^^O^Lekkers uit Groningen
Ksin £"vaun' 'ii
24
Nu we onze smaakpapillen niet meer en masse in warme
oorden kunnen verwennen, gaan we op culinaire reis door
Nederland. In deze laatste aflevering zijn we met culinair
journalist Laura de Grave in de meest noordelijke provincie
van ons land: Groningen.
Eierbal
lacht De Grave. ,,Dat is toch wel een
lekker snackie. Perfect voor na het
stappen. Het is een ei omhuld met
stevige ragout, gepaneerd en vervol
gens gefrituurd. Hij is ontstaan uit
naoorlogse zuinigheid en werd
gemaakt met ingrediënten die voor
handen waren. Van oorsprong is de
eierbal vegetarisch, maar tegenwoor
dig heb je allerlei varianten. Er is
zelfs een garnaleneierbal en een
pittigefeierbal. Studenten hebben
ooit zelfs een eierbal van een struis
vogelei gemaakt.''
Bij vrijwel elke snackbar is de lek
kernij te koop. ,,Als je in Groningen
bent, moet je deze gewoon een
keertje halen. Overigens is het wel
een ambacht hoor. Het duurt
een paar dagen om ze te maken. De
ragout moet een nacht opstijven en
de eierballen na het vormen ook.
Ook moet je best wat boetseren om
de ragout gelijkmatig om het ei te
krijgen.''
Groninger mosterd
Zeg je Groningen, dan zeg je
Groninger mosterd. In Nederland
wordt al sinds de 13de eeuw mosterd
verbouwd. Elke streek had wel een
eigen mosterdvariant. Ook Gronin
gen. Deze versie kenmerkte zich
door de grove maling. ,,Mosterd was
vroeger de smaakmaker van de ar
men'', weet De Grave. Mosterdzaad
kon gewoon in de eigen streek
worden verbouwd, in tegenstelling
tot de dure specerijen uit het oosten.
En als een gewas mislukte, zaaide de
boer nog snel het zwarte mosterd
zaad in om zo toch een beetje op
brengst te hebben. Mosterdzaad kun
je ook in augustus nog zaaien om in
november te oogsten. ,,Daar komt de
uitdrukking 'op zwart zaad zitten'
vandaan. Grappig hè?''
De mosterdteelt was lange tijd
'Als je in Groningen
bent, dan moet je de
eierbal gewoon een
keertje halen'
verdwenen uit Groningen, maar in
2017 begon boer Ale Havenga in
Kloosterburen weer met mosterd
zaadproductie. ,,Bij Abrahams Mos
terdmakerij kun je nu weer echte
Groninger mosterd halen, gemaakt
van mosterdzaad uit Groningen.''
Uitgestrekte velden, wuivend
graan. Zodra je in Groningen rich
ting de Duitse grens rijdt, rijd je door
een idyllisch landschap. „Groningen
werd vroeger niet voor niets de
graanrepubliek van Nederland
genoemd'', weet De Grave. ,,Nog
steeds wordt hier het meeste graan
van Nederland verbouwd. Veel is
bestemd voor het veevoer, maar in
Bad Nieuweschans zetten ze oude
graansoorten weer voor de mensen
op de kaart. En ook nog eens op een
fantastische plek: in een 19de-
eeuwse stoomlocomotievenloods.
Verschillende bedrijfjes, zoals een
brouwerij, bakker en mueslimaker
zitten daar bij elkaar. Je kunt zelf zien
hoe alles werkt. Echt heel tof om daar
eens een kijkje te nemen. En je kunt
er heerlijk buiten zitten.''
Hollandse garnalen
Het dorpje Zoutkamp doet haast
Scandinavisch aan met kleurige,
houten huisjes. Tot de afsluiting van
de Lauwerszee in 1969 was dit dorpje
een belangrijke vissersplaats voor de
garnalenvangst. ,,Hollandse garnalen
worden gevangen met een garnalen-
kotter. Aan weerszijden van het
schip hangen grote 'vleugels' van
netten waaraan zwarte ronde ballen
zitten. Die ballen rollen over de
zeebodem, waardoor de garnalen
opgeschrikt worden en in de netten
komen. Als de garnalen opgevist zijn,
worden ze direct aan boord al
gekookt, waardoor ze van grijs naar
roze kleuren.''
Tegenwoordig ligt de Zoutkamper
vloot op Lauwersoog. ,,Maar in Zout
kamp kun je nog altijd Hollandse
garnalen kopen. Tip: koop geen
garnalen die gepeld zijn in Marokko,
maar vraag om ongepelde garnalen
of machinaal gepelde garnalen. Die
zijn het lekkerst.''
Groninger noffert
Net zoals pannenkoeken en olie
bollen eten ze in Groningen de
poffert geregeld als avondeten. ,,In
de basis is de poffert net als oliebol-
lenbeslag een deeg van bloem, melk,
ei, gist, rozijnen en krenten'', zegt De
Grave. ,,Het gerecht is een broodcake
in een soort tulbandvorm, maar het
wordt ook wel in een weckpot
gekookt. Welke variant er eerder was,
is de vraag. Waarschijnlijk maakten
de bakkers het eerst in een tulband in
de oven en zijn huisvrouwen het
gaan namaken in weckpotten omdat
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 2020 GO
Groninger
Mosterd
Eenrum
Hollandse
Garnalen
Zoutkamp
Poffert „Eierbal
-- GToninge
Graan
Nieuweschans
lekkere poffert
MAARTJE HUIJBEN
Er gaat niets boven Groningen.
,,En boven de Groningse eierbal'',
Graan
I
OJUL
■BW*xafuun/A,
GSe,n'uun Vi
C Wu
•aftamA/
»*j K ff e d
jt i '"ïu tiinq Cl mi<jI e v; vi.
nta&teyuiy. 250. yt
G
Perfecte bal voor
's nachts en een
