NIEUWS 13
ENDELIJK WEERMAN
Weerman en milieu
voorvechter Gerrit
Hiemstra bouwde zijn
nieuwe huis in Friesland
klimaatbestendig en
-vriendelijk. Maar dat ging
niet zomaar. „Iedereen
die er verstand van heeft,
probeert het je uit het
hoofd te praten.''
e architect van het
imposante bouw
werk langs de rivier
de Luts liet zich in
spireren door een
oude scheepswerf.
Het zwarte gevaarte
steekt scherp af tegen de idyllische
stenen huisjes van het dorpje waarin
het staat.
Het huis wordt gekenmerkt door
lange overkappingen die Gerrit
Hiemstra doen denken aan oude
melkfabrieken. ,,Als het regende,
konden medewerkers de melkbussen
naar binnen schuiven zonder dat ze
nat werden. Nu dient het dak als een
luifel om schaduw te creëren. Met
de warme zomers van nu en in de
toekomst is het een uitdaging om de
zon uit het huis te houden.'' 54 zon
nepanelen op de luifel en de schuur
leveren meer dan genoeg stroom
voor de elektrische warmtepomp.
Hiemstra is meteoroloog en al
sinds 1998 presentator van het weer
bericht in het NOS Journaal. Dat doet
hij twee dagen in de week, de rest
van z'n tijd besteedt hij aan zijn be
drijf Weather Impact in Amersfoort,
dat boeren in met name Afrika helpt
om zich aan te passen aan een ander
klimaat. Zelf bereidt hij zich ook voor
op wat komen gaat: hete zomers,
fikse plensbuien, en wie weet gaan
de dijken ooit overstromen. Huizen
bouwers moeten zich er beter op
voorbereiden, vindt hij. En tegelij
kertijd hun impact op milieu en
klimaat fors verkleinen.
Kalkhennep
,,Toen ik aan dit project begon, was ik
een leek op dat het gebied van duur
zaam bouwen. Ik dacht er eerst aan
een huis van stro te maken. Uiteinde
lijk kwam ik uit op kalkhennep.
Mensen denken meteen aan hasj en
wiet, maar het wordt geteeld voor de
vezels. Van het afvalproduct kun je in
combinatie met kalk en water bouw
materiaal maken. Bij dat proces wordt
CO2 uit de lucht opgenomen. Bij de
productie van steen en cement komt
heel veel CO2 vrij en die heeft daar
door een veel grotere impact op
milieu en klimaat.''
De constructie is van hout, dat ook
CO2vastlegt. Isolatiemateriaal is niet
nodig. ,,Een betonnen huis voelt al
tijd koud en kil als het casco wordt
opgeleverd. Hier voelt het automa
tisch aangenaam. Het heeft akoes
tisch prettige eigenschappen, het
galmt niet. De muren zijn gestuukt,
maar wel damp-open, waardoor ze
beter ademen en vocht opnemen.''
Aan de zijgevels van het huis laten
grote ramen veel licht binnen. ,,Van-
uit klimaatadaptatie was dat een
slechte keus. Net als de zwarte kleur
van het hout. Maar ja, dat vonden we
gewoon mooi en een huis bouwen is
altijd een compromis. Iedere profes
sional met wie je praat, probeert je
een kant op te schuiven die zij ken
nen. Als je iets anders wil, duurza
mer, dan is dat moeilijk. 'Zou je dat
wel doen, wanten dan komen de
argumenten. Het is ook duurder bou
wen dan met steen en beton, omdat
er nog geen standaardisatie is. Ik snap
dat er veel opdrachtgevers zijn die
denken: als jullie er al geen vertrou
wen in hebben, laat dan maar zitten.
Je moet dus idioten hebben zoals ik,
die hun poot stijf houden. Je künt
een huis van hout bouwen, van kalk-
hennep of van stro, en dat is veel
minder milieubelastend.''
Terpen
We moeten onze huizen aanpassen
aan de hetere zomers, meent de
weerkundige. ,,Het terrein waarop
dit huis staat is expres opgehoogd.
Stel: de zeespiegel stijgt zo veel, dat
de dijken doorbreken. Dan komt
Friesland onder water te staan. Ik zal
dat niet meer meemaken denk ik,
maar dit huis moet er nog langer
staan. Vroeger werden in Friesland
huizen op terpen gebouwd, mis
schien moet dat terugkeren.''
De sleutel ligt volgens Hiemstra bij
de creatieve sector: architecten en
Ik ben ook niet zo
geboren, ik heb een tijd
geleden mentaal de
knop omgezet
stedenbouwkundigen. Maar ook de
overheid kan meer sturing geven.
,,Die zou kunnen voorschrijven dat
er met hout moet worden gebouwd.
Dan hoefje niet met die stenen te
sjouwen, geen cement te maken én
blijft de CO2 opgeslagen in de con
structie. En zo zijn er meer slimme
keuzes. Helaas zijn we gewend aan
meer dingen die mét slim zijn, zoals
het verbranden van fossiele brand
stoffen. Het is ontzettend moeilijk
daar een omwenteling in te krijgen.''
Hij twijfelt er niet aan dat zijn
voorbeeld wordt gevolgd. ,,Ik ben ook
niet zo geboren, ik heb een tijd gele
den mentaal de knop omgezet.'' De
frustratie op het gezicht van de Fries
is soms zichtbaar. ,,Dan zie ik zo'n
benzineslurper rijden en denk ik: die
is gekocht voor het museum! Ik heb
nu al vier jaar een elektrische auto en
die rijdt veel fijner dan een conventi
onele. Je steekt de stekker in het stop
contact en dankzij de zonnepanelen
op dit huis wordt de energie gratis
opgewekt. Kijk, ik snap ook wel dat
niet iedereen zoveel panelen op z'n
dak kan leggen, maar het gaat om de
juiste stappen zetten. Doe dat ge
woon, neem wat risico. Dan moet de
industrie ook mee en zorgen voor
massaproductie. Maak mensen er
mee vertrouwd. Je zult zien dat het
helemaal niet bijzonder is wat ik doe,
want dit is wat iedereen gaat doen.''
zaterdag 5 september 2020
GO
Gerrit Hiemstra bouwde
zij n duurzame droomhuis
Stefan ten Teije
▲T Gerrit Hiemstra: ,,Het is een uitdaging de zon uit het huis
te houden.'' foto's corné sparidaens
