KGB lijkt rol te hebben in
vlucht van Tichanovskaja
EUWS 11
Door
meteen
te gaan
regelen
probeer
je de
emotie
weg te
drukken
SLACHTOFFER UITVAART
„We wilden gewoon dat ze naar huis kon
den. Normaal duurt het zes tot tien dagen
voordat je een overledene kunt repatriëren.
We hebben hiervoor alles op alles gezet en
het is gelukt. Afgelopen dinsdag hebben
we rond foto's van Hedwig stilgestaan bij
haar overlijden. Iedereen heeft daarbij zijn
eigen herinneringen. Maar de rust ont
breekt nog om er echt bij stil te staan."
,,Iedereen voelt dat het hun ook had kun
nen overkomen. Er is enorm veel eerbe
toon, onze mailboxen stromen vol met
condoleances en emotionele reacties. Zij
was niet alleen ambassadeursvrouw, ze
was ook een geliefde collega die werkte
voor Buitenlandse Zaken, afwisselend in
Den Haag en Beiroet. Ze was in Beiroet
heel actief, bijvoorbeeld voor de Lebanese
Mountain Trail als vrijwilliger."
,,Los van de ambassademedewerkers zijn
vier Nederlanders gewond geraakt, met
name door glasscherven. Er waren aanvan
kelijk drie mensen vermist. Twee zijn de
zelfde dag gevonden, de laatste afgelopen
vrijdag. Die lag in een ziekenhuis en had
een bepaalde mate van geheugenverlies.
Verder zijn ook bedrijven en kantoren van
veel Nederlanders rond de haven enorm,
soms fataal beschadigd. Ook daarvan heb
ik opruimfoto's gezien en ben onder de in
druk van de veerkracht."
,,Klopt, je houdt van de mensen en tegelij
kertijd heb je een hekel aan wat er allemaal
niet goed gaat. Aan de systemische corrup
tie, de sektarische geschillen die steeds
worden aangewakkerd en dit alles er dan
bij. Ik draag nu zwarte kleren met witte
schoenen, in de hoop dat die witte schoe
nen nog iets van hoop geven voor dit land.
Want die hoop moet er wel zijn. We moe
ten dit land ook niet verliezen, vanwege de
diversiteit en de stabiliteit in het Midden
Oosten. De Libanese bevolking zegt nu:
steun ons niet via regeringsinstellingen
want dan loop je weer het risico dat die
hervormingen er nooit komen. Dat is ook
altijd de boodschap van Jan Waltmans ge
weest: er moeten hervormingen komen
voordat we verdere ondersteuning bie
den.''
,,Nee, dan zal Libanon nog verder afglijden
en daarbij zijn wij in Europa niet gebaat.
Die strijd tegen corruptie en het geven van
een stem aan de jongeren is iets waar wij
als Nederland mee door zullen gaan. Daar
bij heeft premier Rutte aangegeven dat di
plomatie een vak in de vuurlinie is. Dat is
heel wrang in deze context, maar dat is het
wel. We moeten doorgaan."
Dinsdagochtend plaatst Svetlana
Tichanovskaja een zelf opgeno
men videobericht online. Ze is dan
al in Litouwen, waar ze maandag
avond of dinsdagochtend heen is
gevlucht. De 'verliezende' presi
dentskandidaat oogt vermoeid en
praat emotioneel. Ze zegt dat velen
haar zullen haten vanwege haar
vertrek, maar dat ze uiteindelijk
heeft gekozen voor haar kinderen.
Die had ze al voor de verkiezingen
naar Litouwen laten overbrengen.
Officieel won president Alek-
sandr Loekasjenko afgelopen zon
dag de verkiezingen met 80 pro
cent van de stemmen, maar nie
mand gelooft dat. Er braken op
nieuw protesten uit in het land.
Even later verschijnt er nog een
boodschap van Tichanovskaja, op
een internetkanaal dat Loeka-
sjenko steunt. Die is een dag eer
der opgenomen in het kantoor van
de centrale kiescommissie en to
taal anders van toon. Tichanovs-
kaja leest voor van een papiertje
(wat ze eerder nooit deed) en kijkt
niet in de camera. Haar boodschap
is ronduit schokkend en onbegrij
pelijk: ze roept haar aanhangers op
het verzet te staken. ,,Het volk
heeft zijn president gekozen'', zegt
ze onbewogen en monotoon.
Officieel bezwaar
Tichanovskaja was maandagavond
bij de kiescommissie om officieel
bezwaar aan te tekenen tegen de
verkiezingsuitslag. Ze is er zeven
uur gebleven. Daarna is ze ver
trokken via een andere uitgang,
journalisten - die ze tijdens haar
campagne altijd en overal te
woord stond - vermijdend. Haar
woordvoerder was cryptisch, zei
dat Tichanovskaja 'haar beslissing
had genomen', maar vertelde niet
wat het besluit inhield. De vol
gende ochtend duikt de politicus
op in buurland Litouwen.
Hoe vreemd is het, dat ze strijd
vaardig het kantoor van de kies
commissie binnenwandelt om
verhaal te halen, vervolgens daar
voor de camera haar volgelingen
oproept op te houden met betogen
en er dan stilletjes tussenuit
knijpt?
Het kan maar één ding beteke
nen: Loekasjenko's veiligheids
dienst KGB heeft haar onder druk
gezet om het land te verlaten. In
een interview met een onafhanke
lijk Russischtalig internetkanaal
doet Tichanovskaja's medestander
tijdens de campagne, Veronika
Tsepkalo, een boekje open over
hoe dat in zijn werk gaat.
Ze refereert aan Tichanovskaja's
keuze voor haar kinderen. ,,Als het
om kinderen gaat, gebruiken ze de
smerigste, gemeenste methoden.
Loekasjenko doet al het mogelijke
om druk op je uit te oefenen, zelfs
op kinderen'', benadrukt ze.
Haar man Valeri wilde ook deel
nemen aan de verkiezingen maar
vluchtte vorige maand uit angst
voor arrestatie. Tsepkalo vertelt
dat ook haar kinderen zijn be
dreigd. ,,De geheime dienst
dwingt onderwijzers te verklaren
dat je een slechte moeder bent, zo
dat ze je kinderen van je kunnen
afnemen.''
Daar komt bij dat Tichanovs-
kaja's man Sergej (ook presidents
kandidaat) al maanden in de ge
vangenis zit, alsmede zeven van
haar stafleden, die aan de voor
avond van de verkiezingen werden
gearresteerd. Zij waren (en zijn)
perfecte gijzelaars in handen van
de geheime dienst. Een drukmid
del om Tichanovskaja het land uit
te dwingen. Tichanovskaja heeft
de handdoek in de ring gegooid.
Zoals een vertrouweling van haar
zei, toen ze al naar Litouwen was
uitgeweken: ,,Svetlana had geen
andere keuze dan te vertrekken.''
J9-aa,
donderdag 13 augustus 2020
GO
M Hester Somsen:
,,We moeten dit
land niet verliezen.''
FOTO FRANKJANSEN
Afgelopen maandag is het gelukt om
ook ambassadeursvrouw Hedwig Walt-
mans-Molier in haar kist naar Nederland
te vliegen. Dat was erg belangrijk voor
de medewerkers van de ambassade,
zegt u.
De diplomatieke wereld in Beiroet heeft
ook geschokt gereageerd op haar over
lijden. Er is ook nog een Duitse diplo
maat omgekomen.
Hoe staat het met de andere Nederlan
ders in Libanon?
Je hoort vaak dat diplomaten en journa
listen gaan houden van Libanon, on
danks de eindeloze problemen.
Anders komt Libanon er nooit bovenop?
De kist van Joe Noun, een van de tien brand
weerlieden die omkwamen tijdens de explosie
in de haven van Beiroet, werd gisteren tijdens
de uitvaart gedragen door leden van het brand-
weerkorps. Volgens de Libanese autoriteiten
kwamen er bij de explosie vorige week 171 men
sen om het leven en zijn er zo'n 6000 gewon
den. FOTO EPA
Twee geheimzinnige videobood
schappen van de Wit-Russische
presidentskandidaat Svetlana
Tichanovskaja, die het land is
ontvlucht, zorgen nog steeds
voor speculaties. Heeft de ge
heime dienst haar in de tang?
Joost Bosman
Moskou
JJ-duiij/
Wit-Russen wachten op vrijla
ting van dierbaren die zijn gear
resteerd tijdens protesten na de
verkiezingsuitslag. foto epa
M Tichanovskaja in haar video
boodschap. FOTO REUTERS
