Ad Koppejan, tien jaar na 'afbraakkabinet' met PVV
6
Tien jaar geleden stonden alle camera's op hem gericht. Zou CDA-Kamerlid Ad
Koppejan een kabinet met gedoogsteun van de PVV onmogelijk maken? Toen
twee jaar later het 'afbraakkabinet' viel, hield hij het voor gezien in Den Haag. Nu
is hij alsnog terug op het politieke toneel, zij het op de achtergrond.
,,Sinds vorige week ben ik voorzitter van CDA
Zeeland en word ik weer door allerlei mensen
in Den Haag gevraagd om eens af te spreken.
Dan zeg ik: luister, ik doe dit uit passie voor
Zeeland en voor het CDA, maar heb verder
geen enkele ambitie en dus ook niets meer te
verliezen. Dat geeft veel vrijheid. Je bent wie je
bent en kunt dus ook volop gaan voor de belan
gen waar je voor staat."
,,Dit is mijn eerste politieke functie nadat ik in
2012 afscheid nam van de Tweede Kamer. Ik
vind het heel gezond om na zolang in de
schijnwerpers te hebben gestaan je terug te
trekken. J e moet anderen ook niet voor de voe
ten lopen. Na zeven jaar, een mooi Bijbels getal,
vond ik dat het wel weer kon om publiekelijk
mijn mening te uiten."
,,Het is echt een beperking die ik mezelf heb
opgelegd. Ook omdat het CDA onder Sybrand
Buma voor een rechts-conservatieve koers had
gekozen die niet de mijne was. Zelf ben ik meer
van de middenkoers. ik zie het CDA als brede
volkspartij; je moet niet alleen maar luisteren
naar de boze, ontevreden witte man die de
schuld legt bij de politiek, vluchtelingen en
moslims. Door de snel veranderende samenle
ving zijn er veel meer mensen die zich onzeker
voelen en zorgen maken over de toekomst. Je
moet hen hoop en perspectief bieden. Mede
door de CDA-toekomstvisie 'zij aan zij' staat
nu het omzien naar elkaar weer centraal in de
partij. Hugo de Jonge straalt dat heel duidelijk
uit als lijsttrekker. Daarmee is het CDA na die
magere jaren weer terug op de goede koers."
,,Ik ben blij dat het zo gelopen is. Met mijn op
stelling tegen samenwerking met de PVV had
ik mij bij de partijtop niet populair gemaakt.
Daar kwam bij dat toenmalig fractievoorzitter
Buma al voor de verkiezingen bezig was met
een eventuele nieuwe coalitie, een voortzetting
van de Kunduz-coalitie. Hij wilde geen last
hebben van die Koppejan en eiste van mij om
mij niet langer te verzetten tegen het onder
water zetten van de Hedwigepolder. Ik was na
tuurlijk niet van plan mijn eigen Zeeuwse ach-
terban te verloochenen om weer in de Tweede
Kamer te komen. Met een grote glimlach zei ik:
vergeet het maar!"
„Politiek kan heel verslavend zijn. Daar moet je
echt even van afkicken. Ik zal nooit een uit
spraak vergeten van Tweede Kamerlid Johan de
Leeuw, voor wie ik in de jaren 80 politiek me
dewerker was. Hij zei: 'Ad, dat Tweede Kamer
werk moet je niet te lang doen, want je wordt
er geen beter mens van'. En het klopt, politiek
is een slangenkuil. Je ziet mensen erdoor ver
anderen. Afstand nemen en jezelf opladen is
dus heel gezond."
,,De interesse zat er al vroeg in. Ik kom uit een
hecht gereformeerd middenstandsgezin en
was de oudste van zes kinderen. Thuis luister
den we 's zondags op de radio altijd naar G.B.J.
Hilterman. Ik discussieerde veel met mijn ou
ders, op school, de jeugdvereniging, maakte
werkstukken over Abraham Kuyper, het ont
staan van Israël en de Apartheid. Om maar
eens wat thema's te noemen! Ik zag mijn ou
ders hard werken, maar als idealistische jongen
wilde ik graag de wereld verbeteren. Politicolo
gie aan de VU in Amsterdam was een logische
keuze. Daar ben ik ook politiek actief gewor
den, ik heb altijd een drive gehad om vanuit
mijn christelijke levensovertuiging iets te bete
kenen voor de medemens."
,,Lange tijd dacht ik van niet. Als voorzitter van
het CDJA had ik mijn vrouw Annemiek leren
kennen - ik zeg altijd dat zij het beste is dat de
politiek mij ooit heeft gebracht. Wij hadden
ons leven in Amsterdam, ik dacht dat er mis
schien nog wel een vakantiewoninkje uit het
bedrijf van mijn ouders voor ons zou overblij
ven om regelmatig naar Zeeland te gaan."
,,Mijn vader overleed in 1992 plotseling, op 65-
jarige leeftijd aan een hartaanval. Drie jaar later
ging mijn jongste broer Chris, hij was toen 20,
rondreizen in Australië. Mijn moeder, die met
mijn middelste zus Hanneke op bezoek was,
kreeg daar opeens verlammingsverschijnselen.
Een hersentumor bleek thuis. Mijn broer liep
kort daarna een virus op en raakte in coma. Sa
men met mijn vrouw ben ik halsoverkop naar
Australië gegaan. Helaas is hij nooit uit die
coma gekomen; mijn moeder en broer zijn een
week na elkaar overleden en op dezelfde dag
begraven. Voor mijn jongste zus van 14 was dat
natuurlijk vreselijk. Ze kwam bij mijn oudste
zus en zwager in huis, maar het was voor ons
ook logisch om het ouderlijk huis in Zoute-
lande te betrekken om ondersteuning te bie
den."
,,Het was ingrijpend. Als je zulke dingen mee
maakt, ga je het leven wel relativeren. Je leert
daardoor dat een politieke carrière en geld ver
dienen niet alles is in het leven. Gezondheid,
en familierelaties zijn veel belangrijker. Ener
zijds maakt het je invoelender, je kunt je beter
verplaatsen in mensen die ook verdrietige din
gen meemaken. Aan de andere kant maakt het
dat je beter tegen een stootje kunt. Het vormt je
als mens, je wordt weerbaarder, al neemt dat
het verdriet niet weg."
,,Het primaire geluk zit bij mijn eigen gezin.
Daar doe ik de leuke dingen. De dagen dat ik in
de Randstad ben, eerst in Amsterdam en later
in Den Haag, leef ik redelijk spartaans. Ik sport
en ik werk, dat zijn de twee dingen die ik daar
doe. Als je dan weer in Zeeland bent, valt er
heel veel van je af en is het een feest om weer
thuis te zijn."
,,Corona is een gamechanger, mensen merken
dat het helemaal niet meer nodig is om elke dag
naar kantoor te gaan. Het wordt héél aantrek
kelijk om in de regio te wonen met alle voorde
len van dien en in de Randstad te werken. Ei
genlijk het leven dat ik al jaren leef: het is leuk
om af en toe in de grote stad te zijn en nog fij
ner om hier met je gezin op te groeien. Ik zei
laatst tegen Jo-Annes de Bat: misschien moet
de provincie haar plannen toch eens gaan bij
stellen en die gemeenten meer huizen laten
bouwen. Voor Zeeland gaan de kansen keren,
ik verwacht dat de bevolking weer meer gaat
groeien."
,,Het was voor het gezinsleven echt een opoffe
ring. In 2012 hadden de kinderen zoiets van: nu
zien we papa tenminste weer. Ik kon weer veel
meer voor hen betekenen. Daarom was het ook
goed om te stoppen. Je kunt nog zo'n mooie
politieke carrière hebben, maar hoe word je als
vader herinnerd? Het is leuk om als politicus in
ZATERDAG 26 SEPTEMBER
Van politiek word
je geen beter mens
JOERI WISSE
Hoe is het om terug te zijn op het politieke to
neel?
U had, na een roerig Kamerlidmaatschap, be
wust de luwte opgezocht.
Waarom moest u van uzelf zeven jaar zwij
gen?
In 2012 trok u zich terug nadat u een te lage
positie op de kieslijst kreeg toebedeeld. Hoe
kijkt u daarop terug?
Was het moeilijk om de politiek vaarwel te
zeggen?
Politiek actief zijn begint bij idealisme. Waar
kwam dat bij u vandaan?
Was u van plan ooit terug te keren naar Zou-
telande?
Het liep heel anders
Wat hebben die gebeurtenissen met u ge
daan?
U bent wel altijd in de Randstad blijven wer
ken. Hoe is het om twee levens te leiden?
Tijdens de lockdown was het opeens niet
meer nodig om te pendelen.
Heeft u die zes jaren in Den Haag veel van uw
kinderen gemist?
