Kerken, dans in de regen!
8 ZEELAND
EXPOSITIE ZOMERATELIER
Het Zomeratelier
van CBK Zeeland
kreeg dit jaar als
motto mee:
'Ogenschijnlijk
nabij'. Een prima
uitgangspunt voor
vijf kunstenaars die
elk een week aan
de Balans in
Middelburg
werkten.
Monnikenwerk
zaterdag 29 augustus 2020
e zijn uitgenodigd
door kunstenaar
Nanda Runge (1970),
vooral bekend van haar
I vervreemdende inter
pretaties van huizen en andere ge
bouwen. 'Ogenschijnlijk nabij' is
haar op het lijf geschreven: in haar
werk zie je iets wat je kent, maar
door haar weergave wordt het iets
ongrijpbaars. In het Zomeratelier
bewerkte zij oude ansichtkaarten
van toeristische plekken. Door be
roepsfotografen gemaakte herin
neringen in kleur om te vesturen
aan anderen, te tonen waar je bent
geweest. Runge bedekte de voor
stelling gedeeltelijk met witte ty-
pex en zwarte viltstift. Beeld en
herinnering worden gedeeltelijk
verborgen, abstract, ongrijpbaar.
Deze tentoonstelling gaat over de
spanning tussen beleven, herinne
ren en verbeelden. Daarbij spelen
plekken een rol: Zeeuwse, maar
ook andere.
Arjan van Helmond (1971) schil
derde een zeelandschap op twee
Zeelandschap van Arjan van Helmond. fotos nico out Werk van Andrea Freckmann.
wanden, in een parallellogram
compositie. Zo benadrukt hij dat
wat hij toont een projectie is van
zijn herinneringen. Vakantie,
schommelen op het strand, blijven
tot de zon ondergaat. De schom
mels leeg, de zon al talloze keren
ondergegaan sindsdien. Momen
ten gaan voorbij, je kunt er niet
naar terug.
Uitzicht op zee
De foto's die Antoinette Nausikaa
(1973) op Walcheren maakte, laten
zien hoe zij kijkt. Het uitzicht op
zee door een kader gezien. Een hek
langs de straatkant, een versteend
voortuintje, afgebladderde verf op
een muur, afgewisseld met foto's
van eigen tekeningen. Die verwij
zen naar de strijd met het water.
Daarvan is op het huidige Wal
cheren nauwelijks meer iets te
zien. Op één van de wanden pro
jecteert zij een filmpje waarin zij
door een lege, onbenoembare
ruimte rondjes fietst. De textuur
van de muur bepaalt in sterke
mate het beeld van het landschap.
Een geraffineerd spel van verbeel
ding en werkelijkheid.
Andrea Freckmann (1970) was
als kind vaak in Zoutelande. Zij
toont herinneringen als geschil
derde fragmenten op de wanden.
De krekels, een boerderijtje, bloe-
men, blote voeten in het warme
zand. Daarnaast een poging om ze
ook nog tastbaar te maken met
ijzerdraad, canvas, gips en hout.
Een hond, een vaas, een uil. Een
ingetogen poëtische presentatie.
Kijkdozen
Marianne Welten (1959) schildert
vaak interieurs, met dunne verf
streken die zowel verf zijn als illu
sie oproepen. Het Zomeratelier
stimuleerde haar tot een experi
ment: zij maakte een filmpje met
achtereenvolgens drie getekende
interieurs, een soort kijkdozen,
voorzien van uitgeknipt meubi
lair. Steeds drukt een onzichtbare
kracht wanden en plafond naar
binnen. Rust, orde en huiselijk
heid worden vervangen door
chaos. Wat vertrouwd is, kan ver
dwijnen, zonder dat je daar iets te
gen kunt doen. Dat geldt ook voor
herinneringen. Niets blijft. Alleen
het nu bestaat voor even.
'Ogenschijnlijk nabij' is een
boeiend palet waarop kunst, her
innering en verbeelding elkaar be
tekenisvol ontmoeten.
Jongeren zijn een groeiende
groep coronaverspreiders.
Dat komt niet doordat het ze
niet interesseert, maar doordat ze
vaak verkeerd benaderd worden,
stond in het Nederlands Dagblad
onder de kop 'Kerken benaderen
jongeren soms vooral als een pro
bleem'.
'Oudere moet beter worden be
schermd', vond het OMT op
maandag. Ouderenbonden boos
en onderzoek van het Leids Uni
versitair Medisch Centrum wees
uit: 'Oudere past zelf op voor co
rona.' Dat stond dinsdag op de
voorpagina van de PZC. Ondertus
sen is iedereen boos op iedereen
en dat lijkt alleen maar erger te
worden.
Boosheid is verknoopt met on
macht. Je wilt het anders, maar je
kunt dat anders niet zelf realise
ren. Vaak blijkt boosheid niet no
digOudere en kwetsbare men
sen letten zelf wel op hoe vaak en
met wie ze contact hebben, jonge
ren zijn geen asociale types, maar
ze hebben wel behoefte aan sociaal
contact en eigen keuzes maken.
Wetenschappers die zich in jon
geren verdiepen meldden: 'We
merkten dat jongeren het onpret
tig vinden hoe ze worden afge
beeld in de media, en soms toege
sproken in persconferenties: een
beetje uit de hoogte en verwij
tend.'
Dood in de pot
„Schrijf daarover en goed scherp",
zei manlief terwijl hij met een
verse kop koffie naar zijn werkka
mer vertrok. Hij keerde terug om
het vuurtje nog wat op te stoken:
,,Dat kerken nu kiezen voor dien
sten met anderhalve man en een
paardenkop, het is de dood in de
pot. Tijdens de lockdown kon er
veel meer. En dan onder het mom
dat er geen geld voor is." Ook de
buren hoorden een deur slaan en
iemand de trap op stampen.
Al die boosheid. Kan dat niet
wat minder door naar elkaar te
luisteren? Elkaars kwaliteiten be
ter in het oog te houden? In Drei-
schor sprak ik in juli een 15-jarige
organist. Een andere knul was in
de kerk met een drone opnamen
aan het maken. Die konden nog
weleens gebruikt worden in het
online aanbod.
Afgedankt
Beide jongens hadden plezier, ook
samen. Welke talenten laten ker
ken liggen nu jongeren niet meer
hoeven te filmen, muziek te ma
ken, achter de knoppen te zitten?
Voelen de jongeren zich afgedankt
nu 'het niet meer nodig is'? Zijn
kerken horende doof en ziende
blind? Jongeren willen net zoals
andere mensen meetellen, gezien
en serieus genomen worden. Ze
hebben ideeën en naarmate ze
ruimte krijgen om er werk van te
maken, worden die bovendien re
ëler. Zet de knop om. Heb elkaar
lief en zie wat er aan mogelijkhe
den ligt!
Creativiteit van jonge mensen
kan ons leren dansen in de regen,
nu de coronastorm wat is geluwd.
Een lockdown is niet meer nodig,
ruimte om samen iets moois te
maken van het leven wel. Waarom
krijgen gezonde jongeren, die
minder kwetsbaar zijn tijdens
deze coronacrisis, niet juist in ker
ken het vertrouwen, ruimte om el
kaar te ontmoeten en iets nieuws
uit te proberen? Het mes snijdt
volgens mij aan twee kanten. Ker
ken binden jongeren aan zich én
bieden kwetsbare mensen die bij
hun volle verstand afzien van
kerkgang, online misschien wel
het beste wat er is op het gebied
van 'geloof en een hoop liefde'.
Projecties van herinneringen
Interieur van Marenne Welten.
Nico Out
Recensie
Zomeratelier 2020: t/m 18/9,
CBK Zeeland, Balans 17, Middel
burg, open op werkdagen 9.00
17.00 uur en eerste zondag van
de maand 13.00-17.00 uur.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
