OZCAN AKYOL
EU-landen vangen
kinderen uit Moria op
II
6
HALFJAAR LOCKDOWN JAAP VAN DISSEL A
Een tijd lang was hij de onbetwiste bestrijder van het
coronavirus, maar de verdeeldheid over de aanpak neemt toe.
En dat voelt ook RIVM-directeur Jaap van Dissel.
Afstand houden,
thuisblijven
bij klachten,
dat lukt mensen
blijkbaar niet
Column
Een uitgekiend een-tweetje
tussen het Openbaar Minis
terie en de vermaarde B-
rapper Akwasi zorgde gistermid
dag voor een merkwaardig bericht:
er zijn door laatstgenoemde straf
bare teksten gebezigd, maar omdat
hij spijt betuigt, levert deze uitglij
der geen vervolging op.
Dit nieuws werkte als een rode
lap op een stier: hordes boze bur
gers lieten met een hoop kracht
termen weten dat er niets van
onze democratie klopte, aange
moedigd door PVV-leider Geert
Wilders, die de rechtstaat zelfs
'failliet' verklaarde en de regering
'corrupt' noemde.
persoon wéér het mikpunt werd
van een ziedende meute, die ter
loops een hele beweging die tegen
discriminatie en achterstelling
vecht andermaal probeerde te dis
kwalificeren. En dat is doodzonde.
Ik heb de afgelopen vijfjaar, met
het verhevigen van de debatten,
ontzettend veel mensen zien ko
men en gaan in het aanhangig ma
ken van maatschappelijke mis
standen ten aanzien van migran-
ten(kinderen) en mensen van
kleur.
Activisme kent vele gedaanten:
sommige groe
pen kiezen
voor de soft
approach en
betonen be
grip voor de
bezwaren van
degenen
die
ze willen overtuigen. Anderen
gaan voor de mindere subtiele
aanpak en maken alles en iedereen
uit voor racist. Of het nu leuk
wordt gevonden of niet, die laatste
methode gaat in Nederland nooit
werken.
gevoeligheden van het debat niet
begrijpt en in ieder geval strate
gisch tekortschiet om daadwerke
lijk iets te betekenen voor de anti-
racismebeweging. Als hij goede
mensen om zich heen had verza
meld, zouden zij nu tegen hem
zeggen dat hij een stapje terug
moet doen, omdat hij de zaak fei
telijk meer schade berokkent dan
dat hij daadwerkelijk deze samen
leving een mooiere plek maakt.
De polarisatie die nu ontstaat, is
absoluut niet zijn schuld - twee
strijd was er altijd - maar hij heeft
die groepen niet dichter bij elkaar
gebracht. Het tegenovergestelde is
eerder het geval.
Terwijl iedereen elkaar weer
voor rotte vis loopt uit te maken,
denk ik vooral dat de actievoerders
betere boegbeelden verdienen.
Om dat te bewerkstelligen is er
een sterk zelfreinigend vermogen
nodig. Dat blijkt vooralsnog te
ontbreken. Om die reden kan een
brokkenpiloot als Akwasi het de
bat kapen en het zorgvuldig opge
bouwde werk van anderen teniet
doen.
Het is te hopen dat binnenkort
iemand anders opstaat en ervoor
zorgt dat gesprekken weer con
structief gevoerd worden, zonder
de belofte dat een Zwarte Piet in
november in zijn gezicht wordt
getrapt. Dat was namelijk van een
bedenkelijk niveau.
De actievoerders
verdienen betere
boegbeelden
BRUSSEL Zeker tien Europese
landen hebben samen afgespro
ken om vierhonderd migranten
kinderen van het eiland Lesbos
op te vangen. De Europese
Commissie belooft actie.
Frankrijk en Duitsland, de twee
belangrijkste landen in de EU, gaan
elk tussen de 100 en 150 alleen
staande kinderen uit het dinsdag
nacht uitgebrande Griekse vluchte
lingenkamp Moria opnemen. Dat
maakte de Duitse minister van Bin
nenlandse Zaken Horst Seehofer
gisteren bekend.
Hij zei verder dat nog zeker acht
andere EU-lidstaten dergelijke hulp
hebben toegezegd. Van Nederland
is al bekend dat het vijftig kinderen
gaat opvangen. Het zou verder gaan
om Finland, Zwitserland, Portugal,
Slovenië, Kroatië, België en Luxem
burg. Vierhonderd kinderen zijn al
vanaf Lesbos naar het Griekse vas
teland gebracht. Daar wordt beke
ken naar welk land ze reizen.
Vicepresident van de Europese
Commissie Margaritas Schinas, op
bezoek op Lesbos, zei dat het vluch
telingenkamp 'Europa eraan blijft
herinneren dat we moeten veran
deren'. Hij kondigde aan dat het
nieuwe EU-Migratiepact, dat eind
september gepresenteerd wordt,
een eind zal maken 'aan deze onac
ceptabele situatie'.
Verder zei hij dat het niet langer
zo kan zijn dat sommige lidstaten
namens alle andere een veel te
grote last moeten dragen.
Jaap van Dissel
(1957) mag zijn
witte jas weer
eens aan. Een dag
per week, als
hoofd van de poli
kliniek voor af-
weerstoornissen van het LUMC.
Collega's daar moesten de RIVM-
directeur maandenlang missen -
te druk - maar nu is hij er weer en
ziet hij patiënten die er al jaren
komen, vaak mensen die kampen
met zeldzame problemen, die
ernstig ziek worden van een voor
anderen vaak onschuldig virusje
of bacterie: ,,Je zoekt dan naar een
puzzelstukje, iets dat verklaart
waarom zij zo geraakt worden
door een infectie die anderen
moeiteloos de baas worden. Welk
genetisch afweerdefect speelt er?"
zegt de directeur van het Cen
trum Infectieziektebestrijding op
zijn kantoor in het RIVM-ge-
bouw, de man die zich ontpopte
tot nationale crisis-dokter.
Het raam van de werkkamer
staat wagenwijd open, op de deur
hangen coronawaarschuwingen,
in de hoek staat een museumzuil
met verzamelde parafernalia die
herinneren aan historische figu
ren als 'typhoid Mary' (tyfus
Mary) en epidemieën in de VS en
Nederland. Voor het eerst maakt
de hoogleraar zo'n ingrijpende
uitbraak zelf mee, vanaf de eerste
rang. ,,Ik kan niet ontkennen dat
het vakmatig heel interessant is:
zo'n infectiecrisis meemaken, le
ren over hoe het virus zich ge
draagt in een lichaam, in een
maatschappij, zien hoeveel ver
schil ons gedrag maakt bij de be
strijding. Maar tegelijkertijd is er
ook veel leed door het virus."
,,Dat is semantiek. In de zieken
huizen is het tamelijk stabiel, daar
zie je geen golf, maar de besmet-
tingen nemen wel weer snel toe,
dus daar zie je dan wel een golfbe
weging omhoog. Maar waar het
om gaat: we willen de versprei
ding zo laag mogelijk houden,
dan moet je wel zorgen dat het
niet uit de hand loopt. Dat kan als
we de basisregels in acht nemen.
Afstand houden, thuisblijven bij
klachten. Maar dat lukt mensen
blijkbaar niet. In ons gedrags
onderzoek zien we dat negen op
de tien mensen met klachten nog
naar buiten gaat, een grote groep
ziet ook nog familie en vrienden.
Dat is riskant. Er zijn nu clusters
rond studenten, en daar moet je
echt op terug stampen: dit kan
even niet. Algemene maatregelen
kunnen zijn: studentensociëtei
ten en horeca 's avonds laat dicht,
beperking van het aantal sociale
contacten: zulke maatregelen
hebben dan effect. Maar dat is aan
de steden en de regio's om te be
sluiten."
,,Je wil zulke ingrepen landelijk
juist voorkomen. We staan er ook
beter voor dan dit voorjaar. We
kunnen voor 90 procent van de
mensen bron- en contactonder-
zoek doen, zien in ziekenhuizen
een stabiel beeld met een beperkt
aantal opnames. We testen meer.
We hebben beter zich op het
virus. In het voorjaar ontbrak dat,
toen hadden we geen grip op die
grote groep twintigers en derti
gers die we nu wel op de radar
hebben. Maar tegelijkertijd geldt
ook dat dit virus de perfecte op
lichter van de maatschappij is: het
zoekt zijn weg en dat lukt uitste
kend. Je had in het begin van de
uitbraak de beroemde grafiek in
een wetenschappelijk artikel over
'de hamer en de dans': dat je de
eerste golf liefst neerslaat met een
hamer, dat was dit voorjaar, en
dat je vervolgens gaat zien dat
de curve doorgolft, dan weer wat
hoger, dan weer lager na extra
maatregelen. In die fase zitten we
nu."
,,Daar gaan de regio's over: de
GGD's kunnen duiden waar de
lokale toename vooral zit, de Vei
ligheidsregio's kunnen gerichte
maatregelen nemen. Liever kom
je er met basisregels. Maar als veel
mensen die niet meer volgen,
moet je teruggrijpen op forsere
maatregelen, maar die raken dan
een boel mensen die er niet ver
antwoordelijk voor zijn. Ik zie bij
voorbeeld ook dat het weer erg
druk is op de weg. Is thuiswerken
niet meer zo makkelijk vol te
houden? Dan moeten we het met
communicatie en maatregelen
ook mogelijk maken dat mensen
erin slagen zich aan de adviezen
te houden. Thuiswerken wordt
ook eenvoudiger als je bijvoor
beeld dat snelle internet hebt, en
5G. Dat kan ook helpen."
Dan breekt de woordvoerder gek
scherend in: ,,Dat is niet zo'n fijne
om te noemen Jaap, 5G." Online
gaan de wildste complottheo
rieën rond over een mogelijk ver
band tussen de uitrol van het su
persnelle internet via 5G en het
coronavirus. Van Dissel verbaasd:
,,Echt? Nou ja, ik ben niet zo van
de complottheorieën."
,,Ja, er is een kanteling gekomen.
zaterdag 12 september 2020
'We vragen
veel offers
van mensen'
y @OzcanAkyol
Akwasi
Wat mij vooral opviel, was dat één
-V
■f
ros?
Akwasi heeft bewezen dat hij de
Niels Klaassen
Bilthoven
Het is deze week een half jaar
nadat Nederland 'intelligent' op
slot ging. Het aantal besmettin
gen stijgt weer snel. Zitten we
in de tweede golf?
Zijn de cijfers nu zo zorgwek
kend dat een lockdown te ver
wachten valt?
Wat is dan het moment om in te
grijpen? Testcapaciteit is over
vraagd. Jullie 'signaalwaarden'
op het dashboard zijn in steden
al overschreden.
Nieuwe maatregelen nemen zal
niet makkelijk zijn. Het vertrou
wen in het virusbeleid daalt, ook
groeit de polarisatie. Een groep
eist meer vrijheid, anderen wil
len juist een hardere aanpak.
