7
Invloedrijke imam en kroonprins tonen intentie tot toenadering Joodse staat
Na de Verenigde
Arabische Emiraten
normaliseert nu ook
Bahrein na ruim 70
jaar zijn betrekkingen
met Israël. Plaveit deze
stap de weg voor de
'verzoening van de
eeuw': Saoedi-Arabië
met de Joodse staat?
Als een
gezonde
dialoog wordt
genegeerd,
voert haat de
boventoon
Normale betrekkingen tussen Israël
en Saoedi-Arabië? Tot afgelopen zo
mer zou iedereen die hun relatie
volgt in lachen zijn uitgebarsten. Een
verzoening tussen de Joodse staat en
het conservatieve bolwerk van de is
lamitische wereld werd voor onmo
gelijk gehouden. Maar zo onhaalbaar
is het niet meer. De eerste twee Ara
bische staten zijn Saoedi-Arabië al
voorgegaan. Eerst de Verenigde Ara
bische Emiraten (VAE) en, vorige
week vrijdag, Bahrein. Zij worden
daarbij gedreven door economisch
voordeel, de rivaliteit met aartsvijand
Iran en immense druk van de rege-
ring-Trump.
Vooral de stap van Bahrein brengt
speculaties over Saoedi-Arabië op
gang. Het koninkrijkje met 1,2 mil
joen inwoners, is een vazal van Sa-
oedi-Arabië, zonder de steun van
Riyad kan het niet bestaan. Ook let
terlijk, het eiland is met een 25 kilo
meter lange verbinding verankerd
aan het Saoedische vasteland.
Bovendien koppelt de Saoedische
machthebber, Mohammad bin Sal
man, voor het eerst, afgelopen
maand, eisen aan een mogelijke er
kenning van de Joodse staat. Dat doe
je alleen als je de intentie hebt om
toenadering te zoeken.
Preek
En dan is er nog de opmerkelijke
preek van de imam van de Grote
Moskee van Mekka, het hart van de
islam. Abdulrahman al-Sudais zette
de deur open voor toenadering door
een lans te breken voor een dialoog,
een betere relatie met niet-moslims,
waarbij hij Joden expliciet noemde.
Genoeg ingrediënten voor speculatie
over de verwerkelijking van de 'on
mogelijk verzoening', tussen Saoedi-
Arabië en Israël.
De preek van de imam in Mekka
zorgt niet alleen voor discussie in het
buitenland. Ook in Saoedi-Arabië
zelf woedt een debat, vooral op soci
ale media omdat velen zijn oproep
zien als het begin van een normalisa
tie met Israël nu de VAE en Bahrein
die stap al hebben gezet. Abdulrah-
man al-Sudais haalde verscheidene
keren verhalen van de profeet Mo-
hammed aan waarin hij wees op het
belang van goede relaties met niet-
moslims. ,,Als een gezonde dialoog
tussen mensen wordt genegeerd zul
len delen van de wereldbevolking
met elkaar in botsing komen en zal
de taal van geweld, uitsluiting en
haat de boventoon krijgen'', aldus de
zeer invloedrijke imam. Hij waar
schuwde voor 'facties en groepen die
zijn misleid' en andere gedachten
hebben. ,,Het is belangrijk leiders en
autoriteiten te gehoorzamen'', aldus
de geestelijke.
Zijn opmerkingen vielen niet
overal in goede aarde. Critici maak
ten Abdulrahman al-Sudais op soci
ale media het verwijt dat hij 'mis-
bruik maakte van het platform van
de meest heilige moskee van de is
lam. Zij maken zich vooral zorgen
over de gevolgen van de verzoening
van Israël met de VAE en Bahrein
voor de Al-Aqsa-moskee in Jeruza
lem, de op twee na heiligste plek van
de islam. De toenadering zou in hun
ogen kunnen leiden tot een wijziging
van de status-quo over de moskee.
Volgens een akkoord tussen Israël en
Jordanië hebben Joden wel toegang
tot Al-Aqsa maar mogen ze er niet
bidden. Conservatieve moslims vre
zen dat normalisering van de betrek
kingen met Arabische landen ertoe
zal leiden dat de islam zijn greep ver
liest op de moskee.
Behoedzaam
Maar ook critici in Saoedi-Arabië zul
len zich moeten neerleggen bij de
besluiten van kroonprins Moham
mad bin Salman, de sterke man in
het land. Hij gaat tot nu toe uiterst
behoedzaam te werk in het gevoelige
dossier. Het blad Middle East Eye ont
hulde onlangs dat de kroonprins een
bezoek aan Washington voor een
ontmoeting met de Israëlische pre
mier Benjamin Netanyahu onlangs
op het allerlaatste nippertje had afge
zegd omdat hij vreesde dat het
nieuws erover zou uitlekken en zijn
bezoek aan de Amerikaanse hoofd
stad daarom zou uitdraaien op 'een
nachtmerrie'. Volgens bronnen zou
Trumps adviseur en schoonzoon Ja-
red Kushner hebben aangedrongen
op de ontmoeting om Bin Salman
weer op het schild te hijsen als 'jonge
Arabische vredestichter'. Hij zou zich
daarbij met zijn volle gewicht achter
het akkoord van de VAE met Israël
scharen.
Kort daarna werd duidelijk dat ko
ning Salman nog wel degelijk invloed
heeft op de kroonprins. De vorst en
andere vooraanstaande leden van de
koninklijke familie Saud eisen dat er
pas een verzoening kan komen met
de Joodse staat als Israël met de Pa
lestijnse leiders een akkoord sluit
over een Palestijnse staat. Met Jeruza
lem als hoofdstad. In dat geval heeft
zeker president Donald Trump haast.
Dan moet hij razendsnel een ander
helemaal voor onmogelijk gehouden
akkoord tot stand brengen, dat tussen
Israël en de Palestijnen. De Ameri
kaanse president wil dolgraag vóór
Election Day, de presidentsverkiezin
gen begin november, Saoedi-Arabië
zover krijgen om de betrekkingen
met Israël te normaliseren. Uiteraard
met een ceremonie op het Witte
Huis. Maar tot nu toe gaat Moham
med bin Salman niet verder dan het
sturen van gezanten met de bood
schap dat er eerst een volwaardige
deal met de Palestijnen moet komen.
In dat geval kan het nog wel eens
lang duren, zeker als Trump wordt
herkozen. Het door zijn schoonzoon
uitgewerkte vredesvoorstel voor het
Israëlisch-Palestijnse conflict houdt
alleen rekening met de Israëlische,
niet met de Palestijnse belangen. Het
is ontwikkeld over de hoofden van de
Palestijnse leiders heen.
vrijdag 18 september 2020
GO
Saoedi-Arabië zet deur naar
Israël op een historische kier
Hans van Zon
Rotterdam/Mekka
Premier Netanyahu (Israël), president Trump (VS) en de
ministers van Bahrein en VAE na ondertekening van een ak
koord. FOTO'S GETTY
Netanyahu en Trump zijn trots op wat ze hebben bereikt,
maar er is nóg een uitdaging: een deal met de Palestijnen.
-Abdrahman al-
Sudais, imam Grote
Moskee in Mekka
