'Haar depressie
lijkt ongemerkt te
zijn overgegaan
in dementie'
gevolg dat ook geen van de kinderen van
haar hield. Behalve ik, een beetje.''
,,Ik denk dat ik meer goede herinneringen
aan mijn moeder heb. Ze ging met me naar
de bibliotheek, las me voor uit Annie M.G.
Schmidt, kriebelde in mijn nek als we bij de
kerkdienst zaten. Ik was dan ook een braaf,
blijmoedig meisje - misschien was dat mijn
strategie. Maar kennelijk heb ik als enige ge
noeg liefde van haar gehad om dat terug te
kunnen geven toen ze oud was.''
Dat Renske uit een liefdeloos gezin kwam,
zou veel kunnen verklaren. Oma Brak had
verwarde periodes waarin ze in haar nacht
pon op blote voeten langs het Amserdamse
IJ zwierf. Maar hoewel de depressie gene
tisch kan zijn, blijft haar moeder een raad
sel, zegt Koelewijn. ,,Ik heb het er nog vaak
over met mijn zusje Rinskje. Wat was er
nou met haar? De laatste jaren was ze hele
maal stil, er was nauwelijks contact met
haar te krijgen. Waarom begon het in haar
te kantelen? We weten het niet; ik kan al
leen beschrijven wat we zagen.''
Wat ze zag: een labiele vrouw, getrouwd
met een heel overheersende man, die te
veel kinderen kreeg voor haar psychische
gezondheid. Al met al een voedingsbodem
voor depressie, die misschien ongemerkt is
overgegaan in dementie. Koelewijn: ,,Dat
los je niet op met medicijnen. En al hele
maal niet met elektroshocks - die deden
haar meer kwaad dan goed. Tragisch. Ik
blijf het heel zielig voor haar vinden.''
,,Rinskje is twaalf jaar jonger dan ik - ik was
al uit huis toen het echt misliep. De drank,
de hysterische buien, zij heeft het allemaal
van dichtbij gezien. Het was niet tegen haar
gericht, maar ze werd wel verwaarloosd.
Mijn vader deed enorm zijn best dat op te
vangen: hij nam haar mee naar zwemles,
leerde haar de tafels, kookte het eten. En
Rinskje was vaak bij mij en onze oudste
zus. Ik ben zelfs verhuisd om bij haar en
mijn ouders in de buurt te zijn. Ik voelde
me verantwoordelijk.''
Op haar 67ste ging Renske alsnog weg bij
echtgenoot Wim. Maar wat leek op een
daad van verzet, was meer een halfslachtige
poging, zegt Koelewijn. De rolverdeling van
sterke man en afhankelijke vrouw was ook
na haar vertrek niet te doorkruisen. Het
heft in eigen hand nemen, ze deed het zo
genaamd: veel verder dan drinken, dolen en
in bed liggen kwam ze niet in haar nieuwe
Waarom jij wel?
Maar voor jullie was het ook zielig, zegt
je zusje fijntjes in je boek.
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 2020 31
