Wat doe je met mensen
die niet willen luisteren?
Premier Rutte: Scholen blijven zo lang mogelijk open
5
Basisregel
'Niet de beste, wel de gekste'. Het
is de leus die de fanatieke Willem
II-supporters sinds enige jaren
vergezelt. Voor het oog der natie
slaagden ze er donderdagavond
bijzonder goed in om hun lijflied
eer aan te doen, dat is althans de
mening van veel Nederlanders.
Ze dromden met een man of
achthonderd samen bij een
scherm, zingend en schreeuwend.
Daarmee riskeerden ze volgens
virologen verdere verspreiding
van het coronavirus, op een plein
niet ver van het ziekenhuis waar
tijdens de eerste golf tientallen
mensen overleden.
De vraag is wat strengere over
heidsmaatregelen, waarvoor pre
mier Rutte de deur gisteren wa
genwijd openzette, helpen als een
deel van de bevolking zich niet
eens aan basisregels wil houden.
En: bereikt de overheid bepaalde
groepen mensen überhaupt nog?
Neem de voetbalsupporters. Het
is niet de eerste keer dat ze de re
gels aan hun laars lappen. Zondag
nog was er ergernis over schreeu
wende Feyenoord-supporters.
Dat kun je makkelijk veroorde
len. Maar je kunt er ook anders
naar kijken, vindt Bas van den
Putte, hoogleraar Gezondheids
communicatie in Amsterdam. ,,Ik
zie geen mensen die niet meer
willen meedoen. Ik zie mensen
die samen voetbal willen kijken."
En samen voetbal kijken, dat
hebben de meeste fans al een
maand of zes niet meer gedaan.
,,Het is een kwestie van framing.
Natuurlijk zijn er mensen die de
regels niet willen volgen, maar dat
is echt een heel kleine groep. Veel
mensen willen best, maar ze vin
den het tegelijk heel moeilijk, ze
ker als maatregelen hen persoon
lijk raken. Ze willen gewoon hun
oude leven terug. Na zo'n incident
als in Tilburg heeft het niet zoveel
zin deze mensen uit te schelden. Je
kunt beter nadenken over de vraag
hoe je ervoor zorgt dat het een vol
gende keer wel goed gaat."
Voetbalsupporters hebben een
stempel, natuurlijk. Dat weet René
van Rijswijk ook. De oud-voetbal
ler was tien jaar lang 'fancoach' bij
Cambuur. Het beeld dat het om
een groep asocialen gaat met wie
je geen afspraken kunt maken, be
strijdt hij. ,,Het gaat om duidelijke
communicatie en goed naar elkaar
luisteren. Het helpt heel erg als je
ook begrijpt waar zij vandaan ko
men en wat hun behoeftes zijn."
Soms is het niet te voorkomen
dat het misgaat, zegt de voormalig
cultspits, tegenwoordig eigenaar
van het bedrijf Project in Sports.
,,Maar met een goede voorberei
ding kun je een hoop problemen
voorkomen."
Steunen
Ook cijfers suggereren dat je op
basis van het incident in Tilburg
niet meteen moet concluderen dat
er geen draagvlak meer is voor het
beleid. Uit onderzoeken blijkt dat
een vrij constante meerderheid
van de Nederlanders, hoewel er
veel kritiek is op de overheid, de
coronamaatregelen steunen.
Uitdaging voor de overheid is
volgens Van den Putte vooral om
de mensen te bereiken die niet
meteen in de houding springen als
het kabinet iets van ze vraagt.
,,Wat zijn hun motieven? Ga daar
op in. Probeer hen te bereiken,
niet alleen met argumenten, maar
ook met emotie. Niemand wil een
ander besmetten: laat in een cam
pagne voorbeelden zien van men
sen bij wie dat gebeurd is. Dat
helpt beter dan strengere regels."
gehad over wat voor effect dat
weer in de stad had gehad."
Maar had ik anders besloten,
namelijk nergens iets toestaan,
dan had ik overal moeten hand
haven bij wanorde op verschil
lende plekken in de stad. Op deze
manier wisten we waar de harde
kern zou zijn. In de kroegen in
het centrum is het nu wel goed
gegaan."
,,Het dilemma ligt er nog steeds.
Wat voor ruimte geef je suppor
ters die niet in het stadion mo
gen? Er is behoefte aan een plek.
Voor déze groep is het in elk geval
duidelijk. De kans om nog eens
samen te komen is bij deze ver
pest."
,,Het is de verantwoordelijkheid
van elke burgemeester om die
regels te laten naleven. Maar
het is wel echt een gedrag van
mensen zelf. We kunnen niet
bij elke bijeenkomst de nodige
agenten en handhavers inschake
len om dat af te dwingen. De
boodschap moet zijn dat iedereen
zich innerlijk houdt aan die
regels. Dat deze groep dat niet
doet, dat is duidelijk. Dus dat
nemen we mee in de eventuele
nieuwe afwegingen voor de toe
komst."
„Steeds minder wat mij betreft.
De kans die ze kregen om zich
goed te gedragen, hebben ze ver
pest."
,,Daar is het laatste woord nog
niet over gezegd. We hebben
gedrag van een aantal supporters
vastgelegd. Er zijn mensen aan
gehouden die vuurwerk aan het
afsteken waren. En de politie
gaat aan de hand van beelden be
kijken of er nog meer mensen
aangehouden of moeten worden-
bekeurd."
Volgens de premier ligt het pro
bleem 'nu niet bij scholieren'. ,,La-
ten we juist blij zijn dat de scholen
weer open zijn.'' Wel maakt hij zich
zorgen om het grote aantal kwets
bare ouderen dat weer in de zieken
huizen wordt opgenomen met
corona.
Rutte wil nog niet vooruitlopen
op de maatregelen die het kabinet
volgende week afkondigt voor de
drie regio's in de Randstad waar het
aantal besmettingen het hardste
stijgt: Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag. Eerst wil hij 'serieus'
praten met de burgemeesters.
Wel heeft burgemeester Hubert
Bruls van Nijmegen, voorzitter van
het Veiligheidsberaad, gezegd dat
komende maandag met het kabinet
wordt gesproken over een aantal
nieuwe regels. Zo moeten mensen
met contactberoepen zoals kappers
en fysiotherapeuten mogelijk ver
plicht een mondkapje gaan dragen.
Ook wordt gedacht aan een alge
mene registratieplicht in alle pu
blieke gelegenheden, net als plastic
maskers voor bedienend personeel
in de horeca.
Landelijk
Het Veiligheidsberaad gaat daar
naast bespreken of 'Nederland wel
groot genoeg is voor allerlei regio
nale maatregelen', aldus Bruls. Hij
denkt dat er, nu het aantal corona
besmettingen bijna overal toe
neemt, extra landelijke hoofdmaat
regelen moeten komen. „Belangrijk
is dat iedereen zich weer goed gaat
houden aan alle regels die allang
gelden."
Het kabinet wil vooralsnog echter
vooral 'regionaal maatwerk' leve
ren, aldus Rutte. Zo wil hij voorko
men dat regio's met relatief weinig
problemen (zoals Drenthe, Lim
burg of Zeeland) de klos zijn door
de uit de hand lopende situatie in
de Randstad, Noord-Brabant,
Noord-Holland, Gelderland en Fle
voland. ,,Maatregelen hebben im
mers grote gevolgen voor de vrij
heid van mensen en voor de econo
mie.''
Gisteren kwamen er bijna 2800
nieuwe besmettingen bij. Volgens
Rutte gaat het nu zo hard, dat echt
moet worden ingegrepen. Wel blijft
hij benadrukken dat ook extra
maatregelen geen zin hebben, zo
lang mensen hun gedrag niet ver
anderen.
zaterdag 26 september 2020
Na de Black Lives Matter-de-
monstratie op de Dam is er op
nieuw een massale samenkomst
die in coronatijd voor ophef
zorgt. Een deel van de bevol
king, in dit geval voetbalsuppor
ters, blijkt niet in staat zich full
time aan de basisregels te hou
den. Wat moet de overheid met
dat gegeven?
Sander van Mersbergen
Tilburg
De harde kern mocht dus
naar het plein om gedoe in de
stad te voorkomen. En om die
zelfde reden greep u niet in toen
het uit de hand liep, terwijl dat
best te voorspellen was, toch?
,,Natuurlijk kun je die inschatting
maken. We hebben dat ook mee
genomen in de afweging. En de
keuze om de vergunning uitein
delijk wél te verlenen en toe te
zien of ze zich wel gingen gedra
gen, heeft niet het effect gekregen
dat ik wilde. Dat is duidelijk.
Dus zoals Klaas Dijkhoff, fractie
voorzitter van de VVD, het
al zei: het is een totaal mislukt
experiment.
Hebt u niet als voorzitter van
de veiligheidsregio een extra
verantwoordelijkheid dat de
RIVM-richtlijnen worden nage
leefd?
Nieuwe afweging? Hebben
deze supporters nog iets te wil
len dan na wat er donderdag
avond is gebeurd?
Geen nieuw feestje meer dus
van achthonderd man. Maar
zitten er ook nog consequenties
vast aan donderdagavond?
Het kabinet kondigt volgende
week naar verwachting stren
gere coronamaatregelen voor
de Randstad af. Maar hoe dan
ook gaan de scholen pas in laat
ste instantie dicht. Dat belooft
premier Rutte.
Edwin van der Aa
Den Haag
Premier
Rutte wil 're
gionaal maat
werk' leveren,
zei hij tijdens
de persconfe
rentie. foto anp
