TOPBOEKEN
INTERVIEW
Niet eerder was het schrijven voor Stefan Hertmans
(69) zo'n kwelling als tijdens het werken aan De opgang.
Gevóchten heeft hij met zijn boek, en met zijn hoofd
personage, SS'er Willem Verhulst. ,,Je voelt als lezer,
denk ik, dat hij ook voor mij een raadsel blijft.''
„Aangrijpende roman
over het leven op een
boerderij. Je kunt lezen
dat ze het zelf heeft
meegemaakt." (Atlas
Contact, 15)
„Japin dicht weer een
gat in de geschiedenis.''
(De Arbeiderspers, €24)
„Ferrante schrijft heel
toegankelijk over de
eerste stappen naar
volwassenheid.''
(Wereldbibliotheek, €23)
,,Amerikaanse klassieker,
geeft prachtig beeld
van Amerika tijdens de
Eerste Wereldoorlog.''
(Van Oorschot, €33,50)
Thomas Hardy
De onbeduidende Jude
„Hardy is ontzettend
goed in het beschrijven
van liefdesverhoudingen
en heeft een ongebrei
delde fantasie.''
(Athenaeum, €26)
,,De roman Vaders en
zonen in deze bundel is
de mooiste ooit die over
opvoeden is geschreven.''
(Van Oorschot, €50)
De zwarte voordeur, afgebladderd
en vaal, heeft sinds Stefan Hertmans hem
veertig jaar geleden die kleur gaf, geen lik
verf meer gezien. Van zijn voormalige
woonhuis in Gent zijn de ramen dicht
geplakt, als ware het pand verzegeld. ,,Hier
woonde ik van 1979 tot 1999'', wijst de Bel
gische schrijver. ,,Het was een somber en
kil huis, waar weinig zonlicht binnenviel.
Alsof je in een put woonde. Nochtans heb
ik er een fantastische tijd gehad.''
Dat uitgerekend zijn vroegere woning het
huis was geweest van de Vlaamse SS-offi-
cier Willem Verhulst, ontdekte Hertmans
pas toen hij Zoon van een 'foute' Vlaming las
van Adriaan Verhulst. Na de vroege dood
van zijn Joodse vrouw Elsa trouwde Wil
lem Verhulst met de Nederlandse Mientje,
die hij meenam naar het huis aan het Dron-
genhof; ze kregen een zoon, Adriaan, en
twee dochters. Verhulst groeide uit tot een
belangrijke nazi-collaborateur, die lijsten
samenstelde van Belgische landgenoten die
moesten worden opgepakt en afgevoerd.
Met Oorlog en terpentijn en De bekeerlinge
vormt zijn nieuwe boek De opgang een
drieluik van documentaire romans, waarin
Hertmans de onderzoeker is van zijn eigen
verleden en vaderlandse geschiedenis.
Rode draad in De opgang is de bezichtiging
van het pand voordat de auteur het koopt
- een 'opgang' in het Vlaams -, waarbij ze
van de kelder naar de zolder lopen. Voor de
goede verstaander een verwijzing naar
Dantes Goddelijke komedie en een knipoog
naar de film Der Untergang over Hitler.
Hertmans raakte steeds meer geïntri
geerd door 'schrijftafelgangster' Verhulst,
een man die zelf zijn handen niet vuil
maakte, maar vanachter een bureau men
sen naar de concentratiekampen stuurde.
Maar vooral werd Hertmans geraakt door
Mientje, misschien wel de eigenlijke hoofd
persoon. ,,Wat was er met deze Mientje ge
beurd, die haar man zag veranderen in een
nazi, terwijl ze zelf, tot in de jaren 60, hier in
Gent op de speelgoedafdeling van de Grand
Bazar andere moeders stond af te raden
32
MARIEKE LUCAS RIJNEVELD
DE AVOND
IS ONGEMAK
Lezen
Stein Spijkerman over de bestsellers
van boekhandel Spijkerman in Eindhoven
(en drie tips).
3 BESTSELLERS
Marieke Lucas Rijneveld
De avond is ongemak
Arthur Japin
Mrs. Degas
Elena Ferrante
Het leugenachtige leven
van volwassenen
3 AANRADERS
John Steinbeck
Ten oosten van Eden
Ivan Toergenjev
Romans
'Ik moest
spoken tot
leven wekken'
TEKST VIVIAN DE GIER/ FOTO MARC BRESTER
