EEN ZOMER IN NEDERLAND
ÉS
NIEUWS 15
Tegen het einde
van de vakantie en
met iets minder
weer, wordt het
weer rustiger in de
Biesbosch. De
vogels laten weer
van zich horen en
de fluisterboot van
het museum heeft
minder last van de
pleziervaarders.
De bijnaam 'de vrouwen-
hemel' voor Werken
dam is uit vervlogen
tijden, en dat begrip is
nu niet meer op het
stadje van toepassing, benadrukte
schipper Cees Holster nog ten over
vloede. Maar als ik om half twee in
het centrale winkelstraatje voor een
vol restaurantje sta dat SIS Lunch
Boutique heet, komt die naam direct
bij me op. Aan de verschillende tafels
tel ik zo'n zeventien vrouwen, een
man en een jongetje.
Niet dat de mannen allemaal naar
de griend zijn, zoals vroeger, toen ze
op maandagochtend vroeg vertrok
ken, de Biesbosch in, en pas zaterdag
avond weer terugkeerden. Ze aten en
overnachtten in de schrankkeet, een
hut temidden van het water en de
oneindige akkers met wilgen, de
grienden, om pas met boten vol ver
koopbare takken van de wilgen weer
terug te keren. In het dorp was in die
weken 95 procent van de bewoners
vrouw.
De griendwerkers bestaan niet
meer - de wilgen worden niet meer
bijgehouden en hebben in de Bies-
bosch inmiddels enorme vormen
aangenomen. Als veel mannen nu er
gens aan het werk zijn, dan is het in
de havens van Werkendam aan de
Nieuwe Merwede, waar verreweg de
meeste bedrijvigheid heerst.
Het contrast met die kades vol
schepen, een enkele volledig ver
roest, en het natuurgebied ernaast is
groot. Zodra ik de haven over de Bies-
bosch-sluis verlaat, kom ik in een to
taal andere wereld terecht. Eentje
van rust, in de eerste plaats, nu de re
genachtige morgen niet bepaald uit
nodigt een van Nederlands grootste
en meest bijzondere natuurgebieden
te bezoeken.
Het belet Piet van Iersel niet om op
het terras van een vakantiebungalow
achter zijn verrekijker te gaan staan
om de vele vogels te bestuderen op
de plas voor hem. ,,We hebben in en
kele dagen 56 verschillende soorten
geteld", zegt Marijke Levy, een an
dere vogelaar. Samen met een groep
vriendinnen heeft ze de bungalow
op natuurcamping De Knotwilg ge
huurd; Piet komt elke dag vanuit
Breda langsrijden.
Het is redelijk rustig op de kleine
camping. Niet alleen vanwege het
weer, ook omdat de schoolvakantie
in het grootste deel van het land
voorbij is. Wat betekent dat ook de
rust op het water in de Biesbosch is
teruggekeerd. ,,Er waren dagen dat
het niet te doen was. Alsof iedereen
deze zomer ineens een bootje moest
kopen of huren. En veel ervan kun
nen niet zo best varen, hè?'' lacht Piet
den Besten, een van de twee schip
pers die vandaag de fluisterboten van
het Biesbosch Museum bestuurt.
,,Aan die gele kegel kun je zien dat
wij beroepsvaart zijn en voorrang
hebben, maar dat lijken veel van hen
niet te weten. Je hebt er zo eentje aan
je boot hangen.''
Ik heb drie keer de
visarend gespot. Die
beginnen hun trek naar
Gambia of Senegal
Ik heb een tocht geboekt, vijf kwar
tier door het zoetwatergetijdenge-
bied, met een bijna even lange mo
noloog van de andere schipper, Cees
Holster, over een gebied dat hij op
zijn duimpje kent. Niet zoals die ple-
ziervaarders; een van de weinige
jachten die we zien is vastgelopen op
de bodem, die hier slechts 60 centi
meter diep is. Nog een geluk dat de
getijden veel gematigder zijn sinds
de Haringvlietsluizen in 1970 de
forse stroom van en naar de
zee afsloten.
Holster verhaalt van die
grienden, en de ongeveer
350 bevers die in 107
burchten huizen, van de
spaarbekkens die werden
aangelegd om Rotterdam
van goed drinkwater te
voorzien, van die vrouwen-
hemel en de 41 vissensoorten.
Of de zoete geur van de straks
volop bloeiende springbalsemien,
een plant met roze bloempjes afkom
stig uit de Himalaya die het hier op
vallend goed doet en een wolk van
insecten aantrekt.
En natuurlijk heeft hij het over de
meest bijzondere bewoner van de
Biesbosch; niet boer Saarloos die met
zijn melkkoeien op de Vischplaat
woont en slechts per boot bereikbaar
is, maar de zeearend. De roofvogel,
vanwege zijn grote spanwijdte ook
wel de 'vliegende deur' genoemd,
vertoonde zich in 2006 voor het eerst
in de Biesbosch en broedt er sinds
2011. Daarna kwam ook een iets klei
nere soortgenoot, de visarend. ,,Die
heb ik deze week drie keer gespot'',
zegt vogelaar Piet van Iersel. ,,Die be
ginnen hun trek, naar Gambia of Se
negal.''
Maar indrukwekkender, zelfs al
zonder hem te zien, is de zeearend.
De dreiging die je voelt hangen bo
ven een plas vol eenden en ganzen,
een feestmaal voor de vogel. Van
Iersel stond een dag bij de Mug-
genwaard, dicht bij Werken
dam. Ineens vlogen de hon
derden eenden, ganzen en
watervogels op. Geschrok
ken. Niet van hem, maar
van wat ze in de hemel bo
ven zich zagen zweven.
donderdag 27 augustus 2020
GO
Miljoenen Nederlanders herontdekken deze maand hun eigen land. Edwin Winkels
is een van hen. Hij doet dagelijks verslag. Vandaag: Deel 23 Werkendam
Al zie je hem niet, je voelt de
dreiging van de zeearend
- Piet van Iersel, vogelaar
Kajakkers genieten van de teruggekeerde rust in de Biesbosch bij Werkendam. fotos edwin winkels
Vogelaar Piet van Iersel op natuurcamping De Knotwilg.
Schipper Cees Hol
ster loodst de fluister
boot door de kreken
van het natuurgebied.
