Angst aanjagen
is geen taak
van de media
O
IRENE VAN DEN BERG
16 ECONOMIE
1^
INTERVIEWTOPMAN HEINEKEN
Toen Dolf van den Brink in
februari topman van Heineken
werd, leek corona nog ver weg. Nu
moet de 47-jarige Heinekenveteraan
het bierconcern door de crisis leiden.
,,Als we de valse hoop creëren dat
het morgen over is, zal dat tot enorme
teleurstelling leiden."
Media moeten nooit
achter de overheid
aanlopen, ook als dat
leidt tot minder steun
voor coronamaatregelen
De berichten en de toon in de
media bepalen mede of
mensen zich aan de corona-
regels houden. Op het hoogtepunt
van de crisis ging het over hoeveel
mensen er waren gestorven aan
corona. Die cijfers zeiden weinig,
omdat lang niet iedereen werd
getest. Maar de angst die deze getal
len inboezemden, heeft zeker bij
gedragen aan het gevoel dat de co-
ronaregels moesten worden geres
pecteerd. Dat wil echter niet zeggen
dat journalisten de taak hebben om
burgers angst aan te jagen, zodat zij
zich aan overheidsbeleid houden.
De Britse wetenschappelijke cri-
sisraad Sage, vergelijkbaar met ons
OMT, boog zich in maart over de
vraag hoe je mensen zo ver krijgt
dat ze zich aan coronamaatregelen
houden. In hun advies aan de poli
tiek vergeleken ze 25 opties. Twee
daarvan waren: de media gebruiken
om het gevoel van persoonlijke
bedreiging te vergroten en de me
dia gebruiken om het gevoel van
verantwoordelijkheid naar anderen
te vergroten. Het Britse OMT oor
deelde dat de aanvaardbaarheid,
uitvoerbaarheid en effectiviteit van
beide maatregelen hoog was.
Om verschillende redenen is dit
een stuitend advies. Allereerst
omdat het Verenigd Koninkrijk, net
als Nederland, een vrije pers heeft
die niet wordt gestuurd door de
overheid. Daarnaast moet je heel
voorzichtig zijn met het bang ma
ken van mensen. Angst is een emo
tie die tot psychische en lichame
lijke klachten kan leiden. De leden
van de crisisraad gaven overigens
wel aan dat het vergroten van per
soonlijke bedreiging door de media
'zou kunnen leiden tot negatieve
bijwerkingen'.
Terug naar Nederland. Ook hier
kun je geen krant openslaan of tele
visieprogramma kijken, zonder te
worden bedolven onder onheil
spellende berichten. Is er al een
tweede golf? En nu dan? En nü dan?
Dat komt niet omdat Mark Rutte
elke avond een belrondje langs alle
redacties houdt, maar omdat jour
nalisten getraind zijn zich te rich
ten op het afwijkende, en daarmee
vaak het negatieve. Bovendien hou
den ze, weet ik uit eigen ervaring,
van een eenduidig verhaal.
Het achtuurjournaal meldde dins
dag bijvoorbeeld dat het aantal
coronabesmettingen was verdub
beld en dat er ook flink meer zie
kenhuisopnames waren. Het viel
me meteen op dat het aantal overle-
Je moet heel
voorzichtig zijn met
het bang maken
van mensen
den coronapatiënten niet werd
genoemd. Een blik op de RIVM-
website leerde dat dat er zes waren,
drie mmder dan de week daarvoor.
Geen goed bruggetje naar de
bezorgde deskundigen die na de
cijfers in beeld kwamen en mensen
opriepen zich beter aan de regels te
houden.
De taak van journalisten is om
beleidsmakers te ondervragen en te
controleren: niet alleen of ze te wei
nig doen, maar ook of maatregelen
wel effectief zijn, of niet te ingrij
pend. Ja, dat kan leiden tot minder
draagvlak voor bepaalde regels.
Maar dat is het probleem van de
overheid.
NN Group
Prosus
Arcelor
Mittal
T
,,Het is een speciale tijd. Ik had Jean
Francois (Van Boxmeer, Van
den Brinks voorganger, red.) een an
der afscheid gewenst. Toen op 11 fe
bruari mijn benoeming werd aange
kondigd, was het virus mondiaal nog
nauwelijks bekend. Maar in Singa
pore, waar ik toen was gevestigd als
topman voor Azië en de Pacific,
stond het al wel op de radar. Ik kon
alleen niet vermoeden dat het zo'n
impact zou hebben. Maar ik ben wel
wat gewend. Ik ben voor Heineken
begonnen in Afrika. In Congo was er
elke ochtend een nieuwe crisis. Daar
leer je van dag tot dag veranderings
gezind te zijn. Dat was een buiten
gewoon goede leerschool om flexibel
op ontwikkelingen in te spelen en
een goed aanpassingsvermogen te
kweken."
,,Ik ben verbaasd hoe positief veel
andere bedrijven over de nabije toe
komst praten. Als we de valse hoop
creëren dat het morgen allemaal over
is, zal dat tot enorme teleurstelling
leiden. Ik geloof niet dat de horeca
terugkeert naar het oude niveau
zolang er geen oplossing is voor het
virus, of dat nu een vaccin is of accep
tabele sociale maatregelen. We moe
ten ons opmaken voor een onzekere
periode: voor elke twee
stappen vooruit doen we er één weer
terug. Ik blijf vertrouwen houden in
de toekomst van de horeca. Mensen
zijn nu eenmaal sociale wezens die
met elkaar willen genieten van het
leven. Maar herstel komt pas op
lange termijn. In de tussentijd blij
ven we ondernemers helpen."
,,We zijn blij dat de bars en restau
rants weer open gaan. Maar dat
moet wel op een verantwoorde
manier blijven gebeuren. We
gebruikten nu de volle kracht van
onze marketing en reclame om men
sen daartoe op te roepen: socialize res
ponsibly. We willen op geen enkele
wijze tot onverantwoord gedrag aan
zetten. Het is in ieders belang om
nieuwe besmettingen te voorkomen.
Als we dit niet op een verantwoorde
manier doen, dan wordt de schade
alleen maar groter."
„Aan ons om daarmee om te
gaan. Ik geloof dat onze
kansen overal liggen. Lan
den als Brazilië en Viet
nam blijven belangrijke
groeimarkten voor
de toekomst. Maar ik ge
loof absoluut dat we
ook in volwassen
markten in Europa en
Noord-Amerika kun
nen groeien. Dat heb
ben we voor corona
in Italië en Frankrijk la-
zaterdag 8 augustus 2020
GO
^0 @ivandenberg
m Reageren? economie@ad.nl
De verzekeraar
dankt de winst
aan goed
ontvangen half
jaarresultaten.
Het biotechno
logiebedrijf
herstelde van
eerdere
verliezen.
Prosus heeft een
groot belang
heeft in het door
Amerikaanse
sancties getrof
fen Tencent.
De staal-
productie is door
de coronacrisis
nog lang niet op
het oude niveau.
E
o
'Herstel
horeca pas
op lange
termij n'
Herman Stil
Amsterdam
U had vast andere wittebroods
weken verwacht.
Het afgelopen halfjaar heeft het
Heinekenconcern een vijfde min
der bier afgezet, in de horeca zelfs
de helft minder. Komt het ooit nog
goed?
Als aanjager van de horeca laadt
Heineken wel een enorme verant
woordelijkheid op zich.
In hoeverre beïnvloedt deze
crisis de plannen die u heeft
met Heineken?
