Zogezien
Gemeente gooit
mestvergister te
snel overboord
'Het klopt,
hier kennen
we elkaar
maar we
zijn niet
hecht'
Het aanbod van
Engie is wel erg
lichtzinnig
afgeschoten
Hoera, de reus Engie is geveld! Nu de 100
miljoen subsidie aan het energiebedrijf is
ingetrokken, zijn de kansen voor een
mestvergister bij Rilland voorlopig
bekeken. Tal van ondernemers, inwoners
en politici staan te juichen, maar is dat wel
terecht? De prijs die wordt betaald om het
vermeende onheil af te weren is groot.
9
boomsweg is Pia Oudwater (1943)
aan het tuinieren. ,,Oei, ik heb m'n
oude lorren aan", verontschuldigt
ze zich. We gaan op een bankje
zitten. Ze woont er 34 jaar en ja,
ook zij weet van de afstandelijk
heid. Haar man Leo Hoogvliet
overleed heel plotseling dertien
jaar geleden. Een paar briefjes met
medeleven kreeg ze in de bus,
meer niet. ,,Ik was intens verdrie
tig", vertelt ze. „Gelukkig heeft
mijn jongste broer veel naar me
omgekeken. Maar het klopt: hier
kennen we elkaar maar we zijn
niet hecht." Nadat ze een jaar en
zeven maanden alleen was ge
weest, kreeg ze een relatie met
boer Henk uit Dronten. Ze zijn nu
samen, het vaakst in Brijdorpe
want daar vraagt de tuin het
meeste onderhoud. ,,Vorig jaar heb
ik borstkanker gekregen. Dat kan
gebeuren. Ik ben er gelukkig goed
uit gefrubbeld. Voor de coronatijd
gingen we in de winter twee keer
naar de zon in Egypte. Dat kan nu
niet. We fietsen bijna iedere dag
over het eiland. Dat is mooi."
Strubbelingen
Ook Mar de Wilde (1938) op num
mer 4 kan of wil geen verklaring
geven voor de gereserveerdheid
van de inwoners. Er waren wel
eens strubbelingen herinnert ze
zich, bijvoorbeeld over het gebruik
van bestrijdingsmiddelen. Niets
om in de krant te vertellen, vindt
ze. Haar man Wessel is op 14 juni
van dit jaar overleden, ze waren op
veertien dagen na 65 jaar ge
trouwd. ,,Dat was sneu, maar hij is
wel 90 jaar geworden." Mar komt
van een boerderij uit Abbenes in
de Haarlemmermeer. Na de ramp
van 1953 werden er bij haar vader
paarden van Schouwen-Duiveland
ondergebracht. Met zo'n paard
kwam Wessel mee en zo is het ge
komen. Nu is het stil in haar huis:
,,Ik heb de radio nogal eens aan te
genwoordig, je moet toch wat."
Haar dochter Ger van de Velde-de
Wilde is burgemeester van Tho-
len. Mar: ,,Met december stopt ze
en komt dan op Zonnemaire wo
nen. Daar heeft ze zelf een huis
om aan te kleden dus ze heeft het
druk genoeg. Ik heb veel steun aan
de buren, de familie Knol. Ze heb
ben nog een knul in huis. Ik heb de
riek al voor hem klaar gezet, hij
komt vanavond wat troep van de
mestput opruimen. Knol, gewel
dige luitjes zijn het. Andere inwo
ners komen ook wel eens langs,
maar dat is toch anders." Op het
erf staan twee schuren. Daarin
worden boten en caravans gestald.
,,Dat wil ik zo houden. Want dan
zie je nog eens iemand."
tÊ
Wie wil graag een fabriek waar ze
gas uit poep halen in z'n achter
tuin? Niemand natuurlijk. Zeker
niet als je ook nog eens op milieu
vriendelijke wijze veldsla of papri
ka's kweekt en dag in dag uit mest-
transporten met mogelijke ziekte
verwekkers langs je kassen dreigen
te rijden. Het is dan ook niet gek
dat de weerstand in de Bathpolder
tegen de geplande biovergister van
Engie groot was.
Net zo min is het vreemd dat de
politiek in de gemeente Reimers-
waal zenuwachtig werd. De ge
meenteraad greep daarom een jaar
geleden met beide handen een
door grondeigenaar ASR opgezette
list aan om Engie buitenspel te zet
ten. Onder ongekend hoge tijds
druk bestemde de gemeente de
grond waar de biovergister zou
moeten komen én daar bovenop
nog eens ruim 25 hectare land
bouwgrond in de omgeving tot
zonnepark. Een verregaande stap
die de gemeenteraad zonder de
dreiging van de mestvergister
nooit zou hebben genomen.
Twee weken geleden bleek dat
het opzetje geslaagd is. Zonnepark-
ontwikkelaar ZonXP had het geld
binnen en het Rijk had de 100 mil
joen subsidie voor Engie wegens te
lang getreuzel ingetrokken. Ofte
wel: kassa voor ASR en de ge
meente was van een hoofdpijndos
sier verlost. Al eerder liet een
ruime meerderheid in de gemeen
teraad weten óók niets te zien in
een alternatief plan van Engie om
de mestvergister naast de rioolwa
terzuivering van Brabantse Delta
bij Bath te plaatsen.
Grote kansen
Opvallend is dat het in die vergade
ring alleen maar over de nadelen
ging, terwijl een mestvergister ook
grote kansen biedt. Zo zou de cen
trale aan 12.000 huishoudens groen
gas kunnen leveren, meer dan ge
noeg om heel Reimerswaal van
warmte te voorzien. Vooral voor ei
genaren van oudere huizen is dat
prettig. Die zouden, als over tien
jaar de Groningse gaskraan dicht
wordt gedraaid, gewoon hun cv-
ketel kunnen blijven gebruiken en
geen duizenden euro's in isolatie
en warmtepompen hoeven stop
pen. Engie was zelfs bereid om kor
ting op het gas te geven.
Een mestvergister levert ook een
positieve bijdrage aan de landbouw
en het milieu. Zeeuwse landbou
wers importeren nu veel drijfmest
uit Brabant om hun akkers te be
mesten. Bij het uitrijden ervan ko
men methaan en CO2 vrij. In een
biovergister worden deze gassen
juist afgevangen en nuttig ge
bruikt. De 'schone' geconcen
treerde mest die aan het eind van
het proces overblijft, kan alsnog
uitgereden worden over de akkers.
Hoewel een mestvergister niet
echt gezellig klinkt en er in het
land voorbeelden zijn van overlast,
kan het ook heel goed gaan. Dat be
wijst de mestvergister van Aben
Green Energy in de Zeeuws-
Vlaamse Kanaalzone. Deze instal
latie, die nota bene op 150 meter
naast een kassengebied is ge
bouwd, is nu ruim een jaar in be
drijf en levert groen gas aan 12.000
Zeeuws-Vlaamse huishoudens.
Vanuit Sluiskil (1,5 kilometer) en
Axel (nog geen 3 kilometer) zijn
geen klachten bekend.
In dat licht is het aanbod van Engie
om de mestvergister naast de riool
waterzuivering (2 kilometer van
Bath, 4 kilometer van Rilland) te
bouwen wel erg lichtzinnig afge
schoten. Uiteraard zijn er verschil
len. Met name de ontsluiting is al
lesbehalve optimaal te noemen. De
smalle polderwegen richting Bath
zijn niet berekend op tweehonderd
extra vrachtwagens per dag.
Het was op z'n minst het onder
zoeken waard geweest of Engie
met de verschillende overheden en
de bewoners van de polder tot een
breedgedragen oplossing had kun
nen komen. Ook de provincie, die
ambitieuze doelen heeft om Zee
land te vergroenen, had een veel
actievere rol kunnen spelen om de
biovergister alsnog binnen te sle
pen. Bijvoorbeeld door een financi
ële bijdrage te leveren aan ontslui
ting of te zoeken naar een locatie
waar niemand er last van heeft, zo
als het Sloegebied.
1»ÉI1*P§®
-v..y i
GO ZATERDAG 5 SEPTEMBER 2020
Mar de
Wilde over
de stilte in
huis na het
overlijden
van haar
man: ,,Ik
heb de
radio nogal
eens aan
tegenwoor
dig, je moet
toch wat."
Mart Padmos: ,,De buitenkant ziet er nog wel
uit als een boerderij, de inhoud is anders."
Pia Oudwater
Kijk op de
site bij
/video
JOERI WISSE
Brijdorpe ligt breeduit in het polderland
van Schouwen-Duiveland. fotos ruben oreel
