GEZOND
Week tegen Eenzaamheid: wat kun je
Welke jongere wil nou
met zijn neus op de
dood worden gedrukt?
i
20
René Diekstra
- fSUj&BBf*jf> k*
Vóór de coronapandemie
voelde bijna een op de
drie Nederlanders zich al
eenzaam. Nu lopen we nog
meer risico. Kunnen we met
dat afstand houden toch
dichter bij elkaar zien te
komen? De Britse hoog
leraar Noreena Hertz (53)
denkt van wel. Hoe dan?
i
k loop nog te dubben of ik
naar de repetitie van mijn
koor zal gaan, het Toon
kunstkoor Leiden. En dan
komt kort na zessen dat be
richt binnen: 'Repetitie afge
last. De helft van de leden van
een ander Leids koor blijkt
besmet te zijn, ondanks dat ze
zich hebben gehouden aan de
voorgeschreven maatregelen'.
Mijn eerste reactie is die van
schrik en opluchting. De
beslissing is al voor mij geno
men. Een uur later, met enige
partituren voor me, voel ik
geen inspiratie om in mijn
eentje te oefenen. Ik zou het
liefst het virus eerst eens een
paar flinke optaters geven.
'Ik zou het liefst
dat coronavirus
eerst eens een
paar flinke
optaters geven'
Dat het nou een keer uit moet
zijn met dat gesodemieter van
alsmaar meer beperkingen.
Want laten we eerlijk zijn,
wat moeten we allemaal wel
niet inleveren om te zorgen
dat het zich koest houdt. Uit
elkaars buurt blijven, geen
handen geven, elkaar niet
aanraken of kussen. Ons zo
veel mogelijk in eigen huis
terugtrekken. Alleen en liefst
met gekapte mond naar bui
ten. Binnens- en buitenshuis
niet met te veel familieleden,
vrienden, collega's, leerlingen
of studenten samenkomen,
laat staan plezier maken, dan
sen, zingen, uit je dak gaan of
René Diekstra baalt ervan
dat corona dicteert hoe
hij moet leven. Hij snapt
wel waarom jong en oud
anders reageren op de
adviezen die er liggen.
feestvieren. En alsmaar weer
dat handen wassen.
Er is een Chinees spreek
woord dat luidt: 'Een leven
zonder feesten is als een reis
zonder herbergen'. En zo
voelt het maar net. Alsof er
met de opkomende mist en
nevel van de herfst en de
komende winter ook nog een
deken van somberte en
melancholie neerdaalt over
ons innerlijk en buitenleven.
Waarom doen we dit alles,
vraag ik me af terwijl ik de
partituren maar weer opberg.
Waarom volgen we, of althans
de meesten van ons, al die
dictaten van dit virus op? Wat
is de waarheid die achter al
die maatregelen ligt? Het
moet een universele zijn,
want Covid-19 dicteert we
reldwijd het dagelijks leven.
verschrikking van de dood is.
Die verenigt de meeste men
sen in de acceptatie van de
maatregelen. Diezelfde waar
heid zet anderen er juist toe
aan in verzet te komen. Niet
zozeer tegen het ongemak
ervan of tegen wat zij zien als
een gebrekkige wetenschap
pelijke onderbouwing. Nee,
zij wensen niet voortdurend
herinnerd te worden aan hun
sterfelijkheid - een onvermij
delijk effect van de pandemie
- of ze kunnen het bewust
zijn ervan nog niet aan. Van
daar dat er zoveel meer verzet
is onder jongeren dan onder
ouderen. De meeste jongeren
willen kunnen leven alsof ze
het eeuwige leven hebben. De
ouderen wilden dat ooit ook,
maar willen nu nog vooral
zolang mogelijk leven.
- c r ;£-, i
m
DESIREE HOVING
e zitten midden in een wereld
wijde eenzaamheidscrisis. Nie
mand van ons is er immuun voor',
stelt Noreena Hertz in haar boek
De eenzame eeuw, dat net is ver
schenen. Normaal gesproken zou ze in Nederland
zijn, nu geeft ze interviews vanuit haar thuiskan-
toor. We spreken de hoogleraar economie aan het
University College London via Skype: ,,Ik mis
het persoonlijke contact enorm. Online kun je
iemands lichaamstaal niet goed zien en elkaar
niet in de ogen kijken, terwijl dat helpt om je
met iemand verbonden te voelen.''
Ze is niet de enige die dit mist. ,,Nu we thuis
werken, hebben we minder kansen om micro
contact te maken'', zegt Hertz. Op straat lachen
naar elkaar is er met een masker op niet meer bij
en spontaan kletsen met je collega bij de koffie-
automaat ook niet. ,,Al vóór de pandemie hadden
thuiswerkers als grootste klacht dat ze zich een
zaam voelden. Bijna een op de drie Nederlanders
gaf toen al toe dat ze weleens eenzaam waren; een
op de tien zelfs in ernstige mate. Door de pande-
mie voelen we ons eenzamer dan ooit.''
Veel mensen denken dat eenzaamheid hetzelfde
is als alleen-zijn. Maar als je alleen bent, hoef je je
niet eenzaam te voelen, terwijl je met mensen om
je heen tóch eenzaamheid kunt ervaren. Volgens
Hertz is eenzaamheid breder en draait dat ook om
je niet ondersteund en gewaardeerd voelen door
buurtbewoners, collega's en politici. Wat een
gevoel geeft van buitengesloten, machteloos en
onzichtbaar zijn. Daar komt bovenop dat we de
connectie met onszelf kwijtraken. Van dat laatste
geeft Hertz vooral sociale media de schuld. ,,Ieder-
een laat er zijn best gefotoshopte plaatje en vrolijk
ste versie van zichzelf zien. Maar wie ben je zelf?''
Waar de hoogleraar zich vooral zorgen over
maakt, is dat we de eenzaamheidscrisis enorm
onderschatten. ,,Uit onderzoek blijkt dat eenzaam
heid slechter is voor onze gezondheid dan niet
sporten, net zo schadelijk is als alcoholisme en
twee keer zo schadelijk als obesitas. Statistisch
gezien staat eenzaamheid voor iedereen gelijk aan
'We onderschatten deze
eenzaamheidscrisis enorm.
Het schaadt je gezondheid'
vijftien sigaretten per dag roken.'' Corona verer
gert dat alleen maar: uit onderzoek tijdens de
Sars-uitbraak in 2003 blijkt dat een quarantaine de
kans op een depressie ernstig vergroot. Daarnaast
zorgt het voor een economische crisis, omdat een
zame mensen zich vaker ziek melden - en meer
dinsdag 6 oktober 2020
GO
Ik meen dat die waarheid de
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
g -K
i
iwHsWilr:
i
-NOREENA HERTZ
