Namen van dertig slachtoffers
genoemd tijdens herdenking
II
Fietsen van Polen naar Turkeye, gewoon in Nederland
ZEEUWS-VLAANDEREN 5
'Hele straten
in het oude
centrum
verpauperen'
NEDERLANDS-INDIË WEST-ZEEUWS-VLA ANDEREN
De jongste werd
slechts 25 jaar en
de oudste 70.
Dertig West
Zeeuws-Vlamingen
die de Japanse
bezetting in
Nederlands-Indië
niet overleefden,
werden zaterdag in
het bijzonder
herdacht.
TERNEUZEN Afvaldumping,
groen dat niet voldoende wordt
onderhouden en hele straten die
gewoon staan te verpauperen.
De Terneuzense fracties van
PvdA en GroenLinks winden er
geen doekjes om: de oude bin
nenstad van Terneuzen ziet er
niet uit. Tijd voor actie, betogen
ze.
De staat van de oude binnen
stad staat in groot contrast met
inspanningen en investeringen
die de afgelopen jaren zijn ge
daan om het centrum van Ter-
neuzen aantrekkelijker te ma
ken, zeggen de twee fracties. Die
vlieger gaat namelijk niet op
voor het centrum als geheel: de
binnenstad als woonkern, kan
wel een oppepper gebruiken.
Autowrakken
Om die woorden kracht bij te
zetten, gingen de politieke par
tijen met het fototoestel op pad
en het resultaat liegt er niet om:
woekerend onkruid en dichtge
timmerde woningen beklad met
graffiti. Ook troffen ze braaklig
gende terreinen die nu fungeren
als stortplaats. Op één plaats
werden zelfs delen van auto
wrakken gevonden. 'Het lijkt
haast wel of de gemeente moed
willig wegkijkt en alle moed
heeft opgegeven, om terloops
ook maar te stoppen met het on
derhoud van de openbare
ruimte', schrijven de fracties aan
het Terneuzen college van bur
gemeester en wethouders.
Terneuzen bungelt onderaan
lijstjes met aantrekkelijke ste
den, huizenprijzen liggen ge
middeld laag en trekken huis
jesmelkers aan. Dat zijn signa
len die niet genegeerd kunnen
worden, vinden PvdA en
GroenLinks. Het is volgens de
fracties daarom tijd voor actie:
het gebied moet weer aantrek
kelijk worden. Ook vinden de
partijen dat de binnenstad als
woonwijk betrokken moet wor
den bij plannen en commerciële
activiteiten in het stadscen
trum.
De Lijser, Van den He
mel, Risseeuw, Ver
sprille. Het zijn enkele
bekende achternamen
die nog steeds voorko
men in de gemeente Sluis. En 75
jaar geleden ook in Nederlands-
Indië. Arno Boidin van de Stich
ting Comité 4 mei Oostburg leest
op zaterdagochtend dertig namen
op van omgekomen mensen, hun
oorspronkelijke woonplaats en
leeftijd. Naast hem flakkeren er
evenzoveel kaarsen. Het is een ge
baar dat indruk maakt. In de kerk
Open Haven in Oostburg worden
deze West-Zeeuws-Vlaamse man
nen en vrouwen dit jaar in het bij
zonder herdacht, tijdens de Indië-
herdenking.
Het comité vraagt, in navolging
van de landelijke Indiëherdenking
in Den Haag, jaarlijks aandacht
voor een stuk geschiedenis dat
niet vergeten mag worden. Die ge
schiedenis begint als het door de
Duitsers bezette Nederland in
1941 de oorlog verklaart aan Japan.
Nederlands-Indië, ook wel het
Rijk van Insulinde genoemd, komt
in gevaar en wordt in maart 1942
ook bezet gebied. Er wordt op land
en zee gevochten, mensen komen
in interneringskampen, de zoge
naamde Jappenkampen, terecht of
worden gedwongen tewerkgesteld
in andere door Japan bezette ge
bieden in Azië. Pas op 15 augustus
1945 eindigt de oorlog. Japan geeft
zich over nadat de Amerikaanse
luchtmacht atoombommen heeft
gegooid op Hiroshima en Nagasaki.
Erevelden
Op de erevelden in Indonesië en
daarbuiten liggen in totaal 25.000
Nederlandse doden begraven, zegt
voorzitter Nico Peterse van het co
mité. Een overzicht van slachtof
fers uit de regio West-Zeeuws-
Vlaanderen, was er nog niet. Ar
chivaris Geert Stroo van de ge
meente Sluis ging op zoek naar
die West-Zeeuws-Vlamingen die
in Nederlands-Indië en andere de-
len van Zuid-Oost-Azië omkwa
men tussen 1942 en 1945. Een door
hem opgestelde lijst met dertig
namen werd eerder gepubliceerd
in het tijdschrift van de Heem
kundige Kring. Zijn onderzoek
deed hij in samenwerking met het
Bevrijdingsmuseum, die een grote
database met namen van slachtof
fers heeft. De huidige lijst is een
voorlopig overzicht, zegt Stroo.
,,De intentie is om de lijst nog lan
ger te maken, hij is nog niet volle
dig."
Uit alle kernen
De omgekomen West-Zeeuws
Vlamingen hadden verschillende
achtergronden. Ze dienden in het
Koninklijk Nederlands-Indisch le
ger (KNIL), waren marinier, voe
ren op de grote vaart of waren bur
gerslachtoffers: mensen die waren
geëmigreerd om in Nederlands-In-
dië te wonen en werken. Het jong
ste slachtoffer, Willem Lindeijer
uit Groede, werd 25 jaar. Hij was
soldaat infanterie bij het KNIL. De
slachtoffers kwamen uit alle ze
ventien kernen van de gemeente
Sluis. ,,Het is een herdenking die
meer wil zijn, en ook meer is, dan
De intentie is om de
lijst nog langer te
maken, hij is nog niet
volledig
een lokaal gebeuren. Het heeft een
regionaal karakter, door aandacht
voor de Indië-slachtoffers uit alle
kernen van onze gemeente", zegt
burgemeester Marga Vermue. De
herdenking in Oostburg krijgt
voortaan dan ook een regionaal ka
rakter.
Al die plaatsen liggen gewoon in
Nederland, met het West-Zeeuws-
Vlaamse Turkeye als eindbestem
ming. PAC Vakanties zou fietstoch
ten in de Pyreneeën houden maar
die gingen vanwege het coronavi
rus niet door. Als alternatief be
dacht directeur Ruud Fokker een
tocht langs opvallende plaatsna
men in Nederland die aan het bui-
tenland refereren. ,,Er zijn er wel
tweehonderd", vertelt hij. De tocht
begon in Polen, in de provincie
Groningen en slingerde heel Ne
derland door. Antoine Noë en Ton-
nie Cornelis uit Oostburg hielpen
Fokker met een deel van de route,
zij zetten de route van Baarle-Nas-
sau tot Turkeye uit en fietsten het
laatste stuk mee.
Turkse hapjes
De fietsers arriveren in groepjes.
Monique Sturm en Cor van Doese
laar stellen hun tuin ter beschikking
en zorgen voor toepasselijke Turkse
hapjes. Ook liggen er verschillende
publicaties over Turkeye ter inzage:
het plaatsje is beroemd én geliefd bij
fietsers. ,,We hebben hier al 3281 be
zoekers gehad", vertelt Monique. In
hun tuin staat ook een stempelpost
van 'fietsen rond de wereld' en ze
hebben zelfs een eigen postkaart. De
fietsers van PAC komen uit heel Ne
derland, maar één van hen is in Tur-
De tocht begon in
Polen, in de provincie
Groningen en
slingerde heel
Nederland door
keye al dicht bij huis Marc van Waes
komt uit IJzendijke en fietste de af
gelopen week dagelijks honderd ki
lometer. ,,Het was een supertocht.
Warm maar goed te doen tijdens het
fietsen. We hebben van alle plaatsen
foto's gemaakt."
maandag 17 augustus 2020
Sophie Stockman
Oostburg
Arno Boidin, penningmeester van de Stichting Comité 4 mei Oostburg leest de dertig namen voor.
Naast hem branden evenzoveel kaarsen. foto peter nicolai
-Geert Stroo, Archivaris
gemeente Sluis
Achttien fietsers van PAC-vakanties fietsten door heel Neder
land, langs plaatsen met namen die aan het buitenland refereren.
Marc van Waes uit IJzendijke (links vooraan) was één van de
deelnemers. foto peter nicolai
Ze begonnen in Polen en eindig
den in Turkeye. En vooruit, de
achttien fietsers van PAC-va-
kanties deden deze week ook
nog even Betlehem, Borneo,
Amerika, Siberië, Engeland,
Oost-Indië, De Krim en Egypte
aan.
Sophie Stockman
Turkeye
