NIEUWS 13
Aé* i
Het epicentrum van de betogingen is
Chabarovsk, hoofdstad van de gelijk
namige regio. Daar arresteerde de
politie op 9 juli gouverneur Sergej
Foegal, die nog maar twee jaar in het
zadel zat. Hij was gekozen met maar
liefst 70 procent van de stemmen.
De arrestatie betekende een lont in
een al langer smeulend kruitvat.
'Moskou heeft ons al genoeg in de
steek gelaten en nu pakken ze ons
onze zelfgekozen leider af, hoor je
veel op straat in Chabarovsk. En dus
trekken nu al drie weken elke zater
dag tienduizenden door de stad om
hun woede kenbaar te maken.
Doordeweeks is er slechts een
clubje volhouders van zo'n driehon
derd man, dat elke avond de hon
neurs waarneemt. Deze donderdag
avond al voor de achttiende keer. ,,Ik
sla soms een keer over, omdat mijn
gezondheid het niet toelaat. Maar ik
ga door, want ze hebben een door
onszelf gekozene gewoonweg gesto
len", zegt Ljoedmilla Karatjeva (65)
geëmotioneerd.
,,Hij was nog maar net begonnen,
maar je kon het al merken: gratis eten
voor de schoolkinderen, de staalfa
briek in Komsomol aan de Amoer die
weer beter ging draaien." Karatjeva
staat in de smorend warme avondzon
voor het provinciehuis op het Lenin-
plein in Chabarovsk te praten met
medestanders. Ze willen hun gou
verneur terug. Of tenminste een eer
lijk proces voor hem in Chabarovsk
zelf.
Dat eerlijke proces zit er voorlopig
niet in, want Foegal werd overgevlo
gen naar Moskou om daar zijn
berechting te ondergaan. En dat zet
extra kwaad bloed bij de burgers van
Chabarovsk. Dat de misdaad waarvan
jusitie hem verdenkt (opdracht tot
moord), vijftien jaar geleden al
plaatsvond, helpt ook al niet.
,,Het is onverteerbaar, dat je
iemand zó van zijn post haalt, terwijl
zijn schuld nog niet eens is bewe
zen", zegt gepensioneerd militair
Aleksej (43). ,,Maar Moskou
behandelt ons gewoon als stront."
Foegal was eigenlijk gouverneur
tegen wil en dank. Verenigd Rusland,
de partij van president Vladimir Poe-
tin, had in 2018 een eigen kandidaat
naar voren geschoven. Maar de bewo
ners van Chabarovsk hadden hun
buik vol van de heersende kliek. En
toen Foegal toch besloot mee te doen,
brachten ze gretig hun proteststem
op hem uit.
Fiatteren
Bovendien weigerde Foegal vorige
maand de opkomst bij de stemming
over de grondwetswijzigingen - die
Poetin tot 2036 aan de macht kunnen
houden - te fiatteren. Daardoor bleef
die steken op een magere 44 procent,
niet fraai voor het Kremlin. Poetin
zou het verraad van Foegal nooit
hebben vergeven, luidt een veelge
hoorde verklaring voor de plotselinge
arrestatie van de gouverneur. Extra
olie op het vuur gooide de haastige
benoeming van een interim, Michaïl
Degtjarjov. Hij is weliswaar van
dezelfde partij als Foegal, maar komt
niet uit de regio. En met de demon
stranten wil hij niet praten. Dus
pruimt het volk hém ook niet.
Tegen achten neemt op het Lenin-
plein een grote man met grijs haar en
getrimde baard het woord. „Vandaag
gaan we het anders doen, we gaan
naar de rechtbank", kondigt de vijfti
ger spontaan een nieuwe route aan.
Het tekent de losse structuur van de
demonstraties. Geen enkele partij of
organisatie roept ertoe op. Mensen
komen gewoon en tonen hun afkeer
van de Moskouse politiek.
En daar gaat het, gewoon over de
rijbaan en alle rode verkeerslichten
doodleuk negerend zetten de beto
gers koers richting de sjieke Moera-
jova-Amoer-allee. Auto's claxonne
ren onophoudelijk. Niet uit ergernis
voor het oponthoud, maar ter onder
steuning van de betogers.
,,Ik, jij, hij, zij, wij zijn Foegal!"
klinkt het uit ongeveer driehonderd
kelen. En: ,,Twintig jaar, het vertrou
wen slinkt alleen maar!'', verwijzend
naar de ambtsperiode die Poetin al
achter zich heeft. Maar ook heel con
creet: ,,Poetin met pensioen!"
Het suggereert dat het Verre Oos
ten van Rusland genoeg heeft van de
president en steeds meer tegen hém
in opstand komt. Kan het leiden tot
een ware revolte tegen de zittende
macht in het Kremlin? Rjoerik Fomi-
nych, voorzitter van de lokale afde
ling van de groen-liberale partij
Jabloko, betwijfelt het.
,,De zaak Foegal staat op zich", is
zijn overtuiging. ,,Vergeet niet dat
Poetin ook hier in 2018 met overgrote
meerderheid is verkozen. Hij heeft
eenheid gebracht in Rusland, alhoe
wel die hier in Chabarovsk nu is ver-
Zolang de
protesten
vreedzaam
blijven, zullen
ze afwachten
broken. Mensen zijn woedend dat
een door hen gekozen leider zomaar
is weggehaald", analyseert de veerti
ger.
Rjoerik, met lange vlassige baard
en het haar in een staart, omschrijft
de inwoners van Chabarovsk als
eigengereid. ,,In de Sovjettijd stuurde
Moskou mensen hierheen, het Wilde
Oosten van Rusland. Maar er zijn
nooit steunprogramma's geweest.
Dat heeft mensen hier zelfstandig
gemaakt, actief en in staat voor zich
zelf te zorgen'', verklaart hij de op
standigheid van dit moment.
De veertiger gelooft niet dat Mos
kou uiteindelijk met geweld de pro
testen uiteen zal jagen, ook niet als
die nog weken of maanden doorgaan.
,,Zolang de protesten vreedzaam blij
ven, wachten ze af, wetende dat Rus
sische revoluties altijd plaatsvonden
in Moskou en Sint-Petersburg.''
Voor de rechtbank in Chabarovsk
wordt het toch even grimmig. De be
togers eisen dat de rechter naar bui
ten komt om zich te verantwoorden
voor de arrestatie van Foegal. Een do
zijn gewone agenten heeft zich uit
voorzorg opgesteld voor de ingang.
Een dertiger met een serieus ge
zicht waarop een studentikoze bril
staat, heeft een plakkaat bij zich met
daarop de tekst: 'Laat Poetin van
plaats ruilen met Foegal'. Hij citeert
artikele uit de grondwet als een agent
hem vertelt dat hij in overtreding is.
,,De meeste mensen zullen tevre
den zijn als Foegal terugkeert. Maar
ik wil het einde van het illegale, cri
minele regime van Vladimir Poetin'',
briest de man, die niet met zijn naam
in de krant wil. En hoewel de politie
mild is naar de betogers, voelt hij zich
wel individueel bedreigd. ,,Als dit
stuk in de krant staat, lig ik mis
schien al in een ziekenhuis. Agenten
wezen vanavond naar me en zeiden:
die moeten we hebben. Je weet wat
dat betekent in Rusland.''
zaterdag 1 augustus 2020
Al drie weken gaan de inwoners in
het Verre Oosten van Rusland met
tienduizenden de straat op om te
protesteren. Ook vandaag weer.
Hoelang gaat Moskou dit nog
tolereren?
Joost Bosman
Chabarovsk
Demonstranten
in Chabarovsk.
FOTO REUTERS
Gouverneur Sergej
Foegal, die is gearres
teerd en meegeno
men naar Moskou.
FOTO REUTERS
- Rjoerik,
demonstrant
Moskou
