GEZOND
Advies van arts en onderzoeker William
Doe als Freud en
richt je leven zo in
dat de dood erin past
20
René Diekstra
Een van de meest gevreesde ziekten is kanker. Arts en
onderzoeker William Cortvriendt (64) legt in zijn net
verschenen boek Kankervrijuit hoe het komt dat we het
risico daarop hebben verdubbeld in de afgelopen dertig
jaar. ,,Ik raad je af ooit nog suiker te eten.''
oe moeilijk wordt
deze herfst? Een
onvermijdelijke
vraag nu het virus
weer om zich heen
grijpt, het de komende maan
den kouder en griepgevaarlij-
ker wordt, en er rigoureuzere
maatregelen volgen. Ik vroeg
me af hoe Sigmund Freud, de
beroemdste pysycholoog aller
tijden, zich tegen zo'n bedrei
gingen teweer zou stellen.
Op zoek naar antwoord
stuitte ik op meerdere verras
singen. Zo blijken Freud en
zijn gezin zeer te hebben ge
leden onder de Spaanse griep,
die heerste van 1918 tot 1920
en wereldwijd ruim 500 mil-
'Sinds de dood
van dit kind ervaar
ik geen levenslust
meer', schrijft
Freud een vriend
joen mensen trof en tiental
len miljoenen doden eiste.
Freuds vrouw Martha over
leefde het ternauwernood en
vier van zijn zes kinderen
werden ziek. Drie herstelden,
maar zijn lieveling Sophie,
toen 27 jaar oud en moeder
van twee kinderen, overleefde
de derde golf niet. Ze stierf in
de winter van 1920.
Een halfjaar eerder schrijft
Freud aan een collega dat als
gevolg van de pandemie-
maatregelen de economische
situatie beroerd is, de scholen
en vakantieoorden gesloten
zijn en dan, met vooruit-
ziende blik: 'Wie weet hoeve-
len van ons de komende win
ter, waarvan enkel ellende te
verwachten is, zullen overle
ven?'
In de brief over Sophie's
dood aan zijn moeder, lijkt
het verlies hem niet veel te
doen. 'Ik hoop dat je dit gela
ten kunt verwerken, men
moet ook het ongeluk toela
ten. Maar als je om dit prach
tige kind dat zo gelukkig was
met man en kinderen rouwt,
is dat in orde'.
Freuds schijnbare gelaten
heid laat zich vermoedelijk
verklaren door de naweeën
van de Eerste Wereldoorlog,
die enorme verliezen en ver
woestingen aanrichtte en ein
digt op het moment dat de
eerste griepgolf zich aankon
digt. Freud en veel andere
Oostenrijkers hadden dat jaar
maar één doel: 'doorademen',
en alles op alles zetten om
weer een fatsoenlijk bestaan
op te bouwen. Of zoals hij in
een brief aan een vriend over
Sophie's dood schrijft: 'Ik
werk zoveel ik kan, dankbaar
voor de afleiding. Rouwen
komt voor mij later wel'.
Dat blijkt als ook het jongste
kind van Sophie overlijdt.
Dan breekt zelfs Freud:
'Sedert de dood van dit kind
ervaar ik geen levenslust
meer. Dat is ook het geheim
van mijn onverschilligheid
ten aanzien van mijn eigen
sterfelijkheid'. Enige levens
lust keert pas terug als hij
deze conclusie kan trekken:
'Als je het leven wilt volhou
den, richt het dan zo in dat de
dood erin past'. Een opgave
die moed vergt.
,,Het leven is niet
altijd eerlijk en dat
geldt ook voor wel of
niet kanker krijgen. Je kunt het
risico daarop wel zo klein moge
lijk maken door je leefstijl gun
stig te veranderen. En wat even
belangrijk is: als je kanker hebt,
kun je de kans op een succes
volle behandeling met dezelfde
aanpassingen groter maken.''
,,Als je de verschillende advie
zen uit mijn boek opvolgt als je
kanker hebt, dan verbetert niet
alleen je kwaliteit van leven,
maar ook de kans dat je overlijdt
neemt af. Dan heb ik het over
een ketogeen dieet volgen, af en
toe vasten of een afgeleide daar
van, het zogenaamde Fasting
Mimicking Diet, je stressniveau
verlagen, langer slapen, vita
mine D slikken en een half uur
per dag matig intensief bewe
gen.''
'Ik heb het over een
ketogeen dieet,
af en toe vasten
of de afgeleide
ervan, het Fasting
Mimicking Diet'
,,Voor zover we kunnen over
zien, is het effect van aanpassin
gen in je leefstijl relevant en in
sommige gevallen zelfs heel
groot. Zo weten we dat chemo
therapie en bestraling beter
werken als deze behandelingen
worden gecombineerd met het
ketogeen dieet en kortdurend
vasten. Stressvermindering en
meer slapen hebben ook een
anti-kankerwerking, net als vol
doende hoge bloedspiegels van
vitamine D. Die kunnen het ri
sico op borstkanker met meer
dan een factor 3 verlagen.
Wat ik tegen zoveel mogelijk
mensen met kanker zeg, is dat je
behandeling pas compleet is
met een leefstijladvies dat op jou
is toegesneden. Mijn boek heeft
dus consequenties: eigenlijk
mag niemand de spreekkamer
van de oncoloog meer uit zon
der dat persoonsgerichte advies
of een verwijzing naar deskun
digen op dat terrein. Vandaar
ook dat de uitgever vijfhonderd
kankerspecialisten in Nederland
en België het boek heeft opge
stuurd. Het is gebleken dat men
sen al met hun oncoloog in ge
sprek willen over deze adviezen.
In elk geval kunnen ze deze be
wezen leefstijlmaatregelen voor
het grootste deel zelf toepassen.''
,,Het aantal nieuwe gevallen van
kanker is in de laatste dertig jaar
verdubbeld, ondanks dat minder
mensen roken en het aantal ge
vallen van longkanker daalde.
Iemand die in 1930 was geboren,
had een risico van ongeveer 37
procent om in zijn leven kanker
te krijgen. Voor iemand die in
1960 is geboren, is dat opgelopen
tot boven de 50 procent. Dit be
tekent voor een gezin van vier
personen dat de kans dat een
van hen ooit kanker krijgt 93,75
procent bedraagt.
Een veelgehoorde verklaring
voor deze stijging is dat we ou
der worden en op latere leeftijd
meer chronische ziekten krij
gen. Waar, maar dit verklaart
niet alles. Ook in bepaalde leef
tijdsgroepen zoals die van zes
tigplussers is in drie decennia
tijd het risico toegenomen met
35 procent. Dit zijn uiterst alar
merende cijfers die alleen ver
klaart kunnen worden door
recente veranderingen in onze
omgeving en leefstijl.''
„Chronische ontstekingen blij
ven vaak lang verborgen. Het
eerste teken is meestal niet pijn,
wat je misschien zou verwach
ten, maar een ongewenste toe
name van je lichaamsgewicht.
De meest voorkomende boos
doeners daarvoor zijn suiker
consumptie en industrieel
bewerkte voeding, te weinig
lichaamsbeweging en te veel
chronische stress. Dat zijn de
nieuwe inzichten over kanker.
De klassieke benadering, dat de
genen van een celkern zijn be
schadigd, verklaart niet alles.''
Als u naar suiker verwijst,
schrijft u: 'Je kind een glas of
blikje fris per dag geven is net
zo kankerverwekkend als je
kind een sigaret laten opste
ken'. Dat klinkt heftig.
,,We weten al langer dat als je
dieren voedt met suiker en in
dustrieel bewerkte voeding, ze
snel meer kanker krijgen. Intus
sen weten we uit onderzoek bij
mensen ook dat hoe hoger ons
bloedsuiker is, des te vaker we
kanker krijgen. Als we dat een
maal hebben, groeien de kanker
cellen ook nog eens agressiever
dankzij die verhoogde concen
tratie van glucose en insuline in
ons bloed. En de prognose wordt
daarmee slechter. Het blijkt dat
de bloedspiegel vooral sterk
wordt verhoogd door het drin
ken van frisdranken.''
dinsdag 22 september 2020
GO
René Diekstra bereidt
zich voor op een najaar
met corona. Hij gaat te
rade bij de beroemdste
psycholoog aller tijden,
Sigmund Freud.
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
Vraag bij kanker
altijd om een
leefstijladvies
CATHERINE VAN DER LINDEN
Kankervrij blijven, hoe
doe je dat?
En die aanpassingen zijn?
-WILLIAM CORTVRIENDT
Je kunt dus meer doen dan je
misschien denkt?
Wat maakt u zo zeker van uw
zaak?
Kanker begint met chronische
ontstekingen in je lichaam.
Hoe weet je of je die hebt?
Al uw adviezen hebben te
maken met wat er volgens u
echt gebeurt in een cel die