n Gods handen?
Waar zij
8 ZEELAND
Monnikenwerk
KUNSTKRING GALERIE GERRITSE
Geen grote
tentoonstelling van
de Zeeuwse
Kunstkring deze
zomer. Wel een mooie
expositie van drie leden
in Galerie Gerritse.
Christine de Vos, Jan
de Heer en Glenn
Priester tonen er heel
verschillend werk.
Kunst laat je naar de
werkelijkheid kijken
door de ogen van de
kunstenaar. Dat levert
als het om goede
kunst gaat een verbreding of ver
dieping op van je eigen kijk op de
dingen. Wat mij betreft is dat in op
deze tentoonstelling aan de orde.
Christina de Vos (1965) neemt
mij mee naar een wereld die
steeds minder bekend is: die van
heiligen uit de katholieke kerk.
Mensen die een voorbeeldfunctie
hebben door hun sterke geloof,
waarvoor ze vaak het leven heb
ben moeten laten. Maar ook hun
goede daden zijn inspirerend. Hei
ligen geven hoop. Jeanne d'Arc is
daarvan een sterke belichaming:
een door stemmen gestuurde
vrouw die het Franse volk leidde
in de strijd tegen de Engelse over
heersers. Christine de Vos kiest
een prachtig oplossing om wat er
in haar innerlijk speelt te verbeel
den. 'Jehanne' zoals zij haar
noemt, is een vrouw met drie ge
zichten. Boven haar ogen zie je de
namen van degene die haar drij
ven. In beide handen heeft ze een
dolk waarmee ze de ruimte om
zich heen verdedigt. Het is een
beeld van innerlijke strijd én van
vechten met de buitenwereld.
Daarmee verbindt De Vos het po-
litiek-maatschappelijke optreden
Het is een beeld van
innerlijke strijd én van
vechten met de
buitenwereld
van J eanne met haar diepste we
zen. Zij is net als wij iemand van
wie het handelen bepaald wordt
door krachten die wij zelf vaak
nauwelijks kennen. Dat elk werk is
samengesteld is uit delen van an-
dere voegt visueel en inhoudelijk
nog iets toe: wij worden bepaald
door wie aan ons vooraf ging.
Jan de Heer (1943) zoomt op een
heel andere manier in op ons
mens-zijn. In zijn tekeningen is
niets herkenbaars te vinden. Het
zijn verzamelingen vlekjes en lijn-
tj es, vaak niet groter dan een
duimafdruk. Ze zweven in een
witte ruimte, meestal met z'n
drieën, vieren of vijven. Je kunt ze
zien als plekken, momenten, con
centraties van gevoelens, gedach
ten, manieren van zijn. Het zijn
minuscule abstracte schilderijtjes,
kleine werelden, elk met een eigen
karakter. Het werk van De Heer
vraagt om aandachtig kijken en as
sociëren. Het is in dat opzicht ver
want met sobere poëzie en met
minimal music, waarin het wit
tussen de regels en de stilte tussen
de noten een hoofdrol speelt.
Van de binnenwereld van De
Heer naar de buitenwereld van
Glenn Priester (1950) die het land
schap als zijn inspiratiebron kiest.
Met name lucht en water hebben
zijn belangstelling. Hij verbeeldt
hun steeds veranderende aanblik
in reliëfs van metaal. De verticale
stroken zijn opgebouwd uit di
verse metaalplaten die allerlei be
werkingen ondergingen. Zo roe
pen ze de eindeloze variatie aan
tinten op waarin lucht en water
zich aan ons voordoen. En die on
telbare tinten veranderen ook nog
eens onder invloed van de om
standigheden waarin het werk
wordt getoond. Zo vangt Priester
zijn beleving en roept ons op om
met hem mee te kijken.
T/m 29 aug., Galerie Gerritse,
Londensekaai 19, Middelburg.
Vrij en za 13.00-17.00 uur en de
eerste zondag van de maand.
Bij de voorbereiding van een
weekje kamperen in
Twente, vroeg ik mijn man:
,,Wat zou jij willen doen?" ,,Ik wil
wel een kijkje nemen bij de Zwa
nenhof", zei hij en ik had daar zelf
stiekem ook al aan gedacht.
In gedachten ben je in een split
second terug in Borne, januari
1997. De Citroën DS wilde, nadat
we de ramen onder het ijs vandaan
hadden getoverd, gelukkig starten.
Een reusachtige pan soep stond in
de auto tussen mijn voeten, de
broodjes lagen in de achterbak.
Onze dik ingepakte baby bibberde
op weg naar de Zwanenhof in
Zenderen. De avond tevoren had
den al heel wat vrienden en fami
lieleden gebeld. Het ijzelde en ze
niet wisten of het zou lukken om
vanuit alle windstreken naar
Twente te komen voor de doop
van onze zoon en de lunch daarna.
De Zwanenhof was het thuis
van broeders redemptoristen en
hun gasten. Iedere tweede zondag
van de maand was een Zwanen
hofzondag, met een viering in de
kapel voor een veelkleurig publiek.
De bezoekers kwamen uit de Ma-
riënburgvereniging, een groep kri
tische katholieken, maar even vaak
uit protestantse kring. We vonden
elkaar rond het Woord, liturgie en
zeker in onze liefde voor muziek.
Het Twents Liturgiekoor droeg de
vieringen. Tijdens de doopviering
van onze eerste en drie jaar later
onze tweede zoon, mochten we
hun namen schrijven in 'de han
den van God'. Deze handen maak-
ten deel uit van een kunstwerk
van priester en kunstenaar Jan
Haen, dat stond in het liturgisch
centrum van de Kapel.
Wat zouden we dat graag echt
terugzien! De namen van onze
jongens op die plek, in die kapel.
In Twente zouden we herinnerin
gen ophalen, tenslotte. En deze
zijn zo dierbaar en teer. Het succes
van een korte trip zit voor een deel
in de voorbereiding, dus ging ik
het internet op. De schrik sloeg
me om het hart. 'De Zwanenhof is
failliet', las ik in Dagblad Tubantia.
De paters redemptoristen hebben
in 2011 het retraitehuis afgestoten.
De nieuwe eigenaar begon de
bouw van een zorghotel op het
terrein en uiteindelijk heeft dat
geleid tot een financieel debacle.
Een curator spreekt met overna
mekandidaten. Ik vond al snel uit
dat de telefoon is afgesloten, er
hekken om het perceel staan en
sinds oktober 2019 alle sleutels
zijn ingeleverd.
'De handen van God, waar zou
den die zijn?' Je denkt er in geen
jaren aan en dan ineens blijken ze
je veel te doen. Er zijn nog wel
Zwanenhofzondagen geweest, on-
line, maar waar dan? De dirigent
van het Liturgiekoor is vlot opge
spoord. En ik kom te weten dat de
geloofsgemeenschap van gebouw
naar gebouw door Twente zwerft
en het kunstwerk van Jan Haen
nog in de Kapel aanwezig is en als
'eigendom van de redemptoristen'
is geoormerkt. Het kunstwerk
wordt niet bij opbod verkocht of
simpelweg als waardeloos afge
voerd. Gonna take a sentimental
journey, Gonna set my heart at ease,
luidt een liedtekst. Dat ervaar ik
niet direct bij de voorbereiding
van een weekje weg, maar ik be
grijp plotseling wel meer van
emoties rond kerksluitingen.
Dat in Zeeland veel kerken slo
ten, daar haalde ik mijn schouders
bij op. Nu ervaar ik het zelf dat een
kerk meer is dan een hoop stenen.
zaterdag 1 augustus 2020
Jehanne heeft drie gezichten
Christina de Vos: Jeanne d'Arc als metafoor voor ons mens-zijn. fotos nico out
Nico Out
Recensie
Glenn Priester verbeeldt lucht
en water.
Jan de Heer bouwt tekenin
gen op uit minuscule schilderij
tjes.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
