tl I
Nederland is uitgegroeid tot coronaparia van Europa. De tweede
golf veroorzaakt hier meer besmettingen dan in andere landen, en wordt
alleen maar groter. Hoe komt dat? Naar het zich laat aanzien, kunnen we
alleen onszelf de schuld geven. 'Het lijkt wel of Nederlanders het gewoon
niet willen begrijpen.'
4
CORONA NEDERLAND VERSUS EUROPA
oen de coronare-
gels op i juli ver
soepeld werden,
schreef een co
lumnist van dag
blad De Limbur
ger dat we nu, met
onze herwonnen vrijheid, de kans
kregen een ideale samenleving te
bouwen. Hij omschreef het - met
een knipoog - als een 'levensechte
variant op het klassieke meester
werk Utopia (1516) van Thomas
More'.
Drie maanden later kunnen we
allemaal zien hoe dat Utopia van de
Nederlanders eruit ziet. In Europese
lijstjes zijn we met een noodvaart
op weg naar de koppositie. Spanje,
de afgelopen maanden hét voor
beeld hoe het niet moest, is inge
haald. In onze ziekenhuizen was het
lange tijd rustig, maar ook daar ne
men de drukte en de nervositeit
toe. Hoe kon het zo mis gaan?
Waarom is juist Nederland het
meest overvallen door de door ie
dereen aangekondigde tweede golf?
Vaak gaat het over ons gedrag: is dat
echt de enige oorzaak?
Een verklaring die soms geopperd
wordt, is dat we zo'n beetje het
dichtstbevolkte land van Europa
zijn. Dan kom je elkaar vaker tegen,
is het idee, en is de kans op besmet
ting groter. Dat idee wordt onder
steund door grote uitbraken in bij
voorbeeld New York en Madrid.
Toch bestaat voor dit vermoeden
geen wetenschappelijke onderbou
wing. De Johns Hopkins Bloomberg
School of Public Health onder
zocht de cijfers van 913 Ameri
kaanse regio's, en ontdekte dat de
mate waarin corona toeslaat niets te
maken heeft met bevolkingsdicht
heid. Ook voor Nederland vonden
onderzoekers (op basis van cijfers
uit de eerste golf) geen duidelijk
verband. Ger Rijkers, immunoloog
aan Roosevelt University College, is
daar niet verbaasd over. ,,We wonen
in een dichtbevolkt land, inderdaad,
maar dat wil niet zeggen dat je geen
afstand kunt houden. Ook hier is
ruimte genoeg.''
Het RIVM en de GGD melden dat
binnenshuis de meeste besmettin
gen plaatsvinden. Wonen we in Ne
derland dan dichter op elkaar? Nee.
Testen voorkomt geen
besmettingen. Jezelf
aan de regels houden
wel. Dat is de sleutel
Volgens cijfers van Eurostat wonen
Nederlanders naar verhouding heel
weinig in 'overbezette' woningen
(4,1 procent van de bevolking). In Ita
lië bijvoorbeeld is dat bijna 30 pro
cent. De gemiddelde Nederlandse
huishoudensomvang (2,3 personen)
ligt iets onder het EU-gemiddelde,
en bijna nergens wonen zo weinig
mensen in flats.
Het lijkt er dus op dat we onze
woonsituatie niet de schuld kunnen
geven. Hebben we in Nederland
misschien een besmettelijker vari
ant van het virus te pakken? Nee,
koopjedeal.nl)
DRINGEND GEADVISEERD DOOR DE OVERHEID!
50-PACK Mondkapjes Weg
werp, Premium Comfort en Medical
KEU7E Uil 3 SOOR
v.a. slechts: 1 4."
Bestel snel op www.koopjedeal.nl
zegt Rijkers. ,,Er is niets wat
daarop duidt.'' Sterker nog: het
RIVM vermoedt dat de tak van
het nieuwe coronavirus die nu in
Nederland rondwaart door jonge
ren is meegebracht van 'feestva-
kanties' in Spanje en Zuid-Frank
rijk. Dat wordt nu onderzocht
door het Erasmus MC in Rotter
dam. Viroloog Marion Koopmans
zegt dat de Nederlandse virustak
in elk geval heeft plaatsgemaakt
voor varianten die eerder in het
buitenland gevonden zijn.
Als het virus niet anders is, en
het ligt niet aan de bevolkings
dichtheid: hebben we de situatie
dan verkeerd aangepakt? Het ant
woord is ongetwijfeld ja. Om nog
even vrij te citeren uit More's
Utopia: de wereld kan pas perfect
zijn als de mens perfect is, en dat
zal nog wel een paar jaar duren.
De vraag is of we méér fouten
maken dan andere landen. De Go
vernment Response Index van de
universiteit van Oxford meet hoe
stevig overheden met hun beleid
reageren op het virus. Van de 184
onderzochte landen staat Neder
land 84ste. Maar wat zegt dat? Ar
gentinië prijkt bovenaan de rang
lijst, en daar rijst het aantal be
smettingen de pan uit. Duitsland
en Italië staan in de index net zo
hoog als wij, hebben een verge
lijkbaar pakket aan maatregelen,
maar tellen veel minder besmet
tingen.
Testcapaciteit
Misschien ligt het aan de testca
paciteit. Experts zien dat als cru
ciaal onderdeel van een succes
volle corona-aanpak. Nederland
test fors minder dan bijvoorbeeld
het Verenigd Koninkrijk, Frank
rijk, België en Spanje. Qua be
smettingsaantallen scoren deze
landen echter helemaal niet zo
veel beter dan wij. Duitsland en
Italië, de twee beste jongetjes van
de klas, testen niet bijzonder veel
meer dan Nederland.
Een belangrijkere factor is op
het oog de efficiëntie van het
testproces. Een rondgang langs
correspondenten in Italië, Duits
land en ook Portugal - landen
waar het relatief goed gaat - leert
dat het testproces daar vloeiend
verloopt. Angelo van Schaijk
meldt dat er in Rome 26 drive-
through teststraten zijn, en dat er
maximaal drie dagen tussen aan
vraag en uitslag zit. In Portugal,
zegt Marlies van Leeuwen, is de
uitslag er na een test eigenlijk al
tijd binnen 24 uur.
Hoe anders is dat in Spanje.
,,Het is echt per streek verschil
lend'', vertelt Edwin Winkels. ,,In
Madrid, de brandhaard, kun je
wel snel een test ondergaan, maar
probleem daar is dat je juist da
gen, soms wel een week, op het
resultaat moet wachten. En er
zijn veel te weinig mensen voor
bron- en contactonderzoek.''
In Engeland is de situatie 'dra
matisch', meldt correspondent
Geert Langendorff. ,,Nog maar
twee weken geleden konden
mensen uit Londen alleen in
Schotland terecht.'' Frank Renout
meldt dat er ook in Frankrijk veel
kritiek is. ,,Er zijn enorme wacht
tijden. Soms moet je dagen wach
ten vóór je getest kan worden,
dan weer dagen wachten op de
uitkomst.''
De sleutel
Toch vindt Rijkers het veel te
makkelijk om de Nederlandse si
tuatie volledig af te schuiven op
het testproces. ,,De opschaling
van het testproces was voor alle
landen een enorme klus. En daar
bij: testen is prima, maar je voor
komt er geen besmettingen mee.
Met jezelf aan de regels houden
wel. DSSr ligt dus de sleutel.''
Zo zien ook de corresponden
ten het. In Italië, zegt Van Schaijk,
houden de mensen zich heel erg
aan de regels. ,,Tot mijn stomme
verbazing, eerlijk gezegd. Organi
satietalent en discipline zijn nou
niet echt zaken waar Italianen om
bekend staan. Maar je merkt ge
woon dat ze heel erg geschrokken
zijn dit voorjaar, en bezorgd zijn
om hun gezondheid." In Portu
gal, ziet Van Leeuwen, respecte
ren mensen de (verplichte) qua
rantaine. Daarnaast draagt ieder
een 'braaf' een mondkapje.
Dan Nederland. De Belgische
emeritus-hoogleraar Marie-The-
rese Claes ziet onze mondkapjes
discussie met verbazing aan, net
als de communicatie vanuit de
overheid. ,,Als mensen een rood
stoplicht zien, weten ze dat ze
moeten stoppen. Zo werkt het bij
llliiliiiiiHiiijiiiiiiiiiiilii»
dit soort maatregelen ook. Als je
vindt dat het nodig is, moet je dat
duidelijk vertellen.''
Zeker het Nederlandse volk kan
wel wat richting gebruiken. Het
vooroordeel dat we eigenwijs
zijn, klopt volgens Claes hele
maal. Ze schreef een aantal jaar
geleden een boek over het ver
schil tussen de Nederlandse en
Vlaamse volksaard. ,,Nederlan-
ders denken het altijd beter te
weten, daar komt het op neer. Ze
zijn meer individualistisch. In
Vlaanderen zie je meer gemeen
schapszin.''
Vrijheidsdrang heeft soms
voordelen, maar in een crisis als
Coronagevallen per dag
vrijdag 9 oktober 2020
GO
Eigenwijsheid doet ons
Sander van Mersbergen
Rotterdam
- Ger Rijkers, immunoloog aan
Roosevelt University College
ri
Geadviseerd: mondkapjes
in publieke ruimtes
V Veilig, betrouwbaar en
filteren uitstekend
Verplicht in het OV en op
steeds meer plekken
Adviesprijs £59,99
Bespaar nu €45
flPberPay' 5?
Nederland heeft na Tsjechië relatief
de meeste nieuwe gevallen per dag.
Nieuwe patiënten per 1 miljoen inwoners
(voortschrijdend 7-daags gemiddelde).
200
100
Tsjechië
I Nederland
Spanje
Frankrijk
VK
I België
Zweden
Duitsland
091020 BRON:
okt OUR WORLD IN DATA
