Jongeren en hun toekomst
CHOOSE
Keuzestress en prestatiedruk maken het
voor jongeren lastig de juiste opleiding te
vinden. Hoe help je kinderen bij het
maken van belangrijke keuzes voor hun
toekomst? Dit zijn de adviezen van twee
deskundigen.
22
ALEX VAN DER HULST
Vooral ouders maken zich
druk om de studiekeuze
van hun kind, veel meer
dan hun kinderen zelf. Dat
merkte Michelle Gerlach,
als sociaal psycholoog werkzaam bij
Intermijn, een studiekeuzeorganisa
tie die is opgericht door Loth van
Veen. Samen schreven ze een boek
voor die ouders. Gerlach: ,,Al bij het
kiezen van hun onderwijsprofiel op
de middelbare school, maken jonge
ren een keuze voor hun toekomst.
Ouders zijn daarbij betrokken ter
wijl tegelijkertijd na de middelbare
school het grote loslaten begint. Je
moet dan de rol zien te vinden die je
nog kunt spelen in het leven van je
zoon of dochter"
Wat raden Gerlach en Van Veen deze
ouders aan?
Tip 1
Blijf als ouder aan de zijlijn
Voor 43 procent van de studiekiezers
is familie de belangrijkste hulp in de
keuze. Ouders zijn belangrijke raad
gevers. Michelle Gerlach: „Jongeren
kijken heel erg naar wat hun ouders
doen. Wat ze minder goed kunnen
overzien, is hoe die ouders daar zijn
gekomen. Die tussenstapjes moet je
als ouder daarom wel benoemen.
Welke keuzes heb je zelf genomen
en hoe zijn die uitgepakt?"
Maar je kunt jongeren niet sturen.
Gerlach: „Natuurlijk heb jij als ouder
een idee over welke studie goed zou
passen bij je kind, maar je moet soms
je eigen bril afzetten. Je kunt altijd
een studie aandragen om te overwe
gen in de keuze. Toch kan een kind
zelf het beste beslissen wat hem of
haar op dat moment gelukkig maakt.
Jongeren vinden het soms lastig het
geheel te overzien. Dan kun je bij
voorbeeld bij het bezoek van een
open dag helpen structureren en or
ganiseren. Maar stel daar niet als ou
der zelf alle vragen."
Tip 2
Doe kop of munt
Als Michelle Gerlach jongeren bege
leidt in het studiekeuzeprogramma
gaat het in de eerste maand helemaal
niet over die studie. ,,We beginnen
samen te onderzoeken waar ze goed
in zijn, wat hun interesses zijn, hoe
ze leren en wat ze belangrijk vinden.
Pas als je weet hoe jij in elkaar zit,
kun je een passende keuze maken.
Jongeren denken soms goed te we
ten wie ze zijn, maar als we dingen
met ze doen en reflecteren op wat ze
hebben gedaan, leren ze toch weer
nieuwe dingen over zichzelf."
De coaches benadrukken dat jon-
Loth van
Veen van
studiekeuze
organisatie
Intermijn.
Y Sociaal
psycholoog
Michelle
Gerlach.
geren niet alleen een rationele keuze
maken. Gerlach: ,,Je doet onderzoek
en je vergelijkt studies. Het is niet
raar dat je uiteindelijk kunt kiezen
uit meerdere studies die bij je passen
en die je leuk lijken. Dan is het be
langrijk om ook je gevoel te laten
spreken. Je moet naar je intuïtie dur
ven luisteren."
Dat kan lastig zijn. Er bestaat een
trucje om dat onderbuikgevoel te on
derzoeken. Gooi met je zoon of doch
ter een munt op als je kind twijfelt
tussen twee studies, adviseren de
schrijvers in het boek. Voordat je be
kijkt of het kop of munt is geworden,
vraag je op welke uitkomst je kind
hoopt. Dat geeft een indicatie van
wat hun intuïtie zegt.
Tip 3
Relativeer, een studiekeuze is niet
levensbepalend
Het leven is vallen en opstaan, bena
drukt Michelle Gerlach. Als ouders
kom je rond de studiekeuze bij het
punt dat je kinderen moet loslaten en
vertrouwen. Uiteraard speel je een rol
bij de studiekeuze, maar ga er niet als
een 'helikopterouder' boven hangen.
Kinderen leren te kiezen doe je al
eerder. Curlingouders (die alle pro
blemen en obstakels voor hun kinde
ren willen wegvegen) creëren ser-
vicekinderen die verwachten dat
alles voor ze wordt gedaan. Kinderen
al op jongere leeftijd zelfstandigheid
geven, hindernissen laten nemen en
kleine beslissingen laten nemen,
zorgt ervoor dat ze makkelijker zelf
kunnen kiezen.
Maak de studiekeuze daarom niet
het enige onderwerp waarover je het
nog hebt. Michelle Gerlach: ,,Houd
de verbinding met je kind. Praat ook
eens over andere dingen. En bena
druk dat studiekeuze leuk is. Je leert
dingen over jezelf en je zoekt een
studie die bij je past. Je maakt een
passende keuze, want de perfecte
keuze bestaat niet."
Tip 4
Leer je kind ontdekken waar het
energie van krijgt
De wereld ingaan, met veel mensen
praten over hun ervaringen en din
gen doen die je spannend vindt. Dat
ondernemen de coaches ook met
jongeren die een coachingstraject bij
hen volgen.
,,We gaan als eerste werkbezoek naar
een instelling die een dagbesteding
verzorgt voor mensen met een ver
standelijke beperking'', vertelt Ger
lach. ,,Daar zien veel jongeren te
genop. Achteraf vragen we waar ze
energie van kregen, wat ze interes-
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 2020 GO
Blijf aan
de zijlijn
als je kind
een keuze
maakt
L