'Als je iemands
achtergrond
kent, wordt het
moeilijker om
hard te oordelen'
RECENSIE
Ferrante overtuigt
weer met tiener
in de hoofdrol
plek in de geschiedenis erkennen, laten
zien hoe het denken erover is veranderd.
Dat vergroot het historische en politieke
besef en voorkomt dat kampen lijnrecht
tegenover elkaar komen te staan.
,,Als je iemands achtergrond kent, kun je
meer compassie hebben. Dan wordt het
veel moeilijker hem hard te veroordelen.
Daarom is het ook zo belangrijk om oog
te hebben voor wat iemand zoal met zich
meedraagt. Thomas heeft veel ellendige
dingen meegemaakt die hem hebben
gevormd tot wie hij is.''
,,Het was een hartstikke leuke, belangrijke
periode met hooggestemde idealen over het
milieu, gelijkheid en feminisme. Maar we
zijn ook vastgelopen. In een eindeloze over-
legcultuur, in bureaucratische praatgroepen
en antiautoritaire crèches die niet bleken te
werken. En zelfs in de nieuw verworven
seksuele vrijheid, want die pakte vaak ook
anders uit dan wij in ons idealistische hoofd
hadden. Regelmatig dacht ik: ja, nu lig ik
hier, maar god, wat dóé ik met die vent?
Maar 'nee' zeggen deed je niet, want je
wilde geen burgertut zijn. En trouwens,
je was toch aan de pil?''
Als het om social media gaat, is Noorder-
vliet zelf zeer terughoudend. ,,Ik heb wel
een Twitteraccount, maar daar kijk ik nooit
op. De rottigheid die daar eventueel over
mij verschijnt, zie ik niet. Zo bescherm ik
mezelf.''
Slechte recensies laat ze ook het liefst aan
zich voorbijgaan. „Vreselijk", vindt ze die.
,,Met een goeie ben ik heel blij, twee dagen,
maar van een slechte ben ik zes weken
somber. 'Stuur ze maar niet meer', heb ik
tegen mijn uitgeverij gezegd, maar er is
altijd wel iemand die zegt: erg hè, in de
krant. Waarna ik de kritiek alsnog breed
uitgemeten krijg.'' Ze lacht: ,,Tja, je vraagt
er uiteindelijk zelf om. Als je zo ijdel bent
om boeken te willen publiceren, moet je
ook de consequenties aanvaarden."
„Zorgelijk, ja. Onderzoek toont aan dat de
leesvaardigheid van Nederlandse jongeren
dramatisch afneemt. Voor het eerst is die
slechter dan van leeftijdsgenoten in verge
lijkbare landen. Een beetje gecompliceerde
samengestelde zin kunnen ze amper nog
lezen. Dat is angstaanjagend, want er is een
wisselwerking tussen geschreven taal en
denken. Als je begrip voor taal achteruit
gaat, wordt ook je denken simpeler. Om
nuances te kunnen aanbrengen, heb je veel
woorden nodig. Heb je die niet tot je be
schikking, dan heeft dat gevolgen voor de
manier waarop we met elkaar communice
ren, elkaar kunnen leren begrijpen. En dat
werkt precies die verharding
in de hand waar mijn boek
over gaat.''
'Ze gaat op Vittoria lijken.'
In de oren van pubermeisje
Giovanna is die op zich niet
bijzonder boosaardig klinkende
opmerking een regelrechte
vloek. Giovanna Trada, kortweg
Gianni, is een lief en slim meis
je van 12 dat met haar liefde
volle, welopgevoede en intelli
gente ouders in Napels woont.
De Vittoria met wie Gianni op
een dag wordt vergeleken, is
haar tante, die ze alleen maar
kent van de verhalen. In de ogen
van haar ouders is Vittoria een
verdorven vrouw, voor wie ze
nooit één goed woord over heb
ben en die resoluut uit hun le
ven is gebannen. Op foto's is ze
weggekrast; er rest van Giovan-
na's tante niets meer dan een
zwarte rechthoek, als een doods
kist. Gekweld maar ook gefasci
neerd door de vergelijking met
dit onbekende familielid be
sluit Gianni Vittoria op te zoe
ken, zeer tegen de wens van
haar ouders. Het is een besluit
dat niet zonder gevolgen blijft.
Het leugenachtige leven van
volwassenen (Wereldbiblio
theek, €23), de nieuwe roman
van Elena Ferrante, is van het
type coming-of-ageroman
waarmee de auteur wereld
beroemd werd. Net als in de
vierdelige Napolitaanse best
sellerserie over de twee vrien
dinnen Elena en Lina, bewerkt
tot televisieserie, komt in Het
leugenachtige leven van volwasse
nen een meisje tot volwassen
heid. Gaandeweg leert Gio-
vanna alles wat mooi en lelijk is
32
Lezen
Naarmate je als lezer meer over
Thomas Geel te weten komt, krijg je
ook meer begrip voor zijn keuze.
Door zijn tegenstanders wordt hij weg
gezet als boomer, iemand die in de
'naïeve jaren 60' is blijven hangen. Hoe
kijkt u zelf terug op die tijd?
In De val van Thomas G. zegt iemand
dat boeken net zoiets zijn als de vélo-
cipède zal worden: een curiositeit uit
het verleden. Zou dat erg zijn?
De val van Thomas G.
verschijnt bij uitgeverij
Atlas Contact (€23).
LITERATUUR
Elena Ferrante, Het
leugenachtige leven
van volwassenen
