V,
ZEELAND 13
MILIEU SPORTVISSERIJ
Ruim twaalf grote vrachtwagens vol. Zó veel
lood verdwijnt naar schatting jaarlijks in het
water. Met ook de sportvisserij als
boosdoener. Die hangt milieuvriendelijke
alternatieven nog niet massaal aan de lijn.
Pensionado Ton de Jonge,
voorzitter van stichting
Gezond Water, is opge
groeid met een hengel in
zijn handen. Bijna zijn
hele leven heeft hij loden gewichten
aan zijn lijn gedaan om die te ver
zwaren. Hij maakte ze zelf, in zijn
schuurtje. Zonder enige bescher
ming voor de giftige dampen die vrij
kwamen. ,,Als ik ze aan de lijn deed,
kneep ik ze altijd met mijn tanden
dicht."
Dat laat hij nu wel uit zijn hoofd.
Een jaar of vijftien geleden ontdekte
De Jonge hoe giftig lood is. Het ver
ontreinigt het milieu en is schadelijk
voor de gezondheid, vooral voor
jonge kinderen en zwangere vrou
wen. Niet voor niets staat in de fol
ders van de 'Let op lood-campagne'
van de GGD het dringende advies om
loden waterleidingen te vervangen.
Maar wat hang je dan aan je vislijn?
Beton werkt niet, en ijzer is niet altijd
een alternatief. Na wat omzwervin
gen komt De Jonge uit bij Modified
Materials in Halsteren, het bedrijf
van Jos Lobee, dat al jaren probeert
de hengelsport loodvrij te maken.
Het heeft een alternatief ontwikkeld
dat op bijna alle vlakken kan concur
reren met lood. In de viskist van De
Jonge liggen nu exemplaren in aller-
lei vormen, gemaakt van mineralen
en ijzer. ,,Die lossen volledig op als je
ze kwijtraakt", weet De Jonge. ,,En je
merkt geen verschil met lood."
Dit milieuvriendelijke alternatief
is wel duurder. Reken je in de hen
gelsportwinkel gemiddeld 2 euro af
voor 180 gram lood, voor het milieu
vriendelijke alternatief ben je grof
weg het dubbele kwijt. Daar zit met
een het probleem. ,,De hobbyvisser
kijkt als eerste naar zijn portemon
nee."
Een alternatief, zoals dat van Jos
Lobee, kan met subsidie best goedko
per. Een Green Deal, afspraken over
duurzaamheid tussen rijksoverheid,
bedrijfsleven en maatschappelijke
organisaties, zou daarvoor kunnen
zorgen. Die 'deal' heeft als doel de
hengelsporter te overtuigen van het
gebruik van milieuvriendelijke alter
natieven. In de praktijk komt daar
volgens Lobee weinig van terecht.
Als leverancier van milieuvriende
lijke visproducten, is hij de eerste om
te erkennen dat hij belang heeft bij
overheidssteun. Tegelijkertijd be
grijpt hij niet waarom de overheid
geen stappen onderneemt, zoals in
Denemarken wel gebeurt, waar lood
niet meer wordt verkocht. ,,Als je
weet wat een tiende milligram lood
met een kind kan doen, is niets doen
bijna misdadig."
Van lood is bekend dat het gedrags
problemen zoals ADHD kan veroor
zaken. Lobee noemt het onbegrijpe
lijk dat waterschappen nog steeds
geen verbod op het gebruik van lood
opnemen bij het verhuren van vis
water. ,,Terwijl in de Waterwet staat
dat verontreiniging moet worden
voorkomen. Nu draait de maatschap
pij voor de problemen op. En lood
blijven toestaan maakt alternatieven
verkopen haast onmogelijk."
In Nederland zijn volgens Sport-
visserij Nederland meer dan twee
miljoen sportvissers. Omdat lood
loslaat, is de sportvisserij verant
woordelijk voor ongeveer dertig pro
cent van de totale loodbelasting in
water. Dat lood krijgen we binnen bij
het eten van vis, schaal- en schelp
dieren. Daarom wil Sportvisserij Ne
derland het loodgebruik in tien jaar
tijd uitfaseren.
De federatie van hengelsporters
promoot het gebruik van milieu
vriendelijke alternatieven al enkele
tientallen jaren. Uit onderzoek van
Wageningen Marine Research in 2019
blijkt dat jaarlijks 30 ton in het water
verdwijnt. En niet 524 ton, zoals Del-
tares in 2013 berekende. Lobee heeft
echter zijn twijfels over het Wagen-
Je merkt
tijdens het
vissen geen
verschil
Het ontbreekt
aan een breed
scala aan
alternatieven
Als je weet wat
lood kan doen,
is niets doen
bijna misdadig
ingse onderzoek: ,,Die 30 ton komt de
Sportvisserij goed uit."
Emiel Derks van Sportvisserij Ne
derland weet bijna zeker dat het
loodgebruik daalt. ,,We zitten op een
kantelpunt. Vergelijk het met de ve
getarische dag. Steeds meer mensen
lassen die in. Bij het gebruik van
loodvervangers is dat net zo. De vis
ser schakelt langzaam over. Want het
ontbreekt aan een breed scala aan al
ternatieven."
De markt is aan zet. Derks zit regel
matig met leveranciers van loodvrije
producten aan tafel. ,,Betaalbare al
ternatieven komen pas als Europa
een eenduidig standpunt inneemt
over het gebruik van lood. Komt er
een Europees verbod, dan ontstaat er
een markt voor grote internationale
spelers." Europa neemt pas in 2022
een besluit. Tot die tijd lijkt de markt
achterover te leunen.
Aan het Schelde-Rijnkanaal zitten
twee vissers uit Ossendrecht. Van al
ternatieven hebben de zestigers nog
nooit gehoord. ,,Als er dan zoveel
problemen zijn met lood, dan moet
de overheid het gebruik maar verbie
den", zegt een van hen. En zo kijkt
ook Sportvisserij Nederland er te
genaan. ,,Als we de doelstelling niet
halen, moet de overheid maar ingrij
pen. Wij doen wat we kunnen."
Derks ziet meer in proeven met
loodvrij vissen. Zoals bij Geertrui-
denberg, waar hengelsportvereni
ging Ons Genoegen en Sportvisserij
Nederland vissers aanmoedigen om
geen lood te gebruiken. Vissers kon
den lood omruilen voor een alterna
tief. Lobee is sceptisch over die
proef. ,,Het lood werd omgeruild
voor zink. Dat is ook giftig. Het is een
mooi voorbeeld van successen creë
ren over de rug van onwetende bui
tenstaanders."
vrijdag 4 september 2020
GO
Vissen met lood? 'Niet doen!'
Timo van de Kasteele
Halsteren
De sportvisserij is verantwoorde
lijk voor 30 procent van de loodbe-
lasting in het water. Dat lood krij
gen wij binnen bij het eten van vis
of schaaldieren.
▲Jos Lobee en Ton de
Jonge bekijken milieu
vriendelijke hengelge-
wichten. ,,Je merkt
geen verschil.'' foto
PETER BRAAKMANN/PIX4PROFS
- Ton de Jonge
- Emiel Derks
- Jos Lobee
