenwerken en dat is om
moedeloos en boos van te worden.
Dit verbaast dus niet, maar stelt wel
teleur." Hij noemt het verwerpelijk
dat Rusland zo blijft tegenhouden
dat de waarheid boven tafel komt.
,,Een klap in het gezicht, zo niet een
mes in de rug van nabestaanden."
De stichting hoopt dat Nederland
deze stap niet zonder gevolgen laat.
,,Als diplomatieke gesprekken niet
helpen, moeten ze de zaak voorleg
gen aan een hoger gerechtshof."
Het internationale onderzoeks
team heeft vastgesteld dat MH17 is
neergehaald door een Buk-raket die
afkomstig was van een Russische
legerbrigade en werd afgeschoten
vanuit een gebied dat op dat mo
ment onder controle stond van pro-
Russische separatisten. Bij de vlieg
tuigramp kwamen 298 mensen om,
onder wie 196 Nederlanders.
Het Nederlandse Openbaar
Ministerie vervolgt in de lopende
strafzaak drie Russen en een
Oekraïner als verdachten van be
trokkenheid bij het vervoer van de
raket. Rusland heeft andere, wisse
lende scenario's gegeven voor de
ramp. Zo zou het volgens de Russen
mogelijk om een Oekraïense Buk-
raket zijn gegaan.
Nederland besloot dit jaar Rus
land voor het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens te dagen. Het
verbreken van het overleg nu lijkt
een reactie op deze zaak. Een groep
nabestaanden diende al eerder een
klacht tegen Rusland in bij dat
zelfde hof.
vrijdag 16 oktober 2020
Getuige Teeven antwoordt
keurig, maar zegt niet zoveel
De situatie van de verwarde en
gewonde 'jihadbruid' Chadia B.
is 'zeer schrijnend', oordeelt de
rechtbank. Maar het belang van
de Nederlandse staat om zich
niet in te spannen voor haar te
rugkeer uit een Syrisch deten
tiekamp weegt toch zwaarder.
Cyril Rosman
Den Haag
Ze stonden decennialang te
genover elkaar, aan weerszijden
van de wet. Willem Holleeder en
voormalig officier van justitie en
staatssecretaris van Veiligheid
en Justitie Fred Teeven. Toch,
het weerzien in de rechtszaal
was gemoedelijk.
Paul Vugts
Schiphol
-Willem Holleeder tegen Fred
Teeven
Rusland wil niet verder praten
met Nederland en Australië over
het neerhalen van vlucht MH17.
Het Russische ministerie van
Buitenlandse Zaken noemt het
zinloos het overleg voort te zet
ten. Nabestaanden ervaren dit
als 'een mes in de rug'.
Bonne Kerstens
Den Haag
- Piet Ploeg, Vliegramp MH17
v
Willem Holleeder, advocaat Sander Janssen en Fred Teeven. fotos manon van der zwaal, anp, epa
