EEN ZOMER IN NEDERLAND
r
li
7
Achter Anjum is er
niets meer. Lange tijd
reisde je er niet heen
voor je lol. Dat werd
anders met de komst
van vakantiehuizen.
Een park bracht
leven in de brouwerij.
WÊR
Als de avond is gevallen
en je vanuit het zuiden
aan komt rijden, begint
het na Zwolle steeds
donkerder te worden.
Na Drachten valt een donker doek
over het landschap, dat bij het passe
ren van Dokkum nog een keer wordt
opgelicht, een klein beetje maar, en
vervolgens is de duisternis definitief.
,,En verder kun je hierna ook niet
meer, hè? Je kunt alleen omkeren
naar het zuiden."
De beschrijving is van Lammert
Wiersma (60), inwoner van Anjum,
het allerlaatste dorp in noordoost
Friesland. Een beetje gechargeerd,
want er loopt nog een enkele weg
verder, richting Moddergat en het
wad. Of bovenlangs het Lauwers
meer, dat een van de twee Dark Sky
Parken in Nederland is, een plek
waar de duisternis wordt gekoesterd
en bezoekers welkom zijn om er van
de onbezoedelde nachtelijke hemel
te genieten.
Maar voor de mensen in Anjum is
dat altijd het gevoel geweest: hierach
ter is er niets meer. En voor mensen
uit de rest van Nederland was dat nog
sterker: zo leeg en verlaten en ver
weg was deze uithoek, dat je er echt
niet voor de lol heen reisde.
Terpwoningen
Ik arriveer niet in het donker maar
aan het begin van de middag, en het
is behoorlijk druk op de weg, want
even verderop ligt sinds dertien jaar
een groot vakantiepark en in de zo
mer van corona zijn de 144 'wonin
gen in oud-Friese stijl' en 77 'mo
derne terpwoningen' plus de 127
kampeerplaatsen op de bijbehorende
camping allemaal bezet. Bomvol,
alles gereserveerd tot ver in augustus.
Net als de hotelletjes en B&B's en
andere verblijven in de hele regio.
De laatste keer dat ik hierheen reed
was in de zomer van 2015, we begroe
ven er in Morra, een gehucht twee
kilometer naast Anjum, mijn beppe.
Ze was 103 jaar geworden, en kwam
naast ons pake te liggen. Pake Jelle
vond het hier in de jaren 60, ondanks
de leegte, te klein worden; mijn
grootouders verhuisden naar Duits
land en kochten er voor hun melk
koeien weilanden aan de Elbe zo
groot als honderd voetbalvelden. Na
hun pensioen keerden ze terug.
Ze waren niet de enigen die ver
trokken. De dertien dorpjes die de
gemeente Oostdongeradeel vormden
telden in 1954 nog 8474 inwoners, in
1974 waren dat er bijna een kwart
minder: 6502. Nu wonen er nog 6050
De jeugd trekt
weg omdat
ergeen
woningen zijn
en is krimpregio Oostdongeradeel
opgegaan in de gigagemeente Nord-
east-Frysl3n, met een stadje (Dok-
kum), 51 dorpen en een veelvoud aan
buurtschappen.
,,Er zouden echt wel meer mensen
wonen als er meer huizen zouden
zijn, maar er wordt hier al jaren niets
het nu Nederlanders, Nederlanders
en nog meer Nederlanders die er
even hun auto hebben geparkeerd
om de spullen uit te laden. Het is net
na drie uur, de nieuwe vracht naar
vakantie smachtende gezinnen
neemt bezit van het tijdelijke op
trekje. Sjoerd en Mirelle de Ruig uit
Kortenhoef slalommen met hun
dochters Saar en Linn langs de
nieuwkomers. Ze staan al acht dagen
op de camping, morgen vertrekken
ze. „En hiervoor hebben we negen
dagen in de Achterhoek geze
ten."
Het oorspronkelijke plan
was een camping aan een
meer aan de rand van
Lombardije. ,,In Italië is
het tenminste mooi
weer'', zegt Saar; ze heb
ben net twee wisselval
lige weken in eigen land
getroffen. ,,Het is wel
leuk hier'', zegt Linn,
„maar Italië.De mei
den beloven dat ze volgend
jaar niet meer zullen zeuren
tijdens de lange autorit, als aan
het einde daarvan de zon en dat
blauwe meer de beloning zijn.
meer gebouwd. De jeugd trekt weg
omdat er geen woningen zijn'', zegt
Wiersma, die een woninginrichting
winkel in Anjum heeft en er nog een
van de weinige middenstanders is.
De laatste bakker is al enige tijd
verdwenen, er zit nog een slager. De
Coop-supermarkt is vanuit het stille
centrum van het dorp (een restau
rant, een snackbar en een molen)
naar de rand verhuisd en groter ge
worden, voor al die vakantiegangers.
Landalpark
Het dorp was er niet echt op te
gen, herinnert Wiersma zich,
toen in 2004 de eerste steen
voor Landal-park Esonstad
aan de oever van het Lau
wersmeer werd gelegd.
Het heeft voor werkgele
genheid gezorgd. ,,Al die
huisjes moeten toch ook
worden schoongemaakt."
Hij en zijn vrouw zijn
'sleutelhouders' van een
vakantiewoning van Duit
sers buiten het park, die het
verhuren. Veel Duitsers hebben
een tweede huis in Friesland.
Maar in de straatjes van Esonstad zijn
zaterdag 1 augustus 2020
GO
Miljoenen Nederlanders herontdekken deze maand hun eigen land.
Edwin Winkels is een van hen. Hij doet dagelijks verslag. Vandaag: Deel 1: Anjum
Bomvol vakantiepark in dat
lege Friese dorp aan de einder
11
r
5 BW 1 f
- Lammert Wiersma, Anjummer
Vakantiepark Eson
stad, met links het
gezin De Ruig.
Een oldtimer bij het
Lauwersmeer.
FOTO'S EDWIN WINKELS
