ZEELAND GEBOEKT
Kinderboekenweek in Zeeland
Tofik Dibi
blijkt een
rasschrijver
ÉS
viiifl
7
In Damme, Sluis en IJzendijke hebben ze heel wat gedaan om vijanden
buiten de deur te houden. Dat kun je nog altijd goed zien. In Bastions zonder grenzen
voelen we de waakzaamheid.
De Westerschelde, Antwerpen. Al
eeuwenlang is de toegang tot de
wereldhaven een heet hangijzer.
Tot op de dag van vandaag. Nu
maken we ons druk over de foto
genieke containerreuzen die steeds verdere
verdieping van de vaarweg noodzakelijk ma
ken. En we laten de Vlamingen met de bouw
van sluizen en appartementencomplexen hun
gang gaan, als ze maar met hun flappen
zwaaien. Zeeuws-Vlaanderen wordt steeds
Vlaamser.
Het kort voor de zomervakantie verschenen
boek Bastions zonder grenzen is toevallig ook al
een grensoverschrijdend project. Het gaat over
de vestingbouw van Damme, Sluis en IJzen-
dijke. Een logisch trio, enerzijds, want de drie
steden/stadjes liggen in de hoek waar rake
klappen vielen. Anderzijds loopt de hele ves
tingbouw natuurlijk veel verder door richting
Antwerpen en zouden de ravelijnen en contre
escarpes van Sas van Gent, Hulst en ook
Vlaamse steden erbij horen. Maar ja, dan had
den we een uitgave in handen gehad die voor
een belangrijk deel over de Staats-Spaanse li
nies zou gaan. En dat boek is er al.
Het boek over de bastions is best een seri
eus, mooi uitgevoerd boekwerk geworden.
Met informatie over de bouw en bouwers van
versterkingen in de middeleeuwen en tijdens
de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Uiteraard
komt ook fortenbouwer Napoleon voorbij.
Nadat de Engelsen in 1809 Walcheren ziek en
misselijk van de Zeeuwse koortsen hadden
moeten verlaten, wilde hij 'zijn' Antwerpen
voor eens en altijd veilig stellen. Het kustfort
Impérial bij Breskens, uitgerust met dertig ka
nonnen en twaalf mortieren, was daarvan een
mooi voorbeeld. In hoofdstuk 1 noemt auteur
Piet Lombaerde het een 'stronghold avant la
lettre', een titel die hij ook hanteert voor Re-
tranchement.
Schermutselingen
Een ruim hoofdstuk gaat over de schermutse
lingen vanaf 1600. Zolang er koningen waren
1
als Lodewijk XIV die de Rijn als zijn noord
grens wilde, was het zelden rustig in de zuide
lijke Nederlanden. Met name het strategisch
aan het Zwin gelegen Sluis heeft de kracht van
het Franse geschut ondervonden aan het eind
van de 18de eeuw. Al die bommen en granaten
hebben er niet voor kunnen zorgen dat alle
sporen van wallen en bastions werden uitge
wist. Het kasteel van Sluis is weliswaar ver
dwenen, maar voor inwoners en bezoekers is
de gerestaureerde Westpoort een juweeltje.
Rond Damme zijn de oude wallen geleidelijk
aan veranderd in een natuurreservaat met
Pluimzeggevegetatie in de buitengracht. Tij
dens de Tweede Wereldoorlog lieten de Duit
sers er hun sporen na. Robrecht Pillen schrijft
(pagina 178): 'De loopgraven van weleer evolu
eerden tot ondiepe depressies'.
De Sluise historicus Arco Willeboordse
neemt de Zeeuws-Vlaamse geschiedenis en
versterkingen voor zijn rekening. En vertelt
dat de Spanjaarden in 1604 probeerden Sluis
terug te veroveren op Maurits. Hun overval
mislukte, ze hadden afgesproken aan te vallen
bij het slaan van de klok. Helaas voor hen was
het kermis, ook voor Jantje de klokkensteller.
Die liet verstek gaan, een maat van hem liet
het uurwerk stilvallen. De Spaanse aanval
mislukte. Pagina 205: 'Zo is Sluis per ongeluk
gered, niet door verraad, maar door een neut'.
De Kinderboekenweek 2020
(woensdag 30 september
tot zondag 11 oktober) gaat
terug in de tijd. Het thema is 'En
toen?' Dus veel spannende verha
len over ridders, de oorlog en de
oudheid. Arend van Dam schreef
het Kinderboekenweekgeschenk
De Diamant van Bantjarmasin, dat
cadeau wordt gegeven bij aan
koop van 12,50 euro aan kinder
boeken. Mylo Freeman maakte
het Prentenboek van de Kinder
boekenweek: Tweeling!, te koop
voor 7,25 euro. Iedereen die in de
Kinderboekenweek een kinder
boek koopt bij boekhandel 't Spui
in Vlissingen of De Drvkkery in
Middelburg krijgt een gratis boe
kenlegger die meteen een toe
gangskaart is voor het muZEEum
in Vlissingen.
Goes, Bibliotheek, 15.30-16.30 uur:
Mylo Freeman, illustrator van het
Prentenboek van de Kinderboe
kenweek 2020, tekent, knutselt,
signeert en leest voor. Aanmelden
is noodzakelijk.
Vrijdag 2 oktober
Middelburg, Drvkkery 13.00
14.30 uur: Mylo Freeman, illustra
tor van het Prentenboek van de
Kinderboekenweek 2020, tekent
in de winkel. Kinderen
kunnen meekijken terwijl de illu
strator haar tekeningen maakt. Er
is vrije inloop.
Vlissingen, 't Spui, 13.00 uur: De
in Vlissingen geboren schrijver
Marco Kunst (1966) vertelt over
zijn nieuwste boek, Het Verlangen
van de prins. Toegang is gratis,
aanmelden verplicht via
info@boekhandelspui.nl.
Zaterdag 3 oktober
Goes, Bibliotheek, 11.00-12.00 uur:
Kinderboekenschrijfster Selma
Noort vertelt over haar waters-
noodboek De zee kwam door de
brievenbus. Kaartjes te koop bij de
bibliotheek in Goes.
Middelburg, Markt, 14.00-15.00
en 15.00-16.00 uur: Wetenschaps
journalist en ruimtekenner Go-
vert Schilling vertelt buiten op de
Markt op een oude vrachtwagen
van Van Gend Loos uit
1932 over zijn kinderboek Hadden
de Grieken al raketten? Toegang is
gratis.
Middelburg, Drvkkery, 13.00
17.00 uur: Kinderen kunnen op de
foto gaan met een historische
achtergrond.Op verschillende
plaatsen in de winkel hangen
grote foto's met afbeeldingen van
prehistorie, Romeinse tijd
en middeleeuwen.
Woensdag 7 oktober
Middelburg, online interview,
vanaf 10.00 uur: uitzending van
online interview met Sanne
Rooseboom door leerlingen van
Middelburgse basisscholen.
Sanne Roosenboom is de schrijf
ster van Het ministerie van oplos
singen en de Jippie-serie. Het inter
view is te volgen op drukkerij-
middelburg.nl/live.
Goes, De Koperen Tuin, 15.00
16.00 uur: Arend van Dam, schrij
ver van het Kinderboekenweek
geschenk, wordt geïnterviewd
door biebvloggers. Vrije inloop.
Zeeuwse schrijvers
Voor mij geen Facebook of
Twitter of hoe het allemaal
heet. Ik begreep nooit
waarom anderen zich zo gretig op
social media presenteren, maar
Tofik Dibi legt het helder uit in
zijn sprankelende Het Monster van
Wokeness. Zoals hij veel meer ver
heldert. 'Iedereen wil iemand
zijn', dat verlangen zit er volgens
hem achter de berichtjesstroom.
Tofik Dibi (1980) maakte naam als
politicus en als auteur van de au
tobiografie Djinn. Daarin bekende
hij dat terugkeren voor hem in
houdt 'de trein naar Zeeland pak
ken'. Hij is namelijk een rasechte
Vlissinger. Rasecht? Wat mij be
treft, leidt alle ophef over rassen,
de vermeende
scheiding tus
sen een 'zwarte'
MONSTER
^yoKHNEs;
en een 'witte'
gemeenschap,
niet tot een
vruchtbare dis
cussie.
Maar Tofik
Dibi's bijdrage
is waardevol,
ook al omdat hij
zijn roman voorziet van een woor
denlijst, een 'Wokabulaire'.
'Woke' betekent in deze context
'alert zijn op onrechtvaardigheid
in de maatschappij'. Het Monster
van Wokeness: van die scheldnaam
(dan wel erenaam) wordt de
hoofdpersoon (of misschien wel
de heldin) van deze roman voor
zien: Kawtar in het dagelijks leven,
Kannibelle op Twitter. Dibi weet
als weinig anderen waarover hij
praat. In hem worstelen
allerlei identiteiten, de Zeeuw met
de Marokkaan, de homo met de
moslim. In de literatuur weet hij
ze te verzoenen. In Het Monster van
Wokeness blijkt hij weer een ras
schrijver. O nee, een geweldige
schrijver bedoel ik. En dan geen
schrijver die eindeloos op zijn bu
reaustoel ronddraait, maar iemand
die precies weet wat er op straat en
social media speelt.
'Zijn' Kawtar/ Kannibelle richt
fanatiek online schandpalen op,
waarmee ze klappende handen én
'fucking veel middelvingers' oogst.
Het dubbelleven blijkt niet vol te
houden: als Kawtar is ze een zoge
naamd neutrale NRC-journalist,
als Kannibelle weegt ze ieder
woord 'op een wokeschaal'. Het
loopt niet goed met haar af, veel
beter vergaat het haar door een
hartsvriendin voortgezette missie:
'Weg met Witheid'. De schrijver
bedankt voor zijn 'herontdekking
van het activisme' Quinsy Gario,
Jerry Afriyie en Sylvana Simons.
Op mijn beurt bedank ik Tofik
Dibi voor dit oog-openende boek.
maandag 28 september 2020
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Waardevol en weerbaar
Jan van Damme
Retranchement: een 'stronghold avant la lettre'. foto riekje toorenaar
Jan Hutsebaut en Piet Lombaerde (red.):
Bastions zonder grenzen. Damme, Sluis, IJzen
dijke - Uitgeverij Sterck De
Vreese, 240 pagina's, 29,90
euro. In Museum Het Bolwerk
loopt tot en met de kerstva
kantie de gelijknamige expo
sitie. In dat kader organi
seert het museum de ko
mende maanden een hele
serie lezingen.
Activiteiten in Zeeland:
Donderdag 1 oktober
Zondag 4 oktober
Donderdag 8 oktober
Mario Molegraaf
HET
VAN
Tofik Dibi: Het Monster van Woke
ness - Uitgeverij Prometheus, 176
paginas, 17,99 euro.
