Indië-veteranen woedend over film
waarin ze 'als nazi's worden weggezet'
II
q
1
Belg kaapt helikopter om
vrouw uit cel te bevrijden
8 NIEUWS
Oud-Knillers vinden dat lespakket moet worden geschrapt
Dat is het an Albert Heijn
De film moet nog uitkomen, maar
veteraan Entjo Latuny (94) uit
Schiedam is er al helemaal klaar
mee na het zien van de teaser. Hij
sloot zich aan bij het Koninklijk
Nederlands Indisch Leger (Knil) en
vocht tussen 1947 en 1949 in de
voormalige kolonie tegen opstan
delingen die een onafhankelijk In
donesië wilden.
In de teaser komen twee scènes
voorbij die pijn doen aan zijn ogen.
Op de beelden is te zien hoe een
Nederlandse soldaat in het zwart
gekleed geschrokken door een dorp
loopt. Daarachter verschijnt de
omstreden legerkapitein Raymond
Westerling. Ook hij is in het zwart
gekleed, en draagt een snor die
Latuny wel heel veel doet denken
aan die van Adolf Hitler. ,,Dit zijn
gewoon de Duitsers. Wij liepen
helemaal niet in het zwart, maar
in het groen. Dat we in deze film zo
worden afgeschilderd, doet ontzet
tend veel pijn.''
Opstand
De Oost gaat over de Indonesische
Onafhankelijkheidsoorlog, een
hoofdstuk in de Nederlandse ge
schiedenis waar nog steeds veel
over te doen is. De kijker volgt de
jonge soldaat Johan die in 1946 naar
het toenmalig Nederlands-Indië
wordt gestuurd. Hij moet orde op
zaken stellen wanneer de nationa
listen in opstand komen en onaf
hankelijk willen worden. Johan
staat onder bevel van legerkapitein
Raymond Westerling, een militair
die omstreden is, omdat hij wordt
beticht van het plegen van oorlogs
misdaden tijdens het neerslaan van
een opstand op Zuid-Celebes, het
huidige Sulawesi. In de film wordt
de lijn tussen goed en kwaad voor
Johan steeds vager.
Knil-veteraan Latuny krijgt een
slecht gevoel bij de film. Al weet hij
natuurlijk ook heel goed hoe om-
We hebben geen
kwade bedoelingen,
maar beseffen dat
deze geschiedenis
gevoelig ligt
streden de missie nog altijd is. Niet
voor niets loopt er een groot onder
zoek naar alles wat er gebeurde in
het toenmalige Indië kort na de
Tweede Wereldoorlog. ,,Maar om
ons zo af te schilderen gaat te ver.
De opstandelingen hebben zelf ook
hun eigen volk vermoord. Mijn
broer is door hen omgebracht."
De teaser van de film die nu
enkele maanden te zien is op inter
net, maakt veel los bij meer Indië-
veteranen en hun nabestaanden,
vertelt Leo Reawaruw van belan
genvereniging Maluku4Maluku.
Vooral omdat er aan de film een
lesprogramma zit gekoppeld voor
leerlingen van middelbare scholen.
De veteranen eisen dat dat wordt
geschrapt.
,,Ik ben voor artistieke vrijheid in
films, maar als er een educatief pro
gramma aan vastzit, kun je vetera-
nen niet neerzetten als moorde
naars, zoals de SS. Dit is karakter
moord en geeft een heel verkeerd
beeld aan onze jeugd.''
Maluku4Maluku krijgt steun van
het Veteranen Platform. ,,Er is veel
meer te vertellen over deze periode
dan alleen over de excessen. Geef
onze kinderen iets waar ze echt
wijzer van worden en vertel
het hele verhaal'', zegt voorzitter
Hein Scheffer van het Veteranen
Platform.
Advocaat
De Molukse veteranen hebben in
middels advocaat Michael Ruperti
in de arm genomen om te voor
komen dat het lespakket op scholen
wordt uitgedeeld.
Eigenlijk zou de film 10 septem
ber in première gaan, maar door de
coronacrisis is dat uitgesteld tot
volgend jaar. Producent Sander
Verdonk was nog niet op de hoogte
van de ophef, maar wil graag met de
veteranen in gesprek. ,,Dan kunnen
we ze vertellen waar het hele pro
ject over gaat en wat het precies
inhoudt. We hebben absoluut geen
kwade bedoelingen, maar beseffen
dat dit een deel is uit onze geschie
denis dat gevoelig ligt. Juist daarom
vinden we het belangrijk dat we
niet alleen een film uitbrengen,
maar er veel meer mee doen zoals
lessen aanbieden aan scholen.
Daarin kan de discussie gevoerd
worden over hoe makkelijk het is
om met de vinger te wijzen, maar
dat oorlog niet zwart of wit is. Het
is al snel grijs.''
Dat de filmmakers zouden sug
gereren dat de veteranen SS'ers
zijn, werpt Verdonk verre van zich.
,,Dat is een rare projectie.''
Bij de boeking op de luchthaven
van Deurne vroegen de verdach
ten afgelopen vrijdag om een
grote helikopter, geschikt voor
zes personen en een piloot met
veel ervaring. Ze zouden foto's
willen maken. Onderweg dwon
gen ze de 36-jarige vrouwelijke
piloot onder bedreiging van een
wapen naar de vrouwenafdeling
van de gevangenis van Vorst te
vliegen.
De piloot weigerde en er ont-
stond een schermutseling. De
helikopter cirkelde enkele keren
boven de gevangenis. Omdat het
toestel niet kon landen op de
binnenplaats van de gevangenis,
zette de piloot koers naar Vlaams
Brabant.
In de buurt van een carpoolpar
keerplaats aan de N80 landde de
helikopter op een veld, waarop de
verdachten vluchtten. Zaterdag
avond laat werd de hoofdver
dachte, een man van 24 uit Tonge
ren, gearresteerd in de buurt van
Brussel. Hij was in het gezelschap
van zijn 50-jarige adoptievader.
Later konden ook de twee mede
verdachten, 18 en 22, worden aan
gehouden in Belgisch Limburg.
maandag 28 september 2020
Nederlandse militairen die eind
jaren 40 betrokken waren bij de
Indonesische Onafhankelijk
heidsoorlog, zijn woedend op
de makers van de film De Oost.
Daarin zijn ze in sommige scè
nes te zien in zwarte uniformen,
waardoor ze volgens hen wor
den geassocieerd met de Waf-
fen-SS van Adolf Hitler.
Raymond Boere
Schiedam
M Indië-vete-
raan Entjo
Latuny (r)
en Leo Rea-
waruw (l) van
belangenver
eniging Ma-
luku4Maluku.
Latuny: ,,Dat
we zo worden
afgeschilderd
doet ontzet
tend veel pijn.''
FOTO ARIE KIEVIT
- Sander Verdonk, producent
CoolBest literpakken,
smoothies of fruitontbijt
Alle varianten
Per pak of fles
£foeam
Deze aanbiedingen gelden in week 40 van maandag 28 september t/m zondag 4 oktober.
ANTWERPEN Vier personen
zijn in België opgepakt in het
onderzoek naar een helikop
terkaping. De hoofdverdachte
was van plan zijn vrouw uit de
gevangenis te bevrijden.
