Weer massale
betogingen tegen
Loekasjenko
10 NIEUWS
De Cariben hebben het zwaar te
verduren door de coronacrisis
en de totale ineenstorting van het
toerisme. Op Curagao deelt
het Rode Kruis op grote schaal
voedselpakketten uit om het leed wat
in te dammen. ,,Het breekt je hart.''
-i. '*^31
CORONA CURAQAO
0'
In de Belarussische hoofdstad
Minsk kwamen meer dan honderd
duizend mensen bijeen om te to
nen dat ze het hebben gehad met
hun staatshoofd, dat al 26 jaar zijn
land met ijzeren vuist regeert. Offi
cieel won hij de verkiezingen op 9
augustus, maar volgens de opposi
tie, gesteund door de Europese
Unie, heeft hij die stembusronde op
grove wijze vervalst.
De afgelopen dagen leken de pro
testen enigszins af te nemen, maar
de bezwering dat het ging om
slechts een korte pauze, werd giste
ren bewaarheid.
Tegelijkertijd begon Loekasjenko,
met hulp van Rusland, aan een po
ging de situatie weer onder con
trole te krijgen. Gisteren waren in
Minsk verschillende metrostations
afgesloten (om de toestroom van
betogers te beletten) en stonden er
overal gepantserde voertuigen met
waterkanonnen.
Het zag zwart van de oproerpoli
tie en rond de herdenkingsnaald,
waar omheen vorige week 200.000
betogers zich verzamelden, was dit
keer prikkeldraad neergelegd om ze
tegen te houden. Erachter stond
een haag van ME'ers.
Strafhof
Demonstranten droegen papieren
bij zich, waarop geschreven stond:
'Laten we Sasja (Aleksandr, red.)
helpen de weg naar Den Haag te
vinden', een referentie aan het In
ternationaal Strafhofin die stad. En:
'Een levenslang presidentschap be
staat niet, een levenslange gevange
nisstraf wel'.
Tegen de avond trok een enorme
menigte naar het presidentiële pa
leis van Loekasjenko, waar de op
roerpolitie met manschappen en
voertuigen een blokkade had ge
vormd. Daar leek het even grimmig
te worden en de demonstranten
scandeerden tegen de agenten:
'Laat je schilden zakken!'.
Na ongeveer een uur trokken de
betogers zich terug onder de leuze:
'Iedere dag, iedere dag!' Daarmee
gaven ze aan dagelijks terug te zul
len keren naar de residentie van
Loekasjenko.
Nog weer iets later vloog Loekas
jenko naar het Paleis voor de onaf
hankelijkheid in het centrum. De
toekijkende menigte scandeerde:
,,Vlieg maar weg!'' En: ''Je bent ont
slagen!'' Een videofragment op een
Belarussisch Telegram-kanaal
toonde het staatshoofd met een mi
trailleur in de hand, toen hij met
zijn helikopter aankwam op het dak
van het paleis.
Rusland
Intussen lijkt Rusland te proberen
zijn greep op de situatie te verster
ken. Volgens een internationaal ge
zelschap van veiligheidsexperts,
verenigd in de organisatie Isan, zijn
er vorige week politieke, defensie-,
media- en veiligheidsexperts aan
gekomen in Minsk om Loekasjenko
bij te staan.
t De bevolking van
Belarus wil dat
Loekasjenko aftreedt
na de recente
verkiezingen
Ze zouden er onder meer op uit zijn
de Belarussische media onder con
trole te krijgen. Vorige week ver
telde ontslagen en stakende mede
werkers van de staatsomroep al, dat
Russische journalisten hun werk
plekken hadden ingenomen. Ook
wil Moskou zijn zeggenschap ves
tigen over de veiligheidsdienst
KGB en het leger, aldus Isan.
De experts stellen dat Loekasjen-
ko's rol is uitgespeeld. Hij kan al
leen nog maar tekenen wat het
Kremlin hem voorlegt. Mocht Mos
kou hem uiteindelijk laten vallen,
dan zal het proberen de politieke si
tuatie zodanig te bewerken, dat de
pro-Ruslandpartijen het voor het
zeggen krijgen. Uiteindelijk zal dat
het einde betekenen van Belarus als
soevereine staat, aldus Isan.
e zeggen het allebei:
als je kijkt naar het le
ven op straat, dan zou
je kunnen denken dat
het de goede kant op
gaat. De toeristen komen weer
langzaam naar Curasao, de hotels
draaien weer (zij het niet allemaal)
en de autoverhuurbedrijven
(idem) ook. Maar als Iris van
Deinse en Maisy Scharbay tegelij
kertijd vertellen dat hun organisa
tie, het Rode Kruis, bezig is met de
grootste hulpoperatie die ze ooit
in de Cariben heeft uitgevoerd,
dan geeft dat wellicht beter de
huidige situatie aan.
Scharbay is afdelingsmanager
van het Rode Kruis op Curasao. Ze
is ook een kind van het eiland.
Misschien wel de grootste schok
van deze crisis, zegt ze, is het besef
dat het toerisme van levensbelang
is voor het eiland. En dat het ei
genlijk niet meer zonder kan. ,,Na-
tuurlijk wisten we het wel een
beetje, maar we dachten dat het
bijvoorbeeld op Aruba veel erger
was: da^r zijn ze pas afhankelijk
van de toeristen. Wij hebben im
mers de raffinaderij nog (die van
Isla, waarmee het inmiddels ook
niet meer zo best gaat).''
Maar sinds de coronacrisis toe
sloeg, met het eerste positieve ge
val in maart, de avondklok die er
op volgde en al snel ook de totale
lockdown, hebben de eilandbewo
ners noodgedwongen ontdekt wat
het betekent als er plots geen en
kele buitenlandse bezoeker meer
komt. Als er de ene week nog
40.000 mensen een reisje naar het
eiland boeken en de week erna
nul. Als er de ene week nog vijf
cruiseschepen aanmeren (zoals al
die weken en jaren daarvoor) en
de week erna nul. Dat betekent in
één klap honderdduizenden toe
risten minder. Dat doet zeer op
Cura^ao, met zijn 160.000 inwo
ners.
Geen geld
,,Ineens zaten mensen zonder
werk en dus zonder geld", zegt
Scharbay. ,,De overheid kreeg het
pas na een paar maanden voor el
kaar om voor een uitkering te zor
gen. En het gaat niet alleen om de
mensen die in de hotels werken en
de restaurants, maar ook de tim
mermannen, de tuinmannen of de
vrouwen die taarten bakken. Wie
heeft deze mensen nog nodig, als
er niks meer uit te geven valt? Nie
mand. Iedereen draait een dubbel
tje dan twee keer om."
Dat betekent, zo zegt ook Iris
van Deinse, dat een heel grote
groep mensen in de problemen
zat, en nog steeds zit. Zij is de
woordvoerder van het Rode Kruis
Nederland en net terug van Cura-
^ao. De bedoeling was dat ze ook
naar Aruba en Sint Maarten zou
gaan, de andere twee Caribische
landen binnen het Koninkrijk der
Nederlanden. ,,Maar helaas, de
grens is dicht. Er zijn weer corona-
gevallen op Aruba." Van Deinse
kwam er al snel achter dat dat wat
je ziet niet de hele waarheid is.
Hotels zijn open, er liggen mensen
op het strand, in Willemstad zelf
wordt het weer ietsje drukker,
Ze vroegen ons
ervoor te zorgen dat
in elk geval hun oude
vader elke dag een
warme maaltijd kreeg
'nou ja, het bekende beeld'.
,,Maar'', zegt ze, ,,het leed zit op
Curasao achter de voordeur."
Als je bij mensen thuiskomt,
dan zie je wat de crisis teweeg
heeft gebracht. Grote gezinnen,
vaak met opa's, oma's, ooms en
tantes, die ineens zijn teruggeval
len op het schamele pensioentje
van een van de ouderen, omdat de
jongeren geen werk meer hebben.
Of die ene oude mevrouw die bij
haar zus inwoonde, maar toen die
zus doodging bij haar neven en
nichten moest intrekken, en daar
merkte hoe nijpend de situatie
zónder haar al was.
,,Die mevrouw was enorm afge
vallen toen we haar spraken'', zegt
Van Deinse. Of de mensen die
zorgden voor een ziek familielid
en zich na een poosje niet meer
dan één yoghurtje per persoon per
dag konden veroorloven. ,,Ze vroe
gen ons om ervoor te zorgen dat in
elk geval hun oude vader elke dag
een warme maaltijd kreeg.''
Dat is waar het Rode Kruis nu
vooral mee bezig is: het uitdelen
van eten. Er worden door vrijwilli
gers per week vijfhonderd voed
selpakketten in elkaar gedraaid,
met daarin onder meer rijst, meel,
maandag 24 augustus 2020
GO
In een ongekend betoon van
eensgezindheid zijn de
Belarussen gisteren opnieuw de
straat op getrokken om het ver
trek te eisen van hun president
Aleksandr Loekasjenko.
Joost Bosman
Moskou
'Er heerst een
Mark van Assen
Brussel/Willemstad
- Iris van Deinse, woordvoerder
Rode Kruis Nederland
Het Rode Kruis ver
zorgt samen met Stich
ting Help Cura$ao
warme maaltijden voor
mensen die getroffen
zijn door de coronacrisis
op het eiland.
FOTO'S ARIE KIEVIT
In Minsk betoogden meer dan 100.000 mensen tegen de presi
dent die met verkiezingsuitslagen zou hebben gesjoemeld. foto ap
