De nieuwe
historische
roman van Arthur Japin
Belagen parlementariër
Omtzigt is 'onbeschoft'
10 NIEUWS
23,
INTERVIEW HISTORICUS PIET EMMER^
Piet Emmer is de kop van Jut bij nogal wat Black Lives Matter-
sympathisanten. De historicus vindt dat ten onrechte wordt gedaan alsof
het slavernijverleden de oorzaak is van alle racismeproblemen. ,,We moeten
niet de Verenigde Staten kopiëren.''
istoricus Piet Emmer (75) schreef twintig jaar
geleden het standaardwerk Geschiedenis van de
Nederlandse slavenhandel. Collega-historici ver
wijten hem daarin de ernst van de slavenhandel
en de rol van Nederland te bagatelliseren. Zelf
verwijt hij zijn tegenstanders juist 'activistisch'
om te gaan met geschiedenis.
„Daardoor is er geen ruimte meer voor nu
ance in het huidige racismedebat", zegt hij.
„Geschiedenis is als wetenschap - meer dan bij
voorbeeld wiskunde - gevoelig voor modegril
len. Zo waren er veel historici die het commu
nisme ophemelden, terwijl toch duidelijk is dat
dat tot vreselijke dingen heeft geleid. Dat zie je
nu ook in het debat over slavernij en racisme: er
wordt selectief met feiten omgegaan.''
,,Ik begrijp dat het erop lijkt dat ik dingen baga
telliseer. Maar dat is niet zo. Alleen ben je al snel
fout als je niet in elke zin benadrukt dat de sla
vernij verschrikkelijk was. Natuurlijk was het
dat, daarvoor hoef je niet te hebben gestudeerd.
Als historicus ben je er niet om morele oordelen
te vellen, maar om dingen in perspectief te zet
ten zodat je de geschiedenis beter begrijpt. En
om te snappen waarom Europeanen zich met
slavenhandel inlieten, is het dus belangrijk te
kijken hoe er in Europa in die tijd tegen onvrije
arbeid werd aangekeken. Veel Engelse mijnwer
kers waren bijvoorbeeld min of meer eigendom
van de eigenaar van de mijn. Wie geen werk
had, kon als landloper gedwongen worden el
ders te werken, net als weeskinderen en strafge-
vangenen, desnoods in een verre kolonie. En de
omstandigheden waaronder veel volwassenen
en kinderen hier tot in de 19de eeuw moesten
leven, waren echt niet altijd beter dan die van
slaven in Suriname en op de Antillen.''
,,Ik stel het een niet gelijk aan het ander, ik pro
beer alleen dingen inzichtelijk te maken. Hoe
kon het dat een continent dat slavernij had afge
zworen, het wel accepteerde dat slaven in an-
dere landen werden gehouden? Daarbij moet je
vergelijken. Toen ik onderzoek deed naar hoe
veel ruimte slaven hadden tijdens het vervoer
op slavenschepen, vergeleek ik dat met vrije mi
granten uit die tijd en met de ruimte die wij nu
hebben in een vliegtuig, economy class. Ieder
een weet hoe krap dat is. Ik zei erbij: maar wij
zijn na een paar uur weer uit het vliegtuig, ter
wijl slaven zes weken in vaak tropische tempe
raturen op zo'n kleine ruimte zaten. Toch ver
weten mijn critici mij dat ik slavernij gelijk
stelde aan een vakantiereis. Onzin. Op schepen
met Europese landverhuizers was de ruimte per
persoon trouwens soms nog krapper. Overigens
waren er ook toen al dominees in Zeeland die
zich keerden tegen de slavernij. Maar door an
deren werd de slavernij goedgepraat met een
verwijzing naar het Bijbelboek Genesis, waarin
Noachs zoon Cham werd gestraft en voortaan
zijn broers moest dienen. Cham zou donkerder
zijn geweest dan zijn broers.''
,,Om een beter beeld te kunnen krijgen van wat
er écht gebeurd is vroeger. Bijvoorbeeld: na de
oorlog had iedereen het gevoel dat we ons fel
hadden verzet tegen de Duitse Jodenvervolging.
Totdat iemand eens ging vergelijken hoeveel jo
den er na de oorlog eigenlijk nog in leven waren
en dat vergeleek met andere bezette landen.
Toen bleek dat er nergens zo'n groot percentage
joden is vermoord als hier. Dat zegt iets over
Arthur Japin
De CDA'er werd eergisteren
van dichtbij aangeraakt en toege
schreeuwd door mensen die boos
zijn vanwege het coronabeleid
van het kabinet. De demonstran
ten kwamen ook hardhandig in
aanraking met handhavers.
De premier nam het op voor de
politieagenten. ,,De politie in Ne
derland is geweldig, ze zijn goed
opgeleid en hebben ervaring. Ze
verschijnen bij gevaar en onrust
voor ons in het veld. Ik heb daar
onbeperkt respect voor.'' Volgens
Rutte moeten we ons keren tegen
geweld in iedere vorm. ,,Je mag
best kritiek hebben, maar dege
nen die Omtzigt belaagden zijn
onbeschoft en onopgevoed."
Volgens een woordvoerster
noemt de Kamervoorzitter de be
laging van Omtzigt 'onbeschoft
en onacceptabel'. Op beelden van
het treffen is te horen dat Omtzigt
verwensingen naar zijn hoofd ge
slingerd krijgt als: 'Ik zal je dood
slaan, mongool'. Dat leidde tot de
aangifte bij de politie. ,,Het in on
gelooflijk schandalig wat daar is
gebeurd", aldus Arib.
Arthur Japin
zaterdag 22 augustus 2020
'Er is geen ruimte
voor nuance in
het racismedebat'
Hans van Soest
U wordt zelf verweten de geschiedenis te
verdraaien om de rol van Nederland in de sla
venhandel te verfraaien. Vorige week nog in
deze krant door uw collega Karwan Fatah-
Black. Begrijpt u dat?
Slavernij is toch niet hetzelfde als armoede?
Waarom is vergelijken zo belangrijk?
LIBRIS
h Mrs. Degas
Parijs, 1912. Edgar Degas, de schilder, is blind geworden. Een vrouw
helpt hem zijn archieven te ordenen, echter zij is niet diegene wie zij
beweert te zijn en in het geheim brengt zij verslag uit, waarbij zij
Degas' herinnering wekt aan de liefde van zijn leven: zijn blind geworden
nichtje Estelle.
Degas probeert Estelle's gezicht te vangen in een allerlaatste wassen
beeld. Maar hoe vind je een gezicht terug dat je bent vergeten?
Gebonden
99
7*24\ Boeken bestellen bij je lokale boekhandel - via Libris.nl. Geen bezorgkosten voor boek-
vuuly bestellingen vanaf €15,00. Kijk voor een Libris of BIz.-boekhandel in de buurt op Libris.nl
DEN HAAG Premier Rutte
vindt het onacceptabel dat de
monstranten donderdag op het
Plein in Den Haag parlementa
riër Pieter Omtzigt hebben be
laagd. Kamervoorzitter Arib
heeft zelfs aangifte gedaan
van het incident.
