De prijs van
thuiswerken
ECONOMIE 13
Brussel wil niet afhankelijk zijn van China
AAN HET WERK
1^
£M
W d
Goede stoel,
helder
scherm en
warme
dranken zijn
ook thuis
nodig
foor niets gaat de zon op.' Dat is wat ze aan de
burelen van vakbond FNV vast hebben ge
dacht, toen ze vorige week in een persbe
richt aankondigden te gaan strijden voor een thuis
werkregeling. Voor de inmiddels 4,5 miljoen al dan
niet onvrijwillige thuiswerkers moet beter gezorgd
worden, zo meent de vakbond. Dat houdt onder meer
in: duidelijke afspraken over wie de kosten van het
thuiswerken voor zijn rekening neemt.
wie gaat dat betalen? Terecht, want de kosten van al
dat thuiswerken kunnen flink oplopen. Zo becijferde
het Nibud onlangs dat werken op de zolderkamer in
plaats van op kantoor al snel zo'n 2 euro per dag kost.
De kosten gaan zitten in genuttigde kopjes koffie en
thee, papier, printertoner; en ja, ook in het gebruik
van wc-papier. Ook elektra-,
water- en gasverbruik zijn ho
ger bij thuiswerken. Per maand
kom je dan bij fulltime werken
vanuit huis op ruim 40 euro
aan extra kosten. Kosten die
normaal door je werkgever
worden betaald.
Achter deze wat oppervlak
kige kostenoverwegingen gaat
een bredere vraag schuil: hoe
houden we het thuiswerken
duurzaam, nu het een zaak van
de lange adem blijkt? Toen het
in eerste instantie leek dat het
thuiswerken een tijdelijke
maatregel was, kon je er nog wel mee wegkomen om
aan de eetkamertafel over je laptop gebogen te zitten.
We zijn nu echter zo'n halfjaar verder en het einde is
nog niet in zicht. Wordt het een zaak van maanden of
nóg langer, dan heb je een comfortabele werkplek no
dig. Anders betaalt je rug daar de prijs voor.
Voor effectief werken vanuit huis heb je net zo'n
gezonde werkomgeving nodig als op kantoor. De
minimumvoorwaarden daarvoor zijn voldoende bu
reauruimte, een comfortabele stoel, een voldoende
helder scherm op ooghoogte (zodat je niet voorover
hoeft te buigen), voldoende licht (ook straks in de
donkere maanden) en het liefst een koptelefoon
die omgevingsgeluiden wegfiltert; en - ik kan dit
niet genoeg benadrukken - toegang tot al dan niet
cafeïnehoudende warme dranken. Samen met vol
doende beweging, pauze en daglicht vormt dit de ba
sisuitrusting die je nodig hebt om het thuiswerken
lang vol te kunnen houden. Mocht het aan een van
deze dingen ontbreken in je thuiskantoor, dan is dit
het uitgelezen moment om daarin te investeren.
Het ziet ernaar uit dat een groot deel van Neder
land al thuiswerkend zal gaan overwinteren. Hoe
langer dit gaat duren, hoe groter de noodzaak om dit
zo veilig, gezond en comfortabel mogelijk te doen;
nog los van de vraag wie dat gaat betalen.
Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef
hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met mil-
lennials (2019) en Werk kan ook uit (2020).
Langer laag
salaris
Olieprijs
keldert
Cerium, samarium of europium,
de meeste mensen zullen er nog
nooit van gehoord hebben. Toch
hebben de meeste mensen wel
eens een van deze metalen in hun
broekzak. Het zijn een paar van de
zeldzame aardmetalen die onmis
baar zijn in producten als smart-
phones, zonnecellen, windturbi
nes en elektrische auto's. Ook de
defensie-industrie is afhankelijk
van deze metalen, onder meer
voor precisiewapens en nachtkij
kers.
Voor de energietransitie en de
digitalisering zijn de zeldzame
aardmetalen essentieel. Dat bete
kent dat de vraag ernaar flink zal
toenemen. Dat geldt ook voor de
vraag naar minder zeldzame me
talen, zoals lithium, een onmis
bare grondstof voor de accu's in
elektrische auto's. Volgens Euro
commissaris Maros Sefcovic heeft
de EU in 2050 zestig keer zoveel li
thium nodig als nu.
De grootste leveranciers van
zeldzame aardmetalen zijn China
- dat 65 procent van de totale we
reldproductie voor zijn rekening
neemt -, Rusland en Australië.
Ook uit Turkije importeert de EU
veel. Vooral de dominantie van
China is zorgelijk, vindt de Euro
pese Commissie.
In 2010 schortte China al eens
de export van zeldzame aardme
talen op vanwege een conflict
met Japan. Dat was toen reden
voor meerdere landen, waaronder
de VS, zelf mijnen te beginnen
voor het delven van aardmetalen.
Maar op het moment dat die mij
nen gingen produceren, over
spoelden de Chinezen de markt
met zeldzame aardmetalen. Daar
door zakte de prijs in en werden
de mijnen zwaar verliesgevend.
De mijnen gingen weer dicht en
Europa dacht altijd
dat het de zeldzame
aardmetalen
op de vrije markt
kon kopen
China behield zijn machtige po
sitie als leverancier.
Nu China zich steeds assertie-
ver opstelt en de handelsspannin
gen wereldwijd toenemen, wordt
de afhankelijkheid van China
steeds ongemakkelijker. Daarom
wil de EU meer zelfvoorzienend
worden wat betreft deze metalen.
Dat wil Europa op verschillende
manieren bereiken. Ten eerste wil
het zelf meer metalen gaan del
ven. Dat kan bijvoorbeeld in ge
bieden waar nu nog kolenmijnen
actief zijn.
Daarnaast wil de EU meer in
zetten op recycling. In januari
verscheen een studie waaruit
bleek dat hergebruik kan voor
zien in de helft van de vraag van
de EU. Daarnaast wil de EU meta
len van meer verschillende leve
ranciers betrekken, zodat het niet
langer afhankelijk is van één par
tij.
Casper Burgering, sectorbanker
bij ABN Amro en expert op het ge
bied van zeldzame aardmetalen,
ziet de logica wel. ,,Europa dacht
altijd dat het de zeldzame aardme
talen gewoon op de vrije markt
kon kopen.'' Door alle handels
spanningen ziet de EU nu dat de
levering van dergelijke metalen in
handen van sommige landen een
wapen is. Inzetten op meer zelf
voorziening is daarom een ver
standige zet.
Die omslag is niet eenvoudig
waarschuwt Burgering. ,,Een mijn
ontwikkelen en exploiteren is
duur en tijdrovend.'' Ook recy
cling valt niet mee. ,,Er zitten bij
voorbeeld maar heel kleine hoe
veelheden zeldzame aardmetalen
in telefoons. Die eruit halen is niet
gemakkelijk." Bovendien is er nog
helemaal geen systeem in Europa
om apparaten te verzamelen en te
recyclen.
De sectorbanker wijst erop dat
de strijd de komende jaren om
meer grondstoffen zal gaan dan
alleen zeldzame aardmetalen.
,,Denk bijvoorbeeld ook aan koper
en zink. In een conventionele auto
met verbrandingsmotor zit ge
middeld 60 kilo koper. In een
elektrische auto, met veel meer
bedrading, zit 120 kilo koper. Ook
voor dat metaal moet je dus zor
gen dat je leveringszekerheid
hebt.''
maandag 7 september 2020
GO
Psycholoog Thijs
Launspach bindt
de strijd aan met
beroepsziekte
nr. 1: burn-out.
Elke maandag
geeft hij hier
zijn kijk op stress
op het werk.
Vandaag: de
perikelen rond
thuiswerken.
Het is de meest Hollandse vraag die er bestaat:
ABU DHABI
Luchtvaart
maatschappij
Etihad Airways
uit Abu Dhabi
verlengt de sa
larisverlaging
voor zijn perso
neel tot het
einde van dit
jaar. Met de
maatregel pro
beert het
staatsbedrijf de
klappen van de
coronacrisis op
te vangen. Wel
snijdt het lucht
vaartbedrijf min
der diep dan
voorheen in het
loon.
NEW YORK
De prijs van
Amerikaanse
olie is voor het
eerst in een
maand tijd
onder de 40
dollar per vat
gedoken. De
daling volgde op
een uitverkoop
op de aandelen-
beurzen op Wall
Street. De olie-
markt vreest dat
door het toene
mende aantal
coronabesmet
tingen in veel
landen de vraag
naar olie onder
druk komt.
a>
E
o
EU stort zich op
zeldzame metalen
Zeldzame aardmetalen zijn on
misbaar in de moderne maat
schappij voor de productie van
elektrische auto's, geavan
ceerde windmolens en elektro
nica. Probleem is dat bijna al
die metalen uit China komen.
Europa moet daarom zelfvoor
zienend worden, vindt de Euro
pese Commissie.
Peet Vogels
Brussel
- Casper Burgering, ABN Amro
Overzicht over een lithiummijn in de Atacamawoestijn in Chili. foto getty images
