2020
EUWS 11
VERENIGDE STATEN PRESIDENTSVERKIEZINGEN
Het is nog 53
dagentotde
Amerikaanse
verkiezingen.
Meestal weten we
een dag later wie er
heeft gewonnen.
Dit jaar kan dat wel
eens anders zijn.
Onderzoekers
zeggen: ,,Het wordt
een politieke en
juridische chaos.''
e willen geen paniek
zaaien, benadrukken
de onderzoekers voor
de zekerheid. Ze wil
len alleen maar zorgen
dat iedereen goed is voorbereid
voor wat er kan gebeuren als de
presidentsverkiezingen achter de
rug zijn. Maar van de uitkomsten
van het Transition Integrity Pro
ject (TIP) zullen heel veel mensen
op zijn minst een beetje zenuw
achtig worden.
Het TIP werd eind vorig jaar op
gericht uit bezorgdheid over een
goede afloop van de Amerikaanse
stembusstrijd. De groep bestaat
uit meer dan honderd hoge over
heidsfunctionarissen (uit deze en
eerdere regeerperiodes), campag
neleiders, wetenschappers, jour
nalisten en opiniepeilers. En het
zijn niet alleen Democraten, zoals
je misschien zou verwachten,
maar ook Republikeinen.
De reden waarom ze bij elkaar
zijn gekomen, zijn uitlatingen van
Donald Trump die hij maar blijft
herhalen. Hij zei het vier jaar gele
den al, in een debat met Hillary
Clinton, zijn tegenstander van
toen: „Natuurlijk ga ik de uitslag
respecteren. Tenminste, als ik de
verkiezingen win."
Dat de president deze houding
niet heeft laten varen, bleek onder
meer in juli, toen hij tijdens een
interview niet wilde zeggen of hij
de komende uitslag ook wilde res
pecteren. Vorige maand was hij
stelliger: ,,De enige manier waarop
ze deze verkiezingen van ons kun
nen afnemen, is door te fraude
ren."
Het TIP had toen net een reeks
war games afgerond (realistische
nabootsingen van iets wat zou
kunnen gebeuren), waarvan de re
sultaten door de recente uitspra-
Nog 53 dagen
50%
I
ken van Trump alleen maar werd
bevestigd. Deelnemers, onder wie
dus zowel Democraten als Repu
blikeinen, moesten aan de slag
met vier verschillende scenario's.
Wat zou er kunnen gebeuren na
1, een grote zege van Joe Biden; 2,
een kleine zege van Joe Biden; 3,
een kleine zege van Donald
Trump en 4, een onzekere uit
komst vanwege partijen die naar
de rechter stappen omdat ze het
niet eens zijn met de uitslag.
Alarmerend
De uitkomst? „Alarmerend", aldus
de onderzoekers. ,,Voor alle vier de
scenario's. Wij verwachten dat de
verkiezingen van november zeer
waarschijnlijk zullen worden ge
kenmerkt door juridische en poli
tieke chaos zoals de VS die nog
heeft gezien. We verwachten ook
dat president Trump voor hem ne
gatieve resultaten met zowel le
gale als niet-legale middelen zal
aanvechten, in een poging om aan
de macht te blijven.''
Het TIP waarschuwt verder on
der meer dat er geen waarde meer
moet worden gehecht aan de tra
ditionele verkiezingsavond. De
uitslagen die dan worden gepre
senteerd, zijn niet meer accuraat
en kunnen daardoor zelfs gevaar
lijk zijn. Dit komt met name door
de vele stemmen die gaan worden
uitgebracht per post.
De onderzoekers voorspellen
een periode van onzekerheid die
gaat duren vanaf half september,
als de eerste mensen per post kun
nen stemmen, tot half januari.
,,Deze periode van onzekerheid
kan door kandidaten worden ge
bruikt worden om twijfel te zaaien
over het hele proces en een onge
kende aanval uit te voeren op de
uiteindelijke uitslag. Wij ver
wachten rechtszaken, oorlogvoe
ring in de media, pogingen om het
tellen van stemmen te stoppen en
protesten van mensen uit beide
kampen.''
De onderzoekers trekken de ver
gelijking met de onverkwikkelijke
toestanden uit 2000. Toen be
twistten de Republikein George
Bush en de Democraat Al Gore el
kaar de zege voor de rechter. Gore
had Bush al gefeliciteerd met de
overwinning, maar trok dat later
terug vanwege het kleine verschil
in de zuidelijke staat Florida en
eiste een hertelling. Het Hoogge
rechtshof besliste uiteindelijk, een
maand na de verkiezingen, in het
voordeel van Bush.
Wantrouwen
De omstandigheden van toen zijn
totaal anders dan die van nu. Bush
en Gore eindigden dan wel voor de
rechter, ze bleven voor, tijdens en
na de hele toestand uiterst correct
tegen elkaar. De maatschappij was
sowieso in goede doen. Het ging
economisch geweldig en de aan
vallen op de Twin Towers moesten
nog gebeuren.
Nu schelden de kandidaten el
kaar voortdurend uit, gaan de
monstranten uit beide kampen el
kaar op straat te lijf, doen er de
wildste complottheorieën de
ronde, steken de eerste berichten
over bemoeienis van Rusland en
China de kop op en ligt de econo
mie aan diggelen door de corona-
pandemie, die ook nog eens bijna
200.000 Amerikanen het leven
heeft gekost.
Het land is tot op het bot ver
deeld. Vorige maand, toen het TIP
de resultaten van zijn onderzoek
nog op een rijtje aan het zetten
was, vielen er drie doden tijdens
ongeregeldheden. In Portland
schoot een linkse activist een aan
hanger van Trump dood, terwijl in
Kenosha een rechtse activist twee
linkse demonstranten ombracht.
De toon in de politieke arena
wordt steeds agressiever. Vorige
week deed ook de linkse Demo
craat Bernie Sanders, zeer populair
bij jonge, activistische Amerika
nen, een duit in het zakje. ,,Ame-
rika moet er rekening mee houden
dat Trump weigert te vertrekken'',
meldde de voormalige concurrent
van Joe Biden in een interview en
later ook in mails aan zijn aanhan
gers. ,,Dit is geen wilde speculatie,
hij zegt het zelf. En hij zegt het op
een moment dat hij in bijna elke
peiling op achterstand staat. We
moeten er alles aan doen om er
voor te zorgen dat Joe Biden met
de grootst mogelijke marge wint.''
Het tijdschrift The Economist
kwam deze week met een staatje
waaruit blijkt dat de Amerikanen
een 'ongezond wantrouwen' heb
ben over de uitkomst van de ver
kiezingen. Een derde van de kie
zers, verdeeld over beide kampen,
heeft 'helemaal geen' of 'slechts
een beetje' vertrouwen in een eer
lijk verloop.
vrijdag 11 september 2020
GO
'VS moet rekening houden met
grote chaos na de verkiezingen'
Mark van Assen
Brussel/Washington
Donald Trump spreekt zijn
aanhangers toe in North Caro
lina. Joe Biden (foto onder)
spreekt met vertegenworodi-
gers van de Bond voor Staalwer-
kers. foto's getty images
Biden heeft een meerderheid
van de stemmen, volgens een
gemiddelde van recente
peilingen.
60-
8 sep
Biden
40
Trump
42%
in indivuele peiling
30 n
jan
110920 BRON: BBC
sep 3 nov
Verkiezingen
