®i
i
ue
10 NIEUWS
Moskeeschutter Christchurch veroordeeld tot levenslang
Levenslang zonder enige mogelijkheid
om eerder vrij te komen. Het is voor
het eerst in de moderne geschiedenis
van Nieuw-Zeeland dat een rechter
deze straf uitsprak. Brenton Tarrant
(29), de extremistische moskeeschut
ter van Christchurch viel die twijfel
achtige eer te beurt.
De uitspraak was de epiloog van een
terreuraanslag zoals Nieuw-Zeeland
die nog nooit had gekend: in maart
2019 schoot de rechts-extremist Tar
rant 51 mensen dood in twee mos
keeën in Christchurch. Tijdens het
emotionele strafproces zei een van de
nabestaanden. ,,Je echte straf zul je in
je volgende leven krijgen.''
Maar drie dagen lang richtten de ge
tuigenissen van de nabestaanden in de
rechtbank zich direct tot de verdachte.
Voor een straf in dft leven. Verhalen
van verdriet, woede en heldendom.
Het verdriet van Aden Diriye, wiens
3-jarige zoontje Mucaad met twee ge
richte schoten werd vermoord, terwijl
hij zich vastklampte aan het been van
zijn vader. ,,Je hebt mijn zoon ver
moord en voor mij voelt het alsof je
heel Nieuw-Zeeland hebt vermoord. Ik
zal je nooit kunnen vergeven.''
De woede van Ahad Nabi, wiens 71-
jarige vader stierf in de moskee. ,,Je
bent een zwakkeling, mijn vader had je
in tweeën gebroken als je het op een
gevecht had laten aankomen. En nu
heb je ons alleen maar sterker ge
maakt", zei hij, gekleed in een zwart T-
shirt van zijn rugbyclub.
Het heldendom van Abdul Aziz Wa-
habzadah, die achter de dader aan
rende en een mobiel pinapparaat naar
zijn hoofd gooide toen deze in zijn auto
sprong en ervandoor ging. ,,Je pro
beerde die dag twee geloven te verde
len, maar iedereen kwam juist tot el
kaar als broeders.''
De man die verantwoordelijk is voor
al dat verdriet, de 29-jarige Australiër
Brenton Tarrant, hoorde de verhalen
de afgelopen dagen in de rechtbank
van Christchurch zwijgend aan. Als
slachtoffers hem direct toespraken,
grijnsde hij. In een eerdere verklaring
bij de politie stelde hij 'nog veel meer
slachtoffers te hebben willen maken'
dan de 51 die hij doodschoot en de 49
die hij verwondde in een moskee en
een islamitisch centrum in Christ-
church op 15 maart van vorig jaar.
Eerder deze week, aan het begin van
het proces, schetste justitie nog maar
eens hoe langdurig en nauwgezet Tar-
rant zijn terreurdaad plande. Vrijwel
vanaf het moment dat hij naar Nieuw-
Zeeland verhuisde in 2017, begon hij
met het legaal aankopen van (semi-au-
tomatische) vuurwapens, zocht hij
naar geschikte moskeeën om toe te
slaan en bekeek hij hun plattegronden.
Ondertussen scherpte hij zijn ideo-
I iii gflED gf
I
Je benteen
zwakkeling, mijn
vader had je in
tweeën gebroken
logie aan. Dat mondde uit in een ma
nifest van zeventig pagina's, 'De Grote
Verdringing' noemt hij het. Een onder
rechts-extremisten populaire omvol-
kingstheorie waarin wordt gesteld dat
het Westen, waartoe Tarrant ook Aus
tralië en Nieuw-Zeeland rekent, lang
zaam maar zeker wordt 'overgenomen'
door moslims. Hij wilde daartegen in
verzet komen en een daad stellen.
Nieuw-Zeeland koos hij 'om te laten
zien dat dit overal aan de gang is'.
Op 15 maart 2019 kleedde Tarrant
zich in gevechtskleding en laadde zijn
auto met zes geweren en tot brand
bommen gemaakte blikken benzine.
Hij zette zijn manifest online en de ca
mera op zijn helm aan. Zijn terreur
daad was via een livestream te zien op
Facebook. Daardoor was ook te zien
hoe hij kalm de Al Noor-moskee bin
nenliep. De vrijdagmiddagpreek was
net begonnen, 42 aanwezige gelovigen
werden koelbloedig geëxecuteerd.
Toen hij klaar was, reed Tarrant naar
een islamitisch centrum in de stad,
daar vielen nog eens negen dodelijke
slachtoffers. Op weg naar een derde
moskee, in een andere stad, werd hij
klemgereden door de politie en gear
resteerd. Een deel van zijn plan, de
moskeeën platbranden, werd daarmee
verijdeld.
Opgelucht
Tarrant handelde alleen, maar zijn
daad staat niet op zichzelf. De Austra
liër verwees in zijn pamflet naar An
ders Breivik die in 2011 in totaal 77
mensen vermoordde in Noorwegen,
bij een jongerenkamp van de sociaal
democratische partij. En na Tarrant
volgden nog massamoorden in het
Amerikaanse El Paso (20 doden in een
supermarkt, augustus 2019) en het
Duitse Hanau (bij een shishalounge, 9
doden, februari 2020) die werden ge
pleegd door jonge mannen met een
vergelijkbare ideologie.
De Australiër zei tijdens de zitting te
verwachten, dat hij op termijn wordt
vrijgelaten. Maar dat pad sneed rechter
Mander af met zijn uitspraak. Nabe
staande Temel Atacocugu: ,,Eindelijk
kunnen we weer vrij ademen. Onze
justitie sluit zijn ideologie voor altijd
op.'' De Nieuw-Zeelandse premier Ja-
cinda Ardern wenste Tarrant ,,een le
ven van totale en absolute eenzaam
heid toe. Ik hoop dat het de laatste keer
is geweest dat we de naam van deze
terrorist hebben gehoord.'' Tarrants
advocaat, die namens hem een laatste
woord sprak, zei dat zijn cliënt de straf
accepteert. Het was het teken voor veel
nabestaanden om enigszins opgelucht
adem te halen.
vrijdag 28 augustus 2020
GO
FOTO AP/MARK BAKER
Drie overlevenden van de aanslag, onder wie Temal Atacocugu (rechts) vieren de uitspraak voor de rechtbank. „Eindelijk kunnen we weer vrij ademen.''
'We kunnen ademen, de rechter
sluit deze ideologie voor altijd op'
Rechter Cameron Mander was don
derdagochtend vroeg helder: ,,Uw
daden waren zo erg, dat een leven
lang in de gevangenis nog niet eens
het begin van een genoegdoening
is voor de nabestaanden. Wat u
deed was onmenselijk. U schoot
weloverwogen een 3-jarig jongetje
in zijn hoofd, terwijl hij zich vast
hield aan het been van zijn vader.''
Cyril Rosman
Rotterdam/Christchurch
-Ahad Nabi, wiens vader
werd vermoord
Boven: Brenton
Tarrant tijdens
zijn proces.
Onder: Demon
stranten betogen
voor de rechtbank
van Christchurch.
FOTO'S EPA EN GETTY