L
16 ZEELAND
INTERVIEW GEERTEN VERBERKMOES
Bergenaar Geerten
Verberkmoes maakt
muziekinstrumenten
en volgde het spoor
van de Franse
vioolbouwer Boussu.
,,Hij bouwde de
viool op vanaf het
achterblad.''
Niet zo maar instrumenten. Nee,
ze zijn gemaakt volgens de metho
den van Benoit Joseph Boussu. Een
vioolbouwer uit Noord-Frankrijk,
werkzaam in Brussel rond 1750. Tot
voor kort was er nog maar weinig
over Boussu bekend. Totdat Verberk-
moes de archieven indook en zijn le
ven reconstrueerde. Op een komend
najaar bij het gerenommeerde label
Etcetera uit te geven cd komt alles sa
men.
Voor Verberkmoes is het een mijl
paal en de afronding van zijn docto
raatsproject. ,,De muziek is bedoeld
om te klinken zoals deze ooit in het
Brussel van de tijd van Bossou te ho
ren was."
Meteen volgt de relativering. ,,We
zijn er destijds natuurlijk niet bij ge
weest. Maar we onderzoeken een
klankmogelijkheid die er toen kan
zijn geweest."
Brede smaak
Verberkmoes ademt muziek. In zijn
woning in de Bergse binnenstad is er
geen ontkomen aan. Tot op de mag
neten van zijn koelkast is zijn voor
liefde voor de muziek herkenbaar.
Wat meteen in het oog springt: een
zelfde Höhner-gitaar als waar ooit
zijn favoriet Prince de hemel mee be
stormde. ,,Ik heb een brede smaak."
In het ouderlijk huis hoorde hij al
de muziek van de grote componisten,
de categorie Bach-Vivaldi-Handel
zeg maar. ,,Ergens in mijn achter
hoofd is dat altijd wel blijven han
gen."
Langs vaderskant zijn er familiele
den professioneel in de muziek te
recht gekomen. Zelf speelde Verberk
moes vroeger in gelegenheidsbandjes
in de stad. „Bijvoorbeeld met het
Jazzweekeinde."
Als docent geniet hij nu van het
delen van kennis, tijdens het begelei
den van de studenten in het atelier of
via theorievakken als chemie of
akoestiek. En er is Boussu, die ietwat
rechtlijnige instrumentenbouwer,
met een geheel eigen werkwijze. ,,Ik
onderzocht zijn leven, werk en
bouwmethoden."
Met passie vertelt Verberkmoes
over zijn ruim 5 jaar durende Project
Boussu. Op tafel liggen zijn bijdrages
aan diverse vaktijdschriften, van het
Engelstalige Early Music en het op vi
ooladepten gerichte The Strad tot
uitgaven van The Galpin Society, een
toonaangevend genootschap als het
gaat om muziekinstrumenten.
Soms staat de Bergse instrumen
tenbouwer op, om achter in zijn
werkplaats de theorie te verduidelij
ken met praktijkvoorbeelden. Inte-
resse in barokinstrumenten heeft
Verberkmoes altijd gehad. Maar na
een bezoek aan het Muziekinstru
mentenmuseum (MIM) in Brussel
kwam alles in een stroomversnelling.
Hij onderzocht er een viool van
Boussu, nog helemaal in zijn origi
nele staat. ,,Een uniek instrument."
Ook een onveranderde cello van
zijn hand was er te zien. Voor de lief
hebber in Verberkmoes ging er een
wereld open. ,,Ik wilde meer weten
van die man."
Verberkmoes dook de archieven in,
soms online, maar vaker fysiek, met
ook geregelde bezoeken aan het re
gionaal archief in Lille. Eén van de
dingen die hij ontdekte: Boussu was
Hij heeft
mogelijk ook in
Leiden
gewoond
PASPOORT
behalve instrumentenbouwer ook
notaris. In het kader van zijn onder
zoek analyseerde Verberkmoes circa
200 door Boussu opgestelde aktes, in
het Frans van diens tijd. Verslagen
van rechtszaken werden eveneens
doorgespit. Voor alle juridische de
tails kreeg hij hulp van twee rechts
geleerden.
Verberkmoes volgde het spoor van
de instrumentenbouwer, via Luik,
Brussel naar Amsterdam. ,,Mogelijk
heeft hij ook nog een tijdje in Leiden
gewoond en gewerkt."
Het resultaat van al dat speurwerk:
een onlangs door hem met succes
verdedigd doctoraatsproefschrift. De
omvang heeft Verberkmoes zelf ook
verrast. ,,Meer dan een regeltje of drie
wordt er in standaardwerken meestal
niet aan hem gewijd. Mijn onderzoek
draagt bij aan een meer divers beeld
van achttiende-eeuwse vioolbouw,
ook door de multidisciplinaire aan
pak."
CT-scan
Uiteraard verdiepte Verberkmoes
zich ook in de bouwwijze van
Boussu. ,,De methoden bij het bou
wen van een viool waren vroeger per
maker en per regio verschillend. Ie
dereen had zo'n beetje een eigen ma
nier."
De uitdaging voor Verberkmoes:
op basis van twee zeer goed bewaard
gebleven voorbeelden replica's bou
wen. Een proces waar de meest inno
vatieve technieken bij worden toege
past. Neem bijvoorbeeld de in een
Brussels ziekenhuis uitgevoerde CT-
scan van de originele viool uit het
MIM. ,,Het was natuurlijk al bijzon
der dat een dergelijk fragiel instru
ment het museum mocht verlaten."
Wat Boussu onderscheidt van vele
anderen? ,,Hij werkte zonder binnen-
mal en bouwde de viool op vanaf het
achterblad."
In zijn Bergse atelier bouwde Ver-
berkmoes drie violen en een cello.
Zijn achtergrond in scheikunde
kwam goed van pas. ,,De vernis is zelf
gemaakt, op basis van oude recep
ten." Een muzikale uitvoering met de
retro-instrumenten was al lang een
wens van Verberkmoes. Voor corona
werd opgetreden, in Vlaanderen
maar ook in het Bergse Markiezen
hof. Later dit jaar staat nog een optre
den in het Vleeshuismuseum in Ant
werpen op het programma.
woensdag 5 augustus 2020
VL
Bergenaar duikt in verleden
Franse vioolbouwer Boussu
Ben van den Aarssen
Bergen op Zoom
Binnenkort is het voor ie
dereen te horen. Muziek
uit de Belgische barok,
gespeeld op twee violen
en een cello. Instrumen
ten die door Geerten Verberkmoes
eigenhandig zijn gemaakt.
▲Geerten Verberk
moes met de cello die
hij volgens de me
thode van Benoit Jo
seph Boussu maakte.
FOTO TON NY PRESSER/PIX4PROFS
- Geerten
Verberkmoes
Naam: Geerten Verberkmoes
Leeftijd: 51 jaar
Geboorteplaats: Bergen op Zoom
Woonplaats: Bergen op Zoom
Burgerlijke Staat: relatie met Clau
dia, vader van Daan
Opleiding: Scheikunde, Universiteit
Utrecht/Instrumentenbouw, Hoge
school Gent/Kunstwetenschappen,
Universiteit Gent
Functie: docent Koninklijke Acade
mie Schone Kunsten, Gent.
Passie: muziek, instrumentenbouw
