De pronlcstukken
van Naturalis
Dodobotten
Olifantsvogelei
Insectenlade
22
Quagga Quagga? Quagga! Deze onbekende zebra
achtige dankt zijn naam aan zijn blaffende roep. Dit exem
plaar blies op zondagochtend 12 augustus 1883 zijn laatste
adem uit, in Artis. ,,Pas vele jaren later werd duidelijk dat
daarmee het allerlaatste exemplaar van de soort was gestor
ven'', vertelt Marijke Besselink, ontwikkelaar tentoonstellin
gen. Kenmerkend zijn de roodbruine vacht en witte strepen
die vanaf de hals langzaam uitdoven. Kroegweetje: in de
jaren 80 lukte het wetenschappers om dna te klonen uit
het weefsel van een slecht opgezette quagga. Het zou de
inspiratiebron vormen voor de schrijver van Jurassic Park.
In 1865 werd er een laag
dodobotten gevonden in
een moerasgebied op het
Afrikaanse eiland Mauritius.
In Europa werden er skelet
ten van in elkaar gepuzzeld,
zoals dit enige dodoskelet
van Nederland. In het lot
van de dodo komen volgens
Besselink veel elementen
samen. ,,De kwetsbaarheid
van eilandfauna, onze drang
de wereld te leren kennen,
en de rampzalige gevolgen
als die twee samenkomen.
De dodo stierf niet uit om
dat we het dier zo lekker
vonden - hij werd niet voor
niets de walgvogel ge
noemd - maar omdat de
ratten die meereisden op
onze schepen de eieren
oppeuzelden.''
Dit ei van de uitgestorven
olifantsvogel is negen keer
zo groot als een gemiddeld
struisvogelei. Op Madagas
kar kun je nog weleens
scherven van deze eieren
op het strand vinden, weet
Besselink uit eigen ervaring.
Een onbeschadigd ei is
uiteraard vele malen kost
baarder. ,,Je kunt je moeilijk
voorstellen dat er ooit zulke
enorme loopvogels hebben
geleefd. We hebben ook
botten van de olifantsvogel.
Die hebben ten onrechte
een tijdje bij de beenderen
van olifanten gelegen.''
De Joodse entomoloog (lees: insectenkenner) Emanuel Speijer kwam tijdens de
Tweede Wereldoorlog terecht in de kampen van Barneveld, Westerbork en There
sienstadt. Tijdens zijn gevangenschap verzamelde hij de kriebelbeestjes in deze
lade. ,,Wetenschappelijk zijn ze niet zozeer interessant'', legt Besselink uit. ,,Maar
dit object heeft een enorme emotionele waarde. Het vertelt schitterend de veer
kracht en passie van mensen die verzamelen. Zelfs onder de moeilijkste omstan
digheden hield de entomologie Speijer op de been.''
