GEZOND
'Een lelijke eend,
dat ben jij toch opa?',
grapt mijn kleinzoon
Trauma vervaagt dankzij EMDR-therapie
r
0
18
René Diekstra
Van een schokkende ervaring kun je lang
last houden. Een behandeling met EMDR
werkt dan verrassend effectief. Door met
je ogen te bewegen, sla je het trauma
opnieuw op en dit keer minder heftig.
a een middag met
hen de stad in te
zijn geweest om te
winkelen, zitten
mijn vrouw en ik
met twee kleinkinderen bij
McDonald's (bij wijze van
hoge uitzondering, echt
waar!) te wachten op onze
bestelling.
Om de tijd te doden stel ik
op een gegeven moment voor
een spelletje te doen: wie kan
de meeste automerken op
noemen? Het zijn voorname
lijk Volkswagen, Volvo en
BMW die voorbijkomen. Mijn
vrouw en ik voegen nog wat
andere merken toe.
'Kleinkinderen
vullen een ruimte
in je hart waarvan
je niet wist dat
die leeg was'
lelijke eend. Als ik mijn klein
kinderen vraag of die naam
hen iets zegt, reageert Seb (7)
bijdehand: 'Ja opa, dat ben jij'.
Lachen natuurlijk voor mijn
vrouw, Nova (6) en Seb, maar
ook het stel dat aan een tafel
tje naast ons zit heeft blijk
baar het een en ander opge
vangen.
Fluisterend en wijzend naar
die mensen zeg ik:
'Seb, dat moet je niet meer
zeggen, anders denken die
mensen nog dat ik echt een
lelijke eend ben.'
'Maar je bent toch ook echt
een
René Diekstra geniet
van zijn kleinkinderen,
misschien wel juist als ze
hem even voor gek zetten
en hem anders naar
de wereld doen kijken.
Ik kan nog net op tijd mijn
hand over de mond van Seb
leggen.
Een paar dagen later zit ik
met mijn vrouw en dezelfde
kleinkinderen voor het eerst
dit jaar weer in de boot op
weg naar de Kagerplassen,
een recreatiegebied in Zuid
Holland. We hadden het uitje
naar de boot lang uitgesteld
vanwege de regels rond het
coronavirus.
Het is druk op het water
en zoals gebruikelijk groeten
de schippers van passerende
boten elkaar met een hand-
wuifgebaar. Nova heeft dit
een tijdlang aandachtig zitten
bekijken en na een tijdje zegt
ze, met een stem vol verwon
dering: 'Opa, wat heb jij een
hoop vrienden!'
Deze twee voorvallen zijn
zomaar een greep uit een
reeks van grappige of vertede
rende voorvallen met klein
kinderen die je, mij in ieder
geval wel, voluit doen instem
men met de uitspraak die je
nog weleens op een tegeltje
ziet: Kleinkinderen vullen
een ruimte in je hart waarvan
je niet wist dat die leeg was.
en acteur Gore Vidal (hij
schreef onder andere mee aan
het scenario van filmklassie
ker Ben-Hur) schrijft ergens
met dezelfde intentie: 'Never
have children, only grandchil
dren'
Dat zal ik hem niet nazeg
gen, want ik wil geen gedoe
met mijn kinderen, maar ik
begrijp zijn uitspraak wel.
Als je een ingrijpende ge
beurtenis meemaakt, kun
je een posttraumatische
stressstoornis (PTSS) op
lopen. Denk bijvoorbeeld
aan een overval, een ongeluk, een
oorlogsituatie, een ernstige ziekte,
een nare bevalling of (seksueel) mis
bruik. J e voelt j e dan angstig of som
ber, hebt moeite met slapen of je be
leeft de kwestie steeds opnieuw in je
hoofd. Klop je daarmee aan bij een
EMDR-therapeut dan heeft hij een
ogenschijnlijk eenvoudige oplossing.
Bij EMDR, een afkorting voor Eye
Movement Desensitization and Repro
cessing, denk je terug aan de gevoe
lens en beelden van een heftige ge
beurtenis. Op hetzelfde moment be
weegt de therapeut zijn handen voor
je gezicht heen en weer, en volg je
die met je ogen. Daardoor belast je
je werkgeheugen in één keer zo veel,
dat je oorspronkelijke herinnering
vervaagt en je er in het vervolg min
der emotioneel van wordt.
Is dat geen zweverige behandeling?
De Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) staat achter de methode. Die
raadde al in 2013 gespecialiseerde
behandelaars aan om met EMDR te
werken - overigens naast een tweede
methode, die van traumagerichte
cognitieve gedragstherapie.
Bedroevend
In Nederland lopen elk jaar ongeveer
400.000 mensen een posttraumati
sche stressstoornis op, van wie er
90.000 in therapie gaan bij de ggz.
Volgens Zorginstituut Nederland
krijgt van die groep slechts vier op de
tien een behandeling zoals die zou
horen volgens richtlijnen die gelden
voor gecertificeerde behandelaars.
,,Vier op de tien, dat is bedroevend
weinig'', zegt Ad de Jongh, bijzonder
hoogleraar angst- en gedragsstoor-
dinsdag 1 september 2020
GO
Vroeger reden wij in een
De Amerikaanse schrijver
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
HANNAH YASMINE
KONIG (36)
,,Na de heftige beval
ling van mijn dochter
tje kwam ze slap en
blauw ter wereld. Een
arts haalde haar met
een bij me weg. Ik
wist niet of ze nog
leefde, maar ze bleek
helemaal gezond.
Toen ik drie jaar later
weer zwanger was,
kreeg ik flashbacks
van de heftige beval
ling. Mijn gynaeco
loog verwees me
door naar een
EMDR-therapeut. Zij
stelde de diagnose
posttraumatische
stressstoornis.
Als huiswerk schreef
ik op hoe ik de beval
ling had ervaren. Dat
las ik tijdens de the
rapie voor. Op
momenten waarop ik
geëmotioneerd
raakte, maakte de
therapeut snelle
handbewegingen die
ik moest volgen. Ik
was er sceptisch
over, maar de lastige
emoties gleden van
de herinneringen af.''
Hoe je door
met je ogen
DESIREE HOVING