9
JÈife
DUURZAME LANDBOUW LEZING OVER BOER TOT BORD-STRATEGIE
Ons voedsel
systeem moet op de
schop want het belast
het milieu en de natuur
te veel. De boer moet
daarom duurzamer en
tegelijk veel meer voor
de lokale markt telen.
En hij moet dan ook
een eerlijke prijs voor
zijn producten krijgen,
zegt onderzoeker
Evelien de Olde van
Wageningen
University Research.
- y -
ÏM>.
I velien de Olde spreekt
morgen in Oostkapelle op
de eerste van drie bijeen
komsten van de Jean Mon-
I net Chair Food Gover
nance in de Europese Unie. Het
motto luidt 'Van Brussel tot Brui-
nisse: hoe Zeeland het meest uit de
Boer tot Bord-strategie kan halen?'
In mei van dit jaar lanceerde de Eu
ropese Commissie deze 'van Boer tot
Bord-strategie' als onderdeel van de
Green Deal die van Europa in 2050
het eerste klimaatneutrale continent
wil maken. Die strategie bestaat uit
vijf lijnen: gezond en betaalbaar
voedsel voor Europeanen produceren,
klimaatverandering aanpakken, mi
lieu en biodiversiteit beschermen,
meer biologische landbouw en de op
brengst in de voedselketen eerlijk
verdelen zodat de boer ook wat ver
dient.
In lijn hiermee schreef Evelien de
Olde met collega Imke de Boer,
hoogleraar dierlijke productiesyste
men, een blauwdruk voor een ge
zond en circulair voedselsysteem in
2050: van meer naar beter! Het duo
deed dat samen met boeren, land
bouw- en natuurorganisaties en we
tenschappers. Hun visie haalde de fi
nale van de Rockefeller Food System
Vision Prize.
De Olde kent Zeeland goed. Haar
partner groeide op in Goes. Ze mag
ook graag windsurfen op de Zeeuwse
wateren.
■ia.m 3 1
V--
Mggmg
,,Er liggen volop kansen voor Zee
land. De Delta blijft tenslotte een
vruchtbaar gebied. Het is een enorme
voedselschuur met aardappelen,
uien, tarwe, suikerbieten, bruine bo
nen en nog meer mooie gewassen.
Het probleem van de Nederlandse
akkerbouw is dat 40 procent van de
gewassen als veevoer wordt geteeld.
Dat is gewoon niet efficiënt. In Zee
land is relatief weinig veehouderij en
speelt dat minder. Zeeland teelt nu al
vooral voor menselijke consumptie.
Tegelijkertijd kampt Zeeland ook
met klimaatverandering zoals perio
den van droogte en hevige regenval.
Ook verzilting van de bodem speelt
boeren parten."
aan zeegroenten zoals zeekraal, maar
ook aan rassen die resistent zijn te
gen zilt grondwater. Ook nieuwe ge
wassen zoals quinoa zijn kansrijk.
Net als lupines, haver en wortelen.
Daarnaast zijn er lichtere machines
nodig waarmee je na hevige regen
toch het land op kunt. Met de inzet
van drones en sensoren kunnen te
lers nog beter met voedingsstoffen
omgaan. En voor natuurlijke bemes
ting zullen akkerbouwers en veehou
ders nauw gaan samenwerken."
Voedsel is nu erg
goedkoop, waardoor
boeren soms niks
verdienen
,,De handel is dan wel enorm toege
nomen, maar daarmee niet de voed
selzekerheid. Landen zijn steeds
meer afhankelijk geworden van im
port, terwijl ze zouden moeten in
vesteren in hun eigen voedselsys-
teem. Waarom kan Afrika als grote
cacaoleverancier geen eindproducten
van chocola maken? Het gesleep met
voedsel over de wereld is ook niet
duurzaam. Voor Zeeland betekent
dat misschien dat er bijvoorbeeld
vooral voor de Europese markt uien
worden geteeld. Dat kan een krimp
van de uiensector inhouden, maar te
gelijk ontstaan er kansen voor een
palet aan nieuwe gewassen."
,,Als je wilt dat boeren hier internati
onaal kunnen blijven concurreren, zal
er op Europees niveau marktbescher-
ming moeten worden geregeld."
,,Ten eerste moet de boer een eerlijke
prijs krijgen voor zijn product waarin
ook de kosten voor de zorg voor de
natuur en het landschap zijn verre
kend. Voedsel is nu erg goedkoop,
waardoor boeren soms niks verdie
nen. De consument moet overstap
pen op een gezonder dieet met meer
plantaardig voedsel en minder dier
lijke producten. En eten wat er per
seizoen uit eigen land komt, dus geen
aardbeien met kerst."
vrijdag 28 augustus 2020
GO
'Eten met de seizoenen. Dus
geen aardbeien met kerst'
Frank Balkenende
Oostkapelle
De hamvraag is natuurlijk welke
kansen de strategie van Brussel
Zeeuwse boeren biedt? Want dat
- 1, -
JE
v"1 7
.y r
urvjaU
v
Evelien de Olde:
,,De Zeeuwse Delta is
een enorme voedsel-
schuur met aardappe
len, uien, tarwe, sui
kerbieten, bruine
bonen en nog meer
mooie gewassen."
FOTO HANNE DE WITTE
is wel een landbouw zonder pesti
ciden, terwijl akkerbouwers juist
worstelen nu verschillende midde
len verboden zijn.
U stelt dat de landbouw nu ten
koste gaat van het dieren- en plan
tenleven. Hoe kunnen Zeeuwse
boeren in harmonie met de natuur
en gewapend tegen klimaatveran
dering toch een boterham blijven
verdienen? Of simpeler gezegd:
hoe ziet een ideaal akkerbouwbe
drijf er in 2050 uit?
,,Het boerenbedrijf zal anders moe
ten worden ingericht. Denk aan stro
ken- en mozaïekteelt met diverse ge
wassen op één perceel. Die spreiden
niet alleen de risico's voor de boer,
maar zijn ook beter voor de bodem
en de insectenstand. Daarnaast moet
met name in Zeeland worden nage
dacht over nieuwe gewassen. Denk
- Evelien de Olde, Wageningen
University Research
In uw ideaalplaatje gaan Zeeuwse
boeren vooral voor de Neder
landse en Europese consument
telen. Maar zo zit de markt niet el
kaar. Zeeland exporteert grote vo
lumes aardappelen en uien, onder
meer naar Afrika. Als Zeeland daar
mee zou stoppen, kost dat (han
delsbedrijven de kop.
En als supermarkten vervolgens
minder duurzaam geproduceerde
uien uit Verweggistan importeren?
Dan is Leiden in last.
U ziet niet alleen een verantwoor
delijkheid voor de boer, maar ook
voor de consument. Wat moet die
veranderen?
Aanmelden voor de bijeenkomst op
boerderij Loverendale-Ter Linde in
Oostkapelle kan op foodgov.eu.
